Ο νέος νόμος για την Εταιρική Διακυβέρνηση, ο οποίος έχει τεθεί σε ισχύ εδώ και λίγες ημέρες αποτελεί ένα σημαντικό «σκαλοπάτι» για τη μετάβαση σε μια βιώσιμη και πράσινη οικονομία δημιουργώντας ένα νέο επενδυτικό περιβάλλον και φέρνοντας την αλλαγή από «μέσα προς τα έξω» για τις εισηγμένες, οι οποίες θα κινηθούν πλέον μέσα σε ένα διαφορετικό πλαίσιο, το οποίο υπαγορεύει οργανωτικές μεταρρυθμίσεις και αλλαγή κουλτούρας.
Στο πλαίσιο αυτό, μία από τις προκλήσεις είναι η εποπτεία από τον Ιούλιο του 2021 των νέων διατάξεων της εταιρικής διακυβέρνησης ώστε να υπάρξει ένα σαφές πλαίσιο υποχρεώσεων στο εξής για όλες τις εισηγμένες εταιρίες καθώς και η αναμόρφωση περαιτέρω της εθνικής νομοθεσίας της κεφαλαιαγοράς κυρίως με τη δημιουργία νέων προϊόντων ώστε να είναι δυνατή η περαιτέρω μεγέθυνση της αγοράς.
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς από την ψήφιση του νόμου προχώρησε σε θεσμικές παρεμβάσεις με στόχο να δώσει τις κατευθυντήριες γραμμές και να συνδράμει στην ενσωμάτωση των νέων κανόνων.
Η κ. Βασιλική Λαζαράκου, πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και μέλος του Management Board της ESMA, μιλώντας στο Insider.gr αναφέρεται στο νέο πλαίσιο, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εισηγμένες αλλά και στα «θολά» σημεία, τα οποία όπως επισημαίνει μέσω των διευκρινίσεων που έχει δώσει η Επιτροπή προς τους φορείς έχουν στην πλειονότητά τους αποσαφηνιστεί.
«Βασική μας προτεραιότητα και στόχος ήταν από την πρώτη στιγμή η αναμόρφωση, ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου της εταιρικής διακυβέρνησης και φυσικά η εναρμόνιση του ευρωπαϊκά πρότυπα και τις βέλτιστες πρακτικές διεθνώς. Στην εισήγηση μας για την τροποποίηση της νομοθεσίας λάβαμε υπόψη όλες τις δυσλειτουργίες και τα προβλήματα που είχαν διαπιστωθεί κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας από το 2002, όταν θεσπίστηκε ο νόμος 3016 περί εταιρικής διακυβέρνησης. Θέλω να επισημάνω ότι η εισήγηση είχε ξεκινήσει εδώ και χρόνια από τις υπηρεσίες της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και εμπλουτιζόταν συνεχώς τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα να είναι σε ώριμο στάδιο επεξεργασίας κατά την υιοθέτησή της από τα θεσμικά όργανα», σημειώνει αναφερόμενη στην εξέλιξη των διεργασιών για τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου της εταιρικής διακυβέρνησης.
Αναλύοντας περαιτέρω, η κ. Λαζαράκου επισημαίνει ότι στόχος της ΕΚ ήταν η καλύτερη διακυβέρνηση των εισηγμένων εταιριών, η διασφάλιση μεγαλύτερης διαφάνειας στον τρόπο λειτουργίας τους, η ενίσχυση όλων των ελεγκτικών μηχανισμών στο εταιρικό πλαίσιο και η ενίσχυση του ρόλου των ανεξάρτητων μελών. Για το λόγο αυτό, η νομοθεσία προβλέπει μεταξύ άλλων την ενδυνάμωση του θεσμού του εσωτερικού ελεγκτή με αναβάθμιση και ενίσχυση των προσόντων του, την αξιολόγηση του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου (δηλαδή του συνόλου των εσωτερικών ελεγκτικών μηχανισμών και διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένων των α) διαχείρισης κινδύνων, β) εσωτερικού ελέγχου και γ) της κανονιστικής συμμόρφωσης). «Πρόκειται για μία καινοτομία του νέου νομοθετικού πλαισίου, την οποία προτείναμε ώστε να υπάρχει διαρκής προσπάθεια αποτελεσματικής λειτουργίας του συστήματος, αποτελεσματικότερη διάρθρωση των διοικητικών συμβουλίων με υποχρέωση υιοθέτησης πολιτικής καταλληλόλητας για όλα τα μέλη. Επιπλέον, προτείναμε και έγινε δεκτή υιοθέτηση της διάταξης για ποσόστωση 25% για το λιγότερο εκπροσωπούμενο φύλο, όπως και για υιοθέτηση περισσότερων κριτηρίων ανεξαρτησίας τα οποία πρέπει να πληρούνται για το χαρακτηρισμό μελών ως ανεξάρτητων καθώς και την ενίσχυση του ρόλου τους, για τον εκσυγχρονισμό του Κανονισμού Λειτουργίας των εισηγμένων εταιριών, για την θεσμοθέτηση Επιτροπής/ών Αμοιβών και Υποψηφιοτήτων & Τοποθετήσεων ώστε να διασφαλίζεται η καλύτερη λειτουργία της εισηγμένης, για την υιοθέτηση κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης που καταρτίζεται από φορέα εγνωσμένου κύρους αλλά και σειρά άλλων ειδικότερων αλλά σημαντικών διατάξεων», υπογραμμίζει η πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
Σαφώς οι αλλαγές που προβλέπονται απαιτούν χρόνο για να ενσωματωθούν αλλά η εφαρμογή τους εκτιμάται ότι θα εδραιώσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών. «Από την ψήφιση του νομοθετικού πλαισίου, στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κάναμε όλη την απαραίτητη θεσμική και διοικητική προετοιμασία για να υποστηρίξουμε τις εισηγμένες εταιρίες να προετοιμαστούν κατάλληλα και έγκαιρα για τις απαιτήσεις της νέας νομοθεσίας που τέθηκε σε εφαρμογή ένα χρόνο από την ψήφιση της, δηλαδή από την Δευτέρα, 19 Ιουλίου 2021. Συγκεκριμένα, εκδώσαμε κανονιστικές αποφάσεις ώστε να μην υπάρχουν κενά και καθυστερήσεις στην εφαρμογή του νόμου, απαντήσαμε σε ερωτήματα φορέων, αναρτήσαμε στην ιστοσελίδα μας Q&As τόσο για την νομοθεσία αυτή όσο και για το άρθρο 44 του ν. 4449/2017 για την επιτροπή ελέγχου, αποστείλαμε οδηγίες και επισημάνσεις στις εισηγμένες και συμμετείχαμε ενεργά στην προσπάθεια ενημέρωσής τους, αφενός μέσω του τύπου και μέσω ειδικών σεμιναρίων και ομιλιών και αφετέρου μέσω των υπηρεσιών μας και της συνεχούς παροχής διευκρινίσεων προς τις εταιρίες. Έχει έρθει η ώρα της συμμόρφωσης των εισηγμένων και το ζητούμενο είναι η ουσιαστική τους συμμόρφωση με τη νέα νομοθεσία. Γνωρίζουμε όλοι ότι ζούμε σε μια εποχή μετασχηματισμού, βιώνουμε μία περίοδο μετάβασης προς μία νέα οικονομία, βιώσιμη και πράσινη. Συνεπώς, η ουσιαστική εφαρμογή της νομοθεσίας, που αποτελεί πρόκριμμα για την καλύτερη λειτουργία και την περαιτέρω εδραίωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών στις εισηγμένες εταιρίες, θα συμβάλλει όχι μόνον στην ενίσχυση της διαφάνειας αλλά και στην ανταγωνιστικότητά των εταιριών στο διεθνές περιβάλλον συμβάλλοντας στην προσπάθεια μετάβασής τους στην νέα οικονομία», τονίζει η κ. Λαζαράκου.
Προς επίλυση των ερμηνευτικών ζητημάτων που έχουν προκύψει
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΣΕΒ και της KPMG, που εκπονήθηκε σε συνεργασία με την Ένωση Εισηγμένων Εταιρειών (ΕΝΕΙΣΕΤ) και το Ελληνικό Συμβούλιο Εταιρικής Διακυβέρνησης (ΕΣΕΔ), οι επιχειρήσεις είναι θετικές στην εφαρμογή του νέου νόμου για την εταιρική διακυβέρνηση, ωστόσο υπάρχουν ακόμη κενά στην κατανόηση της λειτουργίας των ελεγκτικών μηχανισμών αλλά και του τρόπου επιβολής των κυρώσεων. Ως προς τα ερμηνευτικά ζητήματα που έχουν τεθεί, η κ. Λαζαράκου διευκρινίζει ότι: «Κατά το χρονικό διάστημα του ενός έτους που είναι σε εξέλιξη η διαδικασία ενημέρωσης των εταιριών για το νέο νομοθετικό πλαίσιο, διαπιστώσαμε ότι υπάρχουν συγκεκριμένα σημεία της νομοθεσίας που χρήζουν διευκρινίσεων. Τα έχουμε συγκεντρώσει και, κατόπιν διαβούλευσης με τους φορείς της αγοράς, έχουμε προχωρήσει σε ενημέρωση σχετικά και του υπουργείου Οικονομικών. Στην παρούσα φάση τα τυχόν ερμηνευτικά ζητήματα έχουν ήδη αντιμετωπιστεί σε μεγάλο βαθμό μέσω των διευκρινίσεων που έχει δώσει η Επιτροπή στις απαντήσεις προς τους φορείς.
Η επιτυχής εφαρμογή του νέου πλαισίου κρίνεται από την ουσιαστική αποδοχή του εκ μέρους των εισηγμένων. Είναι μια πρόκληση για τις ίδιες τις εταιρίες, αν θέλουν να συμμετάσχουν ενεργά και δραστήρια στη νέα σελίδα της ελληνικής οικονομίας που αρχίζει την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
