Πώς θα μοιραστούν τα 70 δισ. που κλείδωσαν οριστικά για την Ελλάδα

Επικύρωση χθες από το Συμβούλιο μετά την έγκριση του Ευρωκοινοβουλίου για τις χρηματοδοτήσεις της επόμενης 7ετιας. Τα επόμενα, πολλά, βήματα μέχρι να καταστούν διαθέσιμα. Πώς μοιράζονται ανά πρόγραμμα.

Τα χρήματα είναι πολλά. Περίπου 70 δισ. ευρώ συνολικά για την περίοδο 2021-2027.

Από αυτά τα 32 δισ. ευρώ είναι επιπλέον χρηματοδοτήσεις που δεν θα λάμβανε η Ελλάδα αν δεν υπήρχε η Πανδημία. Τα υπόλοιπα αποτελούν το «καθιερωμένο» πακέτο της 7ετούς προγραμματικής περιόδου της ΕΕ.

Ο λόγος για τα κονδύλια που δικαιούται η χώρα από Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ και τα επιμέρους προγράμματα που αυτό περιέχει, αλλά και από το νέο ΕΣΠΑ και από την Κοινή Αγροτική Πολιτική.

Επιχειρείται να έρθουν εμπροσθοβαρώς από το 2021, αν και ακόμη εκκρεμούν μία σειρά από διαδικασίες και διαπραγματεύσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ακριβής συμφωνία για τους όρους του Ταμείου Ανάκαμψης που χρηματοδοτεί και το ελληνικό Σχέδιο των 32 δισ. ευρώ ουσιαστικά δεν έχει ακόμη κλείσει, όπως ανέφερε χθες η Επιτροπή στις ανακοινώσεις που συνόδευσαν τη συμφωνία.

Τα χρήματα σε ένα μέρος τους θα καλύψουν τα μέτρα στήριξης από την Πανδημία. Δηλαδή την Επιστρεπτέα, τα κεφάλαια κίνησης προς εταιρείες, τις αναστολές, την κάλυψη τόκων δανείων και άλλες παρεμβάσεις που έγιναν ή που θα δρομολογηθούν τους πρώτους μήνες του 2021 για να καλυφθεί εν μέρει ο ιδιωτικός τομέας από τους περιορισμούς.

Τα πιο πολλά θα οδεύσουν σε νέες επενδύσεις που σχεδιάζονται μέσα από το Σχέδιο Ανάκαμψης και τα άλλα εργαλεία χρηματοδότησης αναπτυξιακών δράσεων στην Ελλάδα. Συνοδεύονται από τις «ουρές» του πρώτου πακέτου της ΕΕ για μέτρα στήριξης που αποφασίσθηκε τον Απρίλιο του 2020 και ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί (από ένα υπόλοιπο περί τα 750 εκατ ευρώ από το SURE, αλλά και από τα δάνεια της ΕΤΕπ που αναμένονται από τον Ιανουάριο.

insider

Σύμφωνα με αναλυτικούς πίνακες ανά ταμείο που δημοσίευσε η Επιτροπή, η Ελλάδα, ειδικά στο νέο πακέτο, λαμβάνει υψηλό ποσό αναλογικά με το ΑΕΠ της. Τα περίπου 70 δισ. ευρώ κονδυλίων της ΕΕ μοιράζονται σε μία σειρά από ταμεία «παλαιά», όπως είναι το ΕΣΠΑ και η ΚΑΠ αλλά και τα νέα εργαλεία.

Τα 32 δισ. ευρώ

Από το νέο Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ (RRF) η Ελλάδα θα πάρει το 70% (12,6 δισ. ευρώ) έως το 2022. Για το υπόλοιπο 30% που θα δοθεί το 2023 η πρώτη κατανομή (θα κλειδώσει οριστικά το 2022 ανάλογα με την πορεία του ΑΕΠ έως τότε) υπολογίζεται προς το παρόν σε επιπλέον 3,6 δισ. ευρώ. Στο ποσό αυτό προστίθενται και δάνεια έως 13 δισ. ευρώ περίπου (τα οποία η ελληνική κυβέρνηση θέλει μέσω μόχλευσης να διοχετεύσει σε επενδύσεις αξίας 30 δισ. ευρώ).

Συνολικά, οι πόροι του Ταμείου ξεπερνούν τα 29 δισ. ευρώ. Το ποσό φτάνει στα 32 δισ. ευρώ αν υνυπολογισθούν διάφορα μικρότερα προγράμματα (πχ το RescEU για τη στήριξη επιχειρήσεων) αλλά και δύο σχετικά πιο μεγάλα.

Το από τα εν λόγω προγράμματα αφορά στα περίπου 755 εκατομμύρια ευρώ που θα πάρει η Ελλάδα μέσα από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Αναλογεί στη χώρα το 4,3% του συνόλου των κονδυλίων.

Επιπλέον μέτρα στήριξης αξίας 1,6 δισ. ευρώ θα έρθουν το 2021 μέσα από το νέο πρόγραμμα React EU. Θα χρηματοδοτήσει και αναδρομικά δαπάνες για παρεμβάσεις στήριξης από την Πανδημία. Η χρηματοδότηση που θα λάβει η Ελλάδα είναι η μεγαλύτερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά από αυτή της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Γερμανίας. Συνολικά θα διατεθούν 37,5 δισ. ευρώ ανά την ΕΕ.

Το «παλαιό» χρήμα

Πέρα από το πακέτο επιπλέον κονδυλίων 32 δισ. ευρώ, το οποίο ανά την ΕΕ αθροίζεται σε 750 δισ. ευρώ, υπάρχει και ένα ποσό της τάξης των 1,074 τρισ. ευρώ: τα κονδύλια των «παραδοσιακών» προγραμμάτων στήριξης της ΕΕ που περιλαμβάνονται στον πολυετή προϋπολογισμό 2021-2027. Δηλαδή των κονδυλίων του ΕΣΠΑ και των κονδυλίων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.

Σε σταθερές τιμές 2018 από το νέο ΕΣΠΑ αναλογούν στη χώρα μας 18,96 δισ. ευρώ επί συνόλου 332 δισ. ευρώ ανά την ΕΕ. Η Ελλάδα από το νέο ΕΣΠΑ λαμβάνει πόσο το οποίο είναι από τα μεγαλύτερα στην ΕΕ. Υψηλότερο σε αξία ποσό θα λάβουν η Ιταλία, η Ισπανία, η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Πορτογαλία και η Ρουμανία.

Θα πρέπει να προστεθούν στο λογαριασμό και τα 18,6 δισ. ευρώ που θα έρθουν μέσα από τα 2 αγροτικά προγράμματα της ΕΕ. Δηλαδή από την νέα ΚΑΠ και από Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

Τα επόμενα βήματα

Όπως ανέφερε χθες η Κομισιόν, καλοσωρίζοντας την απόφαση του Συμβουλίου, «συνεχίζονται οι εργασίες για την οριστικοποίηση του «NextGenerationEU», δηλαδή του πακέτου των νέων χρηματοδοτήσεων εντός του ΕΣΠΑ και της ΚΑΠ. «Όταν το πακέτο υιοθετηθεί ένα ποσό 1,8 τρισ. ευρώ, το υψηλότερο στα χρονικά θα χρηματοδοτηθεί από τον προϋπολογισμό της ΕΕ».

Η Επιτροπή θα πρέπει να δανειστεί τα χρήματα των 750 δισ. ευρώ. Αλλά και να συλλέξει τους ιδίους πόρους από τα κράτη μέλη.

Για να γίνει αυτό και για να έρθουν οι προκαταβολές ή οι χρηματοδοτήσεις εργαλείων όπως το REACT EU θα πρέπει να γίνουν μία σειρά από βήματα: να υιοθετηθούν τα νομικά κείμενα ανά κλάδο, αλλά και ο ετήσιος προϋπολογισμός του 2021 από το Συμβούλιο και από το Ευρωκοινοβούλιο.

Επίσης θα πρέπει η απόφαση για τους ιδίους πόρους της ΕΕ να επικυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη.

Και βέβαια θα πρέπει να κατατεθούν επισήμως και να εγκριθεί το εθνικό σχέδιο Ανάκαμψης αλλά και το πακέτο εγγράφων για το ΕΣΠΑ και την ΚΑΠ.