Η παρέμβαση του Γερμανού ΥΠΟΙΚ Όλαφ Σολτς στο περιθώριο του Ecofin της προηγούμενης Παρασκευής πως «η Γερμανία πηγαίνει καλά, όταν και η Ευρώπη πηγαίνει καλά», μιλώντας για το φλέγον θέρμα της Συνόδου, τον κίνδυνο καθυστέρησης της έναρξης του Ταμείου Ανάκαμψης των 750 δις ευρώ (από το οποίο η Ελλάδα περιμένει 32 δις επιδοτήσεων και δανείων) λόγω της εμπλοκής του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου στο θέμα των Ιδίων Πόρων, ήταν ακόμα μία ένδειξη του πόσα βήματα απομένουν έως ότου το περίφημο σχέδιο της ΕΕ που αποφασίσθηκε τον προηγούμενο Ιούλιο τεθεί σε εφαρμογή. Το θέμα πιθανής «εμπλοκής» των προκαταβολών δεν είναι το μόνο «αγκάθι».
Πρέπει να υπάρξουν και αρκετά «ώριμα» σχέδια κρατών – μελών, για να προχωρήσει το πρώτο πακέτο εγκρίσεων ταχέως. Και τούτο αφού βάση κανονισμών η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει 5 μήνες, δηλαδή έως και τον Σεπτέμβριο.
Η Αθήνα λοιπόν επιχειρεί να διατηρήσει την «πρωτιά» που τώρα έχει σε ωριμότητα προετοιμασίας για να διασφαλίσει τη θέση της στην ομάδα των «πρώτων» εγκρίσεων και σχεδιάζει την ταχύτερη δυνατή ωρίμανση έργων και επενδύσεων. Επιχειρώντας παράλληλα να διασφαλίσει τα ταμειακά αποθέματα που έχει ανάγκη στο «καλό» αλλά και στο… «κακό» σενάριο αντανακλαστικών της Ευρώπης.
Προβληματισμός στο Ecofin – 17 κράτη μαζί με την Ελλάδα έχουν επικυρώσει τους Ιδίους Πόρους
Στην σύνοδο της Παρασκευής ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ επιχείρησε να κατευνάσει τις ανησυχίες των ομολόγων του λέγοντας πως «είμαστε καλά εξοπλισμένοι για να αντιμετωπίσουμε τις συνταγματικές προσφυγές. Η εμπειρία με συγκρίσιμες προσφυγές με κάνει πολύ σίγουρο ότι η επικύρωση της απόφασης θα ολοκληρωθεί εγκαίρως».
Αλλά το θέμα παραμένει, με τους υπουργούς Οικονομικών, όπως επισημάνθηκε στα συμπεράσματα της συνόδου, να θεωρούν ως επίτευγμα πλέον κάποια - όχι όλα - Σχέδια Ανάκαμψης να εγκριθούν πριν το καλοκαίρι. Με την προϋπόθεση βεβαίως πως το θέμα των Ιδίων Πόρων για την χρηματοδότηση του Ταμείου λυθεί.
Η Ελλάδα σύμφωνα με τη λίστα που παρουσιάστηκε στη Σύνοδο ανήκει στα 17 συνολικά κράτη που έχουν επικυρώσει. Αλλά στα υπόλοιπα κοινοβούλια (όχι μόνο της Γερμανίας αλλά και της Ιρλανδίας, της Ολλανδίας, της Φινλανδίας, της Αυστρίας, της Εσθονίας, της Λιθουανίας, της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Ρουμανίας) το θέμα εκκρεμεί.
Σύμφωνα με την τοποθέτηση του Έλληνα ΥΠΟΙΚ Χρήστου Σταϊκούρα, είναι επιτακτική η ανάγκη επιτάχυνσης των διαδικασιών ενεργοποίησης του Ταμείου και της ταχύτερης δυνατής εκταμίευσης των πόρων του. Μάλιστα, πρόσθεσε ότι ενδεχόμενες καθυστερήσεις θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ανάκαμψη και, παράλληλα, θα στείλουν αρνητικό σήμα ως προς τις ικανότητες της Ευρώπης να αντιμετωπίσει έγκαιρα και αποτελεσματικά τις τρέχουσες προκλήσεις.
Κανένα κράτος δεν έχει υποβάλλει Σχέδιο
Πέρα από τη θεσμική εκκρεμότητα, υπάρχει και το ουσιαστικό πεδίο της προετοιμασίας στα κράτη μέλη. Ευρωπαϊκές πήγες επανέλαβαν τις προηγούμενες μέρες ότι η Ελλάδα είναι μία χώρα με πολύ υψηλό βαθμό ετοιμότητας. Ωστόσο, κανένα κράτος δεν έχει υποβάλλει ακόμη πρόγραμμα και ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ Θοδωρής Σκυλακάκης δήλωσε πως το ελληνικό Σχέδιο θα υποβληθεί τις επόμενες 8-10 ημέρες, αφού ολοκληρωθεί μία σειρά εκκρεμών ζητημάτων στις θέσεις Ελλάδας και Επιτροπής.
Αμέσως μετά την υποβολή (η προθεσμία λήγει στο τέλος Απριλίου), ξεκίνα ένας αγώνας για την τεχνική και πολιτική έγκριση του σχεδίου και για την έλευση των κονδυλίων. Αλλά και για την έγκαιρη κινητοποίηση έργων και μεταρρυθμίσεων ώστε να κάνουν δαπάνες και να τονώσουν την οικονoμία.
Την Παρασκευή οι ΥΠΟΙΚ επιβεβαίωσαν ότι η έγκριση περιλαμβάνει 3 στάδια διάρκειας έως 5 μηνών που αρχίσουν να… μετρούν από την 1η Μαίου. Το πολύ σε 2 μήνες πρέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκρίνει τεχνικά τα Σχέδια. Μετά το Συμβούλιο έχει έναν μήνα για να τα επικυρώσει. Εν συνεχεία η Κομισιόν έχει 2 μήνες στη διάθεσή της προκειμένου να υπογράψει τις συμβάσεις (περιλαμβανομένης της νέας δανειακής σύμβασης για τα κράτη όπως η Ελλάδα που θέλουν δάνεια), και έτσι να δώσει τις προκαταβολές του 13% (δηλαδή περίπου 4 δισ ευρώ στην Αθήνα).
Βάση της Συμφωνίας της ΕΕ, το εν λόγω χρονοδιάγραμμα των 5 συνολικά μηνών φτάνει έως τον… Οκτώβριο. Αυτό που επιχειρείται λοιπόν είναι κάποια σχέδια να «τρέξουν» πιο γρήγορα (αν λυθεί το θέμα των Ιδίων Πόρων). Και η Αθήνα θέλει να είναι μέσα σε αυτήν την «ομάδα».
Βεβαίως, στο «κακό» σενάριο εμπλοκής, όλα μεταφέρονται για το Φθινόπωρο. Πάντως, όπως επισημαίνουν διπλωματικές πήγες, η Ευρώπη δεν αντέχει για τέτοια είδους καθυστέρηση. Καθώς ήδη το Σχέδιο Ανάκαμψης είναι μικρότερο σε αξία και πολύ πιο χρονοβόρο σε όρους υλοποίησης των Επενδύσεων σε σχέση με το Αμερικάνικο. Εξηγώντας έτσι και την τοποθέτηση Σόλτς.
Η κυβέρνηση, επιχειρεί να διασφαλίσει πως θα συνεχίσει να λαμβάνει «εύσημα» και στο στάδιο της υλοποίησης των έργων που θα έχουν διπλή δυσκολία: πρέπει να γίνουν οι επενδύσεις και τα έργα συνδυαστικά με μεταρρυθμίσεις ώστε να ικανοποιηθούν συγκεκριμένοι στόχοι και ορόσημα για να έρθουν οι «δόσεις» που θα εγκρίνονται ανά 6μηνο. Αυτό συνιστά από μόνο του μία πρόκληση για την κρατική μηχανή που θα πρέπει παράλληλα να υλοποιεί και τα έργα που θα έρθουν μέσα από το ΕΣΠΑ, την ΚΑΠ κλπ.
Για την Αθήνα υπάρχει και το ταμειακό θέμα. Το κράτος θα πρέπει πέρα από τη χρηματοδότηση για επενδύσεις να καλύπτει και τις δαπάνες για μέτρα στήριξης. Με υστέρηση (έστω και μικρότερη της αναμενόμενης) στα κρατικά ταμεία. Και τούτο διατηρώντας ένα υψηλό επίπεδο ταμειακών διαθεσίμων το οποίο παρακολουθούν οι αγορές.
Σε κάθε περίπτωση, επιχειρείται να τρέξουν ώριμα έργα το ταχύτερο δυνατό. Με το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων να καλύπτει το κόστος τους έως ότου έρθει η προκαταβολή και οι δόσεις από την ΕΕ (οι ροές και οι πληρωμές του Ταμείου Ανάκαμψης είναι δημοσιονομικά ουδέτερες). Το ΠΔΕ τροφοδοτεί όμως παράλληλα και μέτρα στήριξης, αλλά και τις δράσεις του ΕΣΠΑ και άλλες αμιγώς εθνικές επενδύσεις (όπως ο αναπτυξιακός).
Αλλά και το ΕΣΠΑ από την πλευρά του εξετάζεται σε ποιόν βαθμό μπορεί να γίνει και μια δεξαμενή «ωρίμανσης» έργων και του Ταμείου Ανάκαμψης. Για παράδειγμα, στη περίπτωση δράσεων που θα συνυπάρχουν όπως το Ερευνώ ή το Εξοικονομώ, αλλά και οδικών και άλλων επενδύσεων. Αυξάνοντας το βαθμό δυσκολίας καθώς θα πρέπει να καταφέρει και το ίδιο το ΕΣΠΑ να έχει ομαλή πορεία ολοκλήρωσης (και το υφιστάμενο και το επόμενο που επιχειρείται να ξεκινήσει εντός του 2021).
Διαβάστε επίσης:
Στην τελική ευθεία το ελληνικό σχέδιο Ανάκαμψης - Πότε αναμένεται να έρθουν οι προκαταβολές
