Με τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου να καταρρίπτουν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, «πυκνώνουν» ολοένα περισσότερο οι φωνές εντός ΕΕ για την ανάγκη παρέμβασης της Κομισιόν, με την εφαρμογή πολιτικών ανάσχεσης του ενεργειακού κόστους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Είναι ενδεικτικό ότι χθες το θέμα συζητήθηκε τόσο στη σύνοδο των υπουργών Περιβάλλοντος, όσο και στο ευρωκοινοβούλιο. Και στις δύο περιπτώσεις, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αποκάλυψαν ότι η πρώτη «απάντηση» των Βρυξελλών θα έρθει μέσα στην επόμενη εβδομάδα, με την ανακοίνωση μίας «εργαλειοθήκης» μέτρων άμεσης εφαρμογής, τα οποία θα δώσουν τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να στηρίξουν τους πολίτες τους (ειδικά τους πιο ευάλωτους) και τις επιχειρήσεις.
Ενίσχυση των μέτρων προστασίας
Την ίδια στιγμή, το συνεχιζόμενο ανοδικό ράλι των τιμών αναγκάζει τις εθνικές κυβερνήσεις να ενισχύσουν τα μέτρα προστασίας των καταναλωτών που έχουν ήδη λάβει. Έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σχεδιάζει την αύξηση της επιδότησης στα κυμαινόμενα τιμολόγια ρεύματος στη χαμηλή τάση, καθώς το ποσό που προβλεπόταν δεν μπορεί πλέον να απορροφήσει ένα τόσο μεγάλο ποσοστό των αυξήσεων από τις χονδρεμπορικές τιμές, ώστε οι αυξήσεις στους καταναλωτές να περιορίζονται γύρω στο 20%, όπως ήταν ο στόχος.
Τα παράδειγμα της επιδότησης είναι χαρακτηριστικό του εκτροχιασμού του ενεργειακού κόστους το τελευταίο χρονικό διάστημα σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα. Έτσι, όταν ανακοινώθηκε το μέτρο από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ, η τιμή στην εγχώρια Αγορά Επόμενης Ημέρας κινείτο στα ήδη υψηλά επίπεδα των 115 ευρώ ανά Μεγαβατώρα (MWh).
Στο διάστημα ωστόσο που μεσολάβησε, όχι μόνο δεν υπήρξε μία έστω και μικρή αποκλιμάκωση, αλλά η τιμή εκτινάχθηκε εκ νέου. Με συνέπεια σήμερα να διαμορφώνεται στο ιστορικό υψηλό των 204 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, αυξημένη δηλαδή κατά 75% σε λιγότερο από ένα μήνα.
Ανοικτό το ύψος της έξτρα επιδότησης
Για να αντιμετωπίσει αυτό το νέο αυτό άλμα του χονδρεμπορικού κόστους, το ΥΠΕΝ δρομολογεί να ενισχύσει το «δίχτυ προστασίας», δηλαδή να αυξήσει την επιδότηση από τα 3 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα, για τις 300 πρώτες κιλοβατώρες κατανάλωσης, για το τετράμηνο από τον Σεπτέμβριο και έως το τέλος του έτους.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η αύξηση θα ισχύσει και πάλι οριζόντια, δηλαδή θα ενισχύσει την επιδότηση όλων των τιμολογίων στη χαμηλή τάση με ρήτρες αναπροσαρμογής των χρεώσεων. Με βάση ωστόσο όλες τις συγκλίνουσες ενδείξεις, ακόμη δεν έχει «κλειδώσει» το ύψος αυτού του επιπλέον ποσού και, κατά συνέπεια, πόσο θα διαμορφωθεί πλέον η ενίσχυση.
Ωστόσο, το πιθανότερο σενάριο που εξετάζεται είναι η επιδότηση να διαμορφωθεί στα 12 με 13,5 ευρώ για τις πρώτες 300 κιλοβατώρες μηνιαίας κατανάλωσης, από 9 ευρώ που είναι ήδη.
Επίσης, ακόμη δεν είναι ξεκάθαρη και η πηγή προέλευσης των κονδυλίων που θα καλύψουν την έξτρα επιδότηση, καθώς έχουν εξαντληθεί οι πόροι από τα δικαιώματα ρύπων, ύψους 200 εκατ. ευρώ, από τα οποία θα χρηματοδοτηθεί το αρχικό ποσό της επιδότησης. Παράλληλα, περιορισμένες είναι και οι δυνατότητες εξεύρεσης πόρων από τον κρατικό προϋπολογισμό. Έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες, αναζητείται λύση από τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ, τα έσοδα του οποίου ενισχύονται με την άνοδο των χονδρεμπορικών τιμών.
Η «εργαλειοθήκη» για την ενεργειακή κρίση
Πίσω από την εκτίναξη του ενεργειακού κόστους βρίσκεται κατά κύριο λόγο ο εκτροχιασμός των διεθνών τιμών φυσικού αερίου, το οποίο όπως έχει γράψει το Insider.gr, έχει εκτιναχθεί κατά 400% από τις αρχές του έτους.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα πρέπει να λάβουμε μέτρα», σημείωσε στο Ευρωκοινοβούλιο η Επίτροπος Ενέργειας, Κάρντι Σίμσον, δηλώνοντας πως η «εργαλειοθήκη» των μέτρων για την ενεργειακή κρίση που εξετάζει η Κομισιόν περιλαμβάνει μια σειρά ενισχύσεων και μειώσεων φόρων.
Παράλληλα, και στο ίδιο μήκος κύματος με τις δηλώσεις δύο 24ωρα νωρίτερα της επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, «φωτογράφισε» την εξέταση ενός σχεδίου δημιουργίας πανευρωπαϊκών στρατηγικών αποθεμάτων φυσικού αερίου. «Μέχρι το τέλος του έτους, θα προτείνω τη μεταρρύθμιση της αγοράς φυσικού αερίου, με την αναθεώρηση του πλαισίου για την αποθήκευση και την ασφάλεια του εφοδιασμού», επισήμανε.
Η Επίτροπος Ενέργειας σημείωσε επίσης ότι η ΕΕ θα εξετάσει όλα τα μέτρα που έχουν υποβάλει τα κράτη-μέλη. Μεταξύ των μέτρων αυτών, συγκαταλέγονται και οι παρεμβάσεις στους 5 άξονες που έθεσαν με προχθεσινή τους επιστολή Οικονομικών της Ισπανίας, της Γαλλίας, της Τσεχίας, της Ελλάδας και της Ρουμανίας. Επίσης, στη χθεσινή σύνοδο των υπουργών Περιβάλλοντος, τέθηκαν επί τάπητος οι προτάσεις της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πολωνίας, με στοχευμένα μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Ορίζοντας λήψης αποφάσεων η Σύνοδος Κορυφής
Σε κάθε περίπτωση, η οριστικοποίηση της «εργαλειοθήκης» καθώς και των υπόλοιπων πρωτοβουλιών αναμένεται να γίνει με χρονικό ορίζοντα την επόμενη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της Ένωσης, στις 21 και 22 Οκτωβρίου.
Στη Σύνοδο παρέπεμψε χθες και ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, σημειώνοντας πως σε αυτήν θα τεθεί επί τάπητος το σχέδιο ανάληψης από την Κομισιόν του συνόλου των παραγγελιών φυσικού αερίου από τα κράτη της ΕΕ. Μία προοπτική που θα δώσει στις Βρυξέλλες μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ στην εξασφάλιση των απαραίτητων προμηθειών, αλλά και στη διαμόρφωση πιο ανταγωνιστικών τιμών.
Αυτό που αξίζει πάντως να σημειωθεί είναι ότι όλες οι «φωνές» για άμεση δράση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο «βλέπουν» τις ΑΠΕ ως μακροπρόθεσμη λύση για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Ε.Ε. με προσιτό κόστος και χωρίς επίδραση από τις διεθνείς αναταράξεις.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, κάλεσε τους ομολόγους του στη χθεσινή να προχωρήσουν σε παρεμβάσεις προκειμένου να μην υπονομευθεί η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία από λαϊκιστικές προσεγγίσεις που υποστηρίζουν ότι το παγκόσμιο φαινόμενο της αύξησης των τιμών ενέργειας οφείλεται στην ευρωπαϊκή στρατηγική.
Στη Σύνοδο, ο κ. Σκρέκας παρουσίασε την ελληνική πρόταση για αντιμετώπιση της κρίσης, ξεκινώντας από την άμεση ενεργοποίηση του Αποθεματικό Σταθεροποίησης της Αγοράς, στο πλαίσιο του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ETS). Με την ενεργοποίηση του αποθεματικού, τα κράτη-μέλη θα μπορούν να αντλήσουν επιπλέον έσοδα για να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες νοικοκυριών και επιχειρήσεων την επόμενη χειμερινή περίοδο.
