Νέο ρόλο και αναβαθμισμένη δομή διακυβέρνησης θα αποκτήσει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με την ολοκλήρωση της αναθεώρησης του νόμου που διέπει τη λειτουργία του. Το πλαίσιο του νέου νόμου τίθεται επί τάπητος τον Σεπτέμβριο με διαπραγματεύσεις μεταξύ υπουργείου Οικονομικών και Θεσμών και με στόχο ο νόμος να υποβληθεί στη Βουλή προς ψήφιση τον Οκτώβριο.
Οι τομές που σχεδιάζονται στον νόμο του ΤΧΣ θα δώσουν στο Ταμείο την νέα του «ταυτότητα», προσδιορίζοντας τον κύριο ρόλο του όχι πλέον ως αυτόν του «φύλακα» της εγχώριας χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, αλλά αυτόν του απο-επενδυτή. Στο πλαίσιο του νέου αυτού ρόλου, το ΤΧΣ θα καταρτίσει στρατηγική συντεταγμένης εξόδου από τις ελληνικές τράπεζες και θα προσλάβει σύμβουλο, ο οποίος θα φροντίσει για την υλοποίηση της στρατηγικής αποεπένδυσης σε χρόνους κατάλληλους για τις αγορές και πρόσφορες για το Ελληνικό Δημόσιο. Σημειώνεται ότι τα ποσοστά συμμετοχής του ΤΧΣ τις τέσσερις συστημικές τράπεζες ανέρχονται σε 40,3% στην Εθνική Τράπεζα, 27% στην Τράπεζα Πειραιώς, 9% στην Alpha Bank και 1,40% στη Eurobank.
Η αποεπένδυση του ΤΧΣ είναι προφανές ότι δεν θα μπορέσει να υλοποιηθεί μέχρι το τέλος του 2022, οπότε ο ισχύων νόμος καθορίζει την λήξη ζωής του Ταμείου. Η υπό χρονική πίεση αποεπένδυση του ΤΧΣ θεωρείται εκ προοιμίου ζημιογόνα για το Δημόσιο και η παράταση της ζωής του Ταμείου κρίνεται επιβεβλημένη. Ωστόσο, αυτή δεν αναμένεται να καθοριστεί επακριβώς στον νέο νόμο, παρά μόνο ως ένδειξη (π.χ. να «φωτογραφίζεται» μία παράταση μέχρι το τέλος του 2023 ή του 2024), καθώς το ζητούμενο της αποεπένδυσης θα πρέπει να παραμείνει κεντρική επιδίωξη του Ταμείου και να εκτελεστεί σύντομα, αν και όχι άτσαλα και βεβιασμένα. Στόχος παραμένει η ελαχιστοποίηση της ζημίας για το Ελληνικό Δημόσιο, καθώς είναι δεδομένο ότι το ΤΧΣ ουδέποτε πρόκειται να ανακτήσει πλήρως τις απώλειές του από τη συμμετοχή του στις ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών, πόσο μάλλον να εξέλθει της επένδυσής του με κέρδος.
Η στρατηγική της αποεπένδυσης δεν θα υλοποιηθεί μόνο με την πρόσληψη συμβούλου, αλλά και με αναθεώρηση της δομής διακυβέρνησης του ΤΧΣ. Ήδη με την τελευταία αναθεώρηση διατάξεων του ιδρυτικού νόμου 3864/2010 του ΤΧΣ, αναβαθμίστηκε ο ρόλος του Γενικού Συμβουλίου στο οποίο δόθηκαν κατά τεκμήριο οι αρμοδιότητες αποφάσεων και «διοίκησης», με την Εκτελεστική Επιτροπή να οριοθετείται στον εκτελεστικό ρόλο των αποφάσεων του Γενικού Συμβουλίου. Πλέον, ο νέος νόμος θα προβλέπει και μία Επενδυτική Επιτροπή, η οποία θα έχει κρίσιμο ρόλο στη «διοίκηση» του ΤΧΣ και στη λήψη αποφάσεων για την υλοποίηση της αποεπένδυσης, μαζί με τον σύμβουλο και το Γενικό Συμβούλιο.
Στον νέο νόμο αναμένονται τέλος και ρυθμίσεις για τα ειδικά δικαιώματα του ΤΧΣ στις τράπεζες και κυρίως τη συμμετοχή του με εκπρόσωπο στα Δ.Σ. των τραπεζών. Η συμμετοχή αυτή αναμένεται να καταργηθεί και να μην υπάρχει εκπροσώπηση του Ταμείου στη διοίκηση τράπεζας όταν το ποσοστό του σε αυτήν κινείται κάτω από κάποιο επίπεδο (π.χ. 5%).
Όλες οι παραπάνω αλλαγές έχουν ήδη συζητηθεί καταρχήν με τους Θεσμούς και η οριστικοποίησή τους θα γίνει κατόπιν της επίσημης διαπραγμάτευσης που θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο για να αποτυπωθεί στο νέο νόμο που θα πάει στη Βουλή τον Οκτώβριο. Οι Θεσμοί συμφωνούν και θέτουν ως προαπαιτούμενα: α) τη στρατηγική αποεπένδυσης του ΤΧΣ η οποία γίνεται σκοπός του Ταμείου, β) το ότι το ΤΧΣ πρέπει να παραμείνει ανεξάρτητο, γ) ότι η αποεπένδυση (άρα και η παράταση ζωής του ΤΧΣ) πρέπει να γίνει σε εύλογο χρονικό διάστημα και δ) ότι η αναθεώρηση του νόμου πρέπει να συνάδει με το ευρωπαϊκό και το εθνικό δίκαιο.
Σημειώνεται ότι με τις τελευταίες και καθοριστικές αλλαγές που έγιναν στον ιδρυτικό νόμο του ΤΧΣ τον Μάρτιο και άνοιξαν τον δρόμο για την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς, επιτράπηκε στο ΤΧΣ να συμμετέχει, όπως κάθε άλλος μέτοχος, σε ΑΜΚ που γίνονται για αναπτυξιακούς σκοπούς. Μέχρι τότε, το ΤΧΣ μπορούσε να συμμετέχει μόνο σε ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών, δηλαδή για την αναπλήρωση του ελλείποντος εποπτικού κεφαλαίου για σκοπούς εξυγίανσης.
Παράλληλα, ενισχύθηκε η εταιρική διακυβέρνηση του ΤΧΣ, καθιστώντας βασικό όργανο του Ταμείου με το τεκμήριο αρμοδιότητας το Γενικό Συμβούλιο, ενώ υπήρξε και πρόβλεψη για την ευθύνη των μελών του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, στα πρότυπα της νομικής κάλυψης για την ευθύνη των τραπεζικών στελεχών κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους.
