Τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει η διανομή των δανείων, αλλά και τα επόμενα βήματα στο σκέλος του Σχεδίου Ανάκαμψης που ανακοινώθηκε σήμερα περιέγραψαν κυβερνητικές πηγές. Εξηγούν πώς θα υλοποιηθεί το σχέδιο των 32 δισ. ευρώ επιδοτήσεων και δανείων (18,2 δισ. ευρώ και 12,73 δισ. ευρώ αντίστοιχα) με τα οποία αναμένεται να κινητοποιηθούν κεφάλαια 57,4 δισ. ευρώ.
Τα τρία κανάλια διανομής των δανείων είναι: Οι εμπορικές τράπεζες, τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όπως η ΕΤΕπ ή η EBDR (θα λάβουν το πιο μεγάλο μέρος των 13 δισ.) αλλά και η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.
Ειδική σημασία στα δάνεια έχει το γεγονός ότι τα 13 δισ. ευρώ που θα μοιράσει το κράτος δανειζόμενο από την Κομισιόν, θα έχουν επιτόκιο σχεδόν μηδενικό, δηλαδή το πολύ 0,2% - 0,3% όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές. κατά συνέπεια, θα «υπάρχει μία διαφορά τουλάχιστον 200 μονάδων βάσης σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ε.Ε. στο δανεισμό των ελληνικών επιχειρήσεων». Και στις ΜΜΕ μεγαλώνει ακόμη πιο πολύ η εν λόγω διαφορά έως το 7%. «Η διαφορά από το μηδέν στο 7% είναι πολύ μεγάλη» επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές, μιλώντας για πολύ ελκυστικά κίνητρα.
Τα δάνεια θα έχουν 8 με 12 έτη μέση διάρκεια επιστροφής της επένδυσης. Επισημαίνουν όμως και ότι πρέπει να πιάσουν τόπο τα δάνεια γιατί «θα πρέπει να επιστρέφουν στην κοινωνία για να μην δημιουργήσουν ένα μόνιμο βάρος 12,7 δισ. ευρώ στο χρέος». Και η επιστροφή θα γίνει μέσω της ανάπτυξης. Πρόκειται για κοινοπρακτικά δάνεια κράτους και τραπεζών/ιδρυμάτων.
Επιλέξιμα θα είναι δάνεια που χρηματοδοτούν επενδύσεις σε 5 άξονες για τους οποίους θα μοριοδοτούνται τα επενδυτικά σχέδια:
- Πράσινη ανάπτυξη
- Ψηφιακές δράσεις
- Χρηματοδότηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών
- Έρευνα και καινοτομία
- Συγχωνεύσεις, εξαγορές και συνεργασίες επιχειρήσεων
Στο σκέλος των συγχωνεύσεων - συνεργασιών θα υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες επιλεξιμότητας που θα περιγράφουν με πολύ συγκεκριμένο τρόπο ποιες συνεργασίες θα ενθαρρύνονται. Θα πρέπει να έχουν ελάχιστα μεγέθη και χαρακτηριστικά. Θα γίνεται μοριοδότηση κάθε επενδυτικού σχεδίου (και αθροιστική) με βάση το κατά πόσο σχετίζονται με τους άξονες που τίθενται. Για να μην υπάρχουν μονοπωλιακές καταστάσεις θα υπάρχουν και δικλείδες ασφαλείας στο σκέλος των εξαγορών και συγχωνεύσεων. Θα χρηματοδοτούνται τα επενδυτικά σχέδια που συνοδεύουν μία εξαγορά και συγχώνευση. «Δεν μας ενδιαφέρει να πάρει μία εταιρεία μία άλλη, μπορεί να το κάνει με δικά της λεφτά» αναφέρουν αρμόδιες πηγές, εξηγώντας ότι στηρίζεται το επενδυτικό σχέδιο.
Οι τράπεζες έχουν ήδη κληθεί από τη κυβέρνηση να ωριμάσουν επενδυτικά έργα για το σκέλος των δανείων (και το ΠΔΕ θα αρχίσει από τον Απρίλιο να προχρηματοδοτεί επιδοτήσεις). Το κράτος επισημαίνεται δεν δίνει τα δάνεια, θα τα δίνουν οι τράπεζες και τα υπόλοιπα χρηματοπιστωτικό ιδρύματα.
Δάνεια – Κανάλια διανομής
**Loan Facility 2 Κοινοπρακτικά δάνεια μέσα από Εμπορικές Τράπεζες (ελληνικές και ξένες). Αφορά σε χρηματοδότηση μικρών, μεσαίων, μεγάλων ιδιωτικών επενδυτικών έργων. το κράτος δεν θα δώσει εγγυήσεις, αλλά μόνο συγχρηματοδότηση. Δηλαδή, θα βάλει από το 30% μέχρι το 50% του κόστους της επένδυσης. Το 30% τουλάχιστο το δίνει η τράπεζα και απαιτείται 20% ιδίων κεφαλαίων. Η έγκριση γίνεται από την τράπεζα και το κράτος παρέχει το ποσό που του αναλογεί αν είναι συμβατό το έργο. Θα απευθύνει η κυβέρνηση μία ανοικτή πρόσκληση σε όλες τις εμπορικές τράπεζες Ελλάδας και εξωτερικού. Θα δίνει συγκεκριμένα ποσά της τάξης των 100 - 200 εκατομμυρίων κάθε φορά. Όταν η όποια τράπεζα συμβασιοποιιήσει ένα ικανό ποσοστό αυτού του ποσού της τάξης του 16% - 70% τότε θα μπορεί να λάβει επόμενη «δόση» της συμμετοχής του δημοσίου. «Με αυτό το τρόπο θέλουμε να δούμε αν η τράπεζα καταφέρνει την πραγματική απορρόφηση».
*** Loan Facility 1 από Διεθνή Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα (IFIs όπως η EIB και η EBRD). Αφορά στη χρηματοδότηση μεσαίων και μεγάλων ιδιωτικών επενδυτικών έργων. Θα γίνει με τους όρους που τα εν λόγω ιδρύματα παράσχουν δάνεια. Εκ φύσεως, εξηγούν πηγές της κυβέρνησης, χρηματοδοτούν πιο μεγάλα επενδυτικά σχέδια. Η συνεργασία είναι σε προχωρημένο σημείο και μεταφέρουν έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον το οποίο τους έχει εκδηλωθεί.
*** Equity Platform instrument από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων. Αφορά στη δημιουργία Fund-of-Funds (FoF) για τη χρηματοδότηση µετοχικού κεφαλαίου ή οιονεί µετοχικού κεφαλαίου στοχεύοντας στις πιο δυναμικές και ταχέως αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις και τομείς. Στόχος είναι να επενδύουν μετοχικό κεφάλαιο κυρίως σε startups επιχειρήσεις ταχέως αναπτυσσόμενες.
Οι προκαταβολές και τα επόμενα βήματα
Εκτιμάται από πηγές του ΥΠΟΙΚ πως φέτος θα έρθουν οι προκαταβολές των δανείων και των επιδοτήσεων (13% των 32 δισ. ευρώ), δηλαδή 3,9 δισ. ευρώ. Αυξάνονται στα 5,5 δισ. ευρώ μαζί με τα χρήματα του REACT EU που αφορά μέτρα στήριξης. Αναμένονται τέλος Ιουλίου - αρχές Αυγούστου.
Σε ερώτημα για πιθανές καθυστερήσεις αναφέρουν πως δεν εκτιμούν «ότι τα πράγματα θα βγουν εκτός των χρονοδιαγραμμάτων» αν και πέρα από το ζήτημα επικύρωσης της απόφασης για τους ίδιους πόρους από τα Κοινοβούλια στο οποίο «τα πράγματα εξελίσσονται ομαλά» υπάρχει και το ζήτημα με το συνταγματικό δικαστήριο της Γερμανίας, αλλά «δεν θεωρούμε ότι οι κίνδυνοι είναι πολύ μεγάλοι, ακόμα και αν καθυστερήσουμε, θα είναι πολύ λίγο». Άλλωστε, επισημαίνουν, οι δαπάνες ξεκινούν με προχρηματοδότηση μέσω του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων επενδύσεων».
Το σχέδιο περιλαμβάνει ένα πλέγμα από επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Σε αυτές θα εισαχθούν στόχοι και ορόσημα που θα είναι προϋπόθεση για της εκταμίευσης. Το 2026 για τον σκοπό αυτό έχει ορισθεί ως ο χρόνος για τις... καθυστερήσεις. Δηλαδή «θα αφιερωθεί σε στις αναπόφευκτες καθυστερήσεις που μπορεί να υπάρξουν» λόγω προσφυγών κλπ. καθώς οι αιτήσεις πρέπει να γίνουν το αργότερο έως το τέλος Αυγούστου του 2026. Διαφορετικά χάνονται τα χρήματα.
Επισημάνθηκε επίσης πως θα υπάρχουν κάποια προγράμματα που είναι θα ανοιχτά. Δηλαδή η Επιτροπή θα εγκρίνει τον σκοπό και τους στόχους και έργα θα είναι εντάσσονται με αυτή τη συμφωνία. Αυτό ισχύει για το πρόγραμμα Οδικής Ασφάλειας που αφορά σε παρεμβάσεις σε ολόκληρο το δίκτυο. Αντιθέτως κλειστά έργα είναι πχ ο ΒΟΑΚ και ο Ε65.
Στο σκέλος των επιδοτήσεων, αλλαγές μπορούν να γίνουν μόνο με πολύ περιορισμένες αναθεωρήσεις. Η βασική αναθεώρηση θα γίνει το 2023, όταν θα αλλάξει και η κλείδα διανομής των χρηματοδοτήσεων. «Αλλά και τότε θα είναι περιορισμένο το εύρος διότι επειδή αυτό ταμείο τελειώνει πρέπει να έχεις κάτι απίστευτα ώριμο το 2023 για να το βάλεις μέσα», όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά». Παράλληλα, η εκταμίευση των «δόσεων» από την ΕΕ θα γίνει με βάση τους στόχους και τα ορόσημα.
Επισημάνθηκε, επίσης, πως το ασφαλιστικό είναι στο κυβερνητικό πρόγραμμα αλλά δεν έχει ενταχθεί στο σχέδιο, ενώ ειπώθηκε πως στο πλαίσιο της κατάρτισης υπάρχει όρος ο άνεργος να είναι διαθέσιμος για κατάρτιση αν ζητά επίδομα ανεργίας.
Τέλος, αναφορά έγινε και σε 58 μεταρρυθμίσεις της ΑΑΔΕ που έχουν ενταχθεί στο σχέδιο.
