Μέσα στο επόμενο διάστημα και το αργότερο μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να «τρέξουν» δύο νέα προγράμματα επιδότησης παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης για κατοικίες. Πρόκειται για τη συνέχεια των δράσεων «Εξοικονομώ», τα οποία στόχο έχουν τη μείωση του ενεργειακού κόστους και τον περιορισμό των ρύπων. Έτσι, μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου θα κάνει «πρεμιέρα» το «Εξοικονομώ 2024», το οποίο θα διακλαδώνεται σε δύο δράσεις, μία για το γενικό πληθυσμό και μία για τα ευάλωτα νοικοκυριά, δηλαδή σε νοικοκυριά με ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 10.000 ευρώ.
Το πρόγραμμα, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, έχει προϋπολογισμό 350 εκατ. ευρώ και θα περιλαμβάνει ειδικές προβλέψεις για τους πληγέντες στη Θεσσαλία. Συγκεκριμένα, στη δράση για τα ευάλωτα νοικοκυριά η επιδότηση για κατοίκους της Θεσσαλίας θα φθάνει στο 100%, ενώ στη δράση για το γενικό πληθυσμό στο 80%.
Όπως συνέβη και με τα προηγούμενα προγράμματα, οι παρεμβάσεις που θα επιδοτούνται είναι η αντικατάσταση κουφωμάτων, η τοποθέτηση και η αναβάθμιση θερμομόνωσης, η αναβάθμιση συστημάτων ψύξης και θέρμανσης και συστημάτων ζεστού νερού με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Άλλες εργασίες που περιλαμβάνονται στις επιλέξιμες δαπάνες είναι η εγκατάσταση έξυπνου συστήματος διαχείρισης (smart home), έξυπνα συστήματα διαχείρισης ηλεκτρικών φορτίων, Έξυπνα συστήματα ελέγχου της θέρμανσης/ψύξης, έξυπνα συστήματα απομακρυσμένου ελέγχου και παρακολούθησης).
Σύμφωνα με πληροφορίες, στόχος του υπουργείου είναι τα νέα προγράμματα που θα τρέξουν στο εξής να έχουν πιο απλουστευμένες διαδικασίες και λιγότερα δικαιολογητικά ώστε να επιτυγχάνεται ταχύτερη διεκπεραίωση.
Προ των πυλών και το πρόγραμμα για αντλίες θερμότητας και ηλιακούς θερμοσίφωνες
Μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να ενεργοποιηθεί και το ξεχωριστό πρόγραμμα για την επιδότηση αγοράς και εγκατάστασης αντλιών θερμότητας καθώς και αγοράς ηλιακού θερμοσίφωνα. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα με δύο ξεχωριστούς προϋπολογισμούς, 60 εκατομμύρια για τις αντλίες θερμότητας και 100 εκατομμύρια για τους ηλιακούς θερμοσίφωνες, το οποίο απευθύνεται στα νοικοκυριά σε όλη την επικράτεια αλλά δίνει έμφαση σε περιοχές όπου παρατηρείται αυξημένη χρήση τζακιών για την κάλυψη των αναγκών θέρμανσης όπως είναι τα Ιωάννινα και η Θεσσαλονίκη. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και στόχος είναι η μείωση του ενεργειακού κόστους αλλά και ο περιορισμός των εκπομπών (καθώς σε αρκετές περιοχές της χώρας λόγω των συστημάτων θέρμανσης που χρησιμοποιούνται καταγράφεται αύξηση των μικροσωματιδίων).
Ο σχεδιασμός για το «Εξοικονομώ» του 2025
Το 2025 αναμένεται να τρέξει νέο «Εξοικονομώ» και για την υλοποίηση των νέων δράσεων εξετάζονται -σύμφωνα με πληροφορίες- διαφορετικά εναλλακτικά σενάρια προκειμένου να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας. Και αυτό γιατί, όπως έχει επανειλημμένως αναφέρει η ηγεσία του ΥΠΕΝ, πλέον στόχος είναι οι επιδοτήσεις να αλλάξουν σταδιακά φιλοσοφία και να μεγιστοποιούνται τα οφέλη με μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων.
Υπενθυμίζεται ότι το νέο ΕΣΕΚ, ο οδικός χάρτης της χώρας μας για την ενεργειακή μετάβαση προβλέπει 409.000 παρεμβάσεις εξοικονόμησης σε κτίρια την περίοδο 2025-2030, 640.000 παρεμβάσεις τη δεκαετία 2031 – 2040 και 832.000 τη δεκαετία 2041 – 2050. Σημαντική παράμετρο αποτελεί ο τομέας της θέρμανσης όπου έχει τεθεί ως στόχος ο διπλασιασμός της διείσδυσης αντλιών θερμότητας στον οικιακό και τριτογενή τομέα μέχρι το 2030. Και αυτό, επειδή η αντικατάσταση καυστήρων πετρελαίου με αντλίες επιφέρει εξοικονόμηση τελικής ενέργειας πάνω από 70% και εξοικονόμηση κόστους άνω του 50%.
Το πεπαλαιωμένο κτιριακό απόθεμα της Ελλάδας προκαλεί μεγάλη ενεργειακή και οικονομική σπατάλη, καθώς το 58% των κτιρίων έχουν κατασκευαστεί πριν το 1980. Τα τελευταία χρόνια οι προσπάθειες για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια έχουν εντατικοποιηθεί και από το 2019 έως σήμερα έχουν υπαχθεί περίπου 200.000 κατοικίες στα προγράμματα Εξοικονομώ, με δημόσια δαπάνη άνω του 1,2 δισ. ευρώ.
