Ανατροπή των δεδομένων στον εγχώριο κλάδο ηλεκτρικής ενέργειας φέρνει η συμφωνία που ανακοινώθηκε την Παρασκευή μεταξύ της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και της Motor Oil, για την από κοινού κατασκευή και λειτουργία της ηλεκτροπαραγωγικής μονάδας ισχύος 877 MW με καύσιμο φυσικό αέριο στη ΒΙ.ΠΕ. Κομοτηνής.
Έτσι, τη στιγμή που όλοι οι ενεργειακοί Όμιλοι με ανάλογα σχέδια έδειχναν έως τώρα να συναρτούν την τελική τους επενδυτική απόφαση από την «ωρίμανση» της έγκρισης από την Κομισιόν του Μηχανισμού Αποζημίωσης Επάρκειας Ισχύος (CRM), η μονάδα στην Κομοτηνή μπαίνει στις ράγες υλοποίησης πριν υπάρξει κάποια απτή εξέλιξη στην προοπτική εφαρμογής ενός τέτοιου σχήματος, για την οικονομική αποζημίωση της θερμοηλεκτρικής ισχύος που θα ενταχθεί στο ελληνικό σύστημα τα επόμενα χρόνια.
Μάλιστα, αν και στην κοινή τους ανακοίνωση ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Motor Oil επισημαίνουν πως η κατασκευή του έργου θα ξεκινήσει εντός του 2021, σύμφωνα με πληροφορίες το σχέδιο είναι οι εργασίες να εκκινήσουν όσο το δυνατόν συντομότερα, ακόμη και το φθινόπωρο, υπό την προϋπόθεση ότι έως τότε η συμφωνία έχει πάρει το «πράσινο φως» από τις αρμόδιες αρχές.
Πριν από την πρόσφατη «είσοδο» της Motor Oil, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει ξεκινήσει να «ωριμάζει» την επένδυση στην Κομοτηνή από τις αρχές του 2019, με την υποβολή στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) αίτησης για άδεια παραγωγής. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, στην κοινοπραξία που θα αναπτύξει τη μονάδα, επένδυσης ύψους 375 εκατ. ευρώ, καθένα από τα δύο μέρη θα συμμετέχει με ποσοστό 50%.
Τα σχέδια για καινούριες μονάδες
Οι νέες μονάδες φυσικού αερίου προορίζονται να αναπληρώσουν το «κενό» σε σταθμούς βάσης, το οποίο θα αφήσει η απόσυρση όλων των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ έως το 2025, με τη μετατροπή έως τότε και της υπό κατασκευή «Πτολεμαΐδα 5» σε μονάδα αέριου. Επομένως, η ενίσχυση της θερμοηλεκτρικής ισχύος, με καύσιμο το φυσικό αέριο, θεωρείται απαραίτητη για να διασφαλισθεί η ευελιξία και η επάρκεια του συστήματος, καθώς μπορούν να αντισταθμίσουν τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ.
Σε αυτό το πλαίσιο, πέρα από τον καινούριο σταθμό 826 MW της Mytilineos, ο οποίος βρίσκεται ήδη υπό κατασκευή και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του έτους, μία νέα μονάδα (ισχύος έως 830 MW) προορίζει η Elpedison (ΕΛΠΕ & Edison) στη Θεσσαλονίκη, στον χώρο των διυλιστηρίων των ΕΛΠΕ.
Επίσης, μέσω της Damco Energy, έναν ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό φυσικού αερίου (ισχύος 840 MW) σχεδιάζει να αναπτύξει ο Όμιλος Κοπελούζου στη βιομηχανική περιοχή Αλεξανδρούπολης. Μάλιστα, σύμφωνα με τη συμφωνία που υπογράφηκε στα τέλη Μαρτίου, στην εταιρεία που θα κατασκευάσει τον σταθμό θα συμμετάσχει με 25% η εταιρεία AD ESM από τη Βόρεια Μακεδονία, «κλειδώνοντας» την προμήθεια ισάριθμου ποσοστού από την ετήσια ηλεκτροπαραγωγή. Τέλος, άδειες παραγωγής για μονάδες φυσικού αερίου έχουν λάβει και η Elvalhalkor (651 MW) του ομίλου Στασινόπουλου, καθώς και ο Όμιλος Καράτζη (660 MW).
Μέχρι ωστόσο την ανακοίνωση των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Motor Oil, φαινόταν ότι η πορεία όλων των παραπάνω επενδυτικών σχεδίων ήταν απόλυτη συνυφασμένη από την πορεία στις Βρυξέλλες του αιτήματος για τη δημιουργία ενός Μηχανισμού Αποζημίωσης Επάρκειας Ισχύος (CRM), το οποίο πρόκειται να υποβληθεί το προσεχές διάστημα από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Κι αυτό γιατί η διασφάλιση αμοιβής μέσω του Μηχανισμού για υπηρεσίες που δεν αποζημιώνονται από τη συμμετοχή στις χονδρεμπορικές αγορές του Target Model, χαρακτηριζόταν από αρκετούς επενδυτές ως απαραίτητη προϋπόθεση για την οικονομική βιωσιμότητα των μονάδων.
Οι προοπτικές της νέας επένδυσης
Σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου, πάντως, η επενδυτική απόφαση των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Motor Oil καταδεικνύει πως, για τις δύο εταιρείες, το όποιο ρίσκο από την έκβαση έγκρισης του Μηχανισμού επισκιάζεται από τις προοπτικές που δημιουργεί η ενίσχυση της παρουσίας τους στην ηλεκτροπαραγωγή. Προοπτικές που πρώτα από όλα αφορούν την περαιτέρω επέκτασή τους στον κλάδο της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας (όπου η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ δραστηριοποιείται μέσω της ΉΡΩΝ και η Motor Oil μέσω της NRG), καθώς η έως τώρα λειτουργία του Target Model έχει δείξει πως διαθέτουν συγκριτικό πλεονέκτημα οι καθετοποιημένοι ενεργειακοί Όμιλοι, οι οποίοι έχουν παρόμοιου μεγέθους πελατολόγιο και ηλεκτροπαραγωγικό χαρτοφυλάκιο.
Την ίδια στιγμή, όπως συμπληρώνουν οι ίδιοι παράγοντες, η θέση της νέας μονάδας στη Βόρεια Ελλάδα εξασφαλίζει ευοίωνες συνθήκες εμπορικής λειτουργίας στις εγχώριες αγορές, αφού το «κενό» από την απόσυρση των λιγνιτών εντοπίζεται κυρίως στη Δυτική Μακεδονία και, κατά συνέπεια, αφορά το βόρειο ηλεκτρικό σύστημα. Παράλληλα, η θέση της ευνοεί και τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας, με δεδομένη μάλιστα τη δρομολογημένη ενίσχυση των διασυνδέσεων με τα γειτονικά κράτη, αλλά και την αναμενόμενη μείωση του εγχώριου χονδρεμπορικού κόστους χάρις στην πλήρη απόσυρση του λιγνίτη.
Οι βάσιμες εκτιμήσεις για ενίσχυση των εξαγωγών, σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, δείχνουν επίσης ότι ο αριθμός των νέων μονάδων που «χωράνε» στο εγχώριο σύστημα δεν αποτελεί το μόνο κριτήριο για την υλοποίηση ανάλογων επενδύσεων. Επομένως, παρά το ότι η δρομολόγηση της νέας μονάδας στην Κομοτηνή δημιουργεί καινούρια δεδομένα για την εγχώρια ηλεκτροπαραγωγή, το γεγονός πως αυτός ο «χώρος» περιορίστηκε από την ανακοίνωση της επένδυσης από τις δύο εταιρείες, δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι όλοι οι υπόλοιποι Όμιλοι θα δουν πλέον υπό άλλο πρίσμα τα επενδυτικά τους σχέδια, και ότι θα τα επισπεύσουν σε σχέση με τα χρονοδιαγράμματα και τις προϋποθέσεις που είχαν θέσει νωρίτερα.
