Σε αντίστροφη μέτρηση βρίσκεται η δρομολόγηση του πρώτου κλιματικού νόμου στη χώρα μας, ο οποίος προορίζεται να αποτελέσει τον νομικά δεσμευτικό «οδικό χάρτη» για τον μηδενισμό των ρύπων έως το 2050. Το νομοθετικό πλαίσιο, που έχει εκπονήσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αναμένεται να παρουσιασθεί για πρώτη φορά στο Υπουργικό Συμβούλιο την επόμενη Πέμπτη, 4 Νοεμβρίου, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για να τεθεί σε δημόσιο διαβούλευση, πριν κατατεθεί στη Βουλή.
Εκτός απροόπτου, στην ίδια συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου θα συζητηθεί ένα ακόμη σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ, το οποίο «αγγίζει» τρεις βασικές «πράσινες» τεχνολογίες για την απανθρακοποίηση του εγχώριου ενεργειακού μείγματος. Έτσι, το σχέδιο νόμου θα περιλαμβάνει τη δεύτερη φάση απλοποίησης της αδειοδότησης νέων έργων ΑΠΕ, το καθεστώς αδειοδότησης μονάδων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και το πλαίσιο ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών.
Ενδιάμεσοι στόχοι
Τα αποκαλυπτήρια του κλιματικού νόμου στο Υπουργικό θα γίνουν λίγα 24ωρα μετά τη συμμετοχή του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Kλιματική Aλλαγή (COP26), στην οποία θα απευθύνει ομιλία σήμερα Δευτέρα. Έτσι, με το νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ θα αποκτήσουν νομική υπόσταση σημαντικές παράμετροι του πλάνου της ενεργειακής μετάβασης, το οποίο αναμένεται να παρουσιάσει σήμερα ο πρωθυπουργός από το βήμα της COP26.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, τα τελευταία πέντε χρόνια, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν θεσπίσει κλιματικούς νόμους για τη μετάβασή τους σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία. Στόχος αυτών των νομικών κειμένων είναι να επιμερίσουν τον στόχο της ενεργειακής μετάβασης ανά τομέα οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και να ταυτοποιήσουν τους φορείς της πολιτείας που είναι κάθε φορά αρμόδιοι για την επίτευξή τους.
Στο ίδιο πλαίσιο, με τις διατάξεις του νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ, θα αποκτούν κατʼ αρχάς χαρακτήρα νομικής δέσμευσης οι στόχοι τόσο για μείωση κατά 55% των εθνικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030, όσο και για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Επίσης, θα τίθενται και ενδιάμεσοι στόχοι στον δρόμο για μια οικονομία μηδενικών εκπομπών έως τα μέσα του αιώνα, προβλέποντας την ελάττωση των ρύπων σε ποσοστό 80% έως το 2040.
Εμπλοκή και των ΟΤΑ
Παράλληλα, με τον κλιματικό νόμο θα ανοίξει ο δρόμος για την κατάρτιση στοχευμένων σχεδίων δράσης για τον περιορισμό του ανθρακικού αποτυπώματος σε συγκεκριμένους (και ρυπογόνους) τομείς, όπως οι μεταφορές, η ηλεκτροπαραγωγή και ο κτιριακός τομέας. Έτσι, για κάθε έναν από αυτούς τους τομείς, θα προβλέπεται η κατάρτιση ενός σχεδίου μείωσης των εκπομπών του, θέτοντας συγκεκριμένους στόχους για την απανθρακοποίησή του.
Είναι ενδεικτικό ότι, στην περίπτωση των μεταφορών, εκτός απροόπτου θα υπάρχει δεσμευτική ημερομηνία, εντός της τρέχουσας 10ετίας, από την οποία κι έπειτα όλα τα καινούρια ταξί θα είναι ηλεκτροκίνητα στην Περιφέρεια Αττικής και στο Νομό Θεσσαλονίκης. Μάλιστα, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, θα αξιολογήσουν τη δυνατότητα το μέτρο αυτό να επεκταθεί και σε άλλες περιοχές της χώρας, στις οποίες έως τότε θα έχει αναπτυχθεί ένα επαρκές δημόσιο δίκτυο φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.
Παράλληλα, εκτός από τους φορείς της κεντρικής δημόσιας διοίκησης, στην «πράσινη» μετάβαση θα εμπλακούν και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι θα πρέπει να καταστρώσουν σχέδια περιορισμού των εκπομπών τους, για τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος των κτιριακών τους εγκαταστάσεων, αλλά και όλων των δραστηριοτήτων τους.
Νομοσχέδιο και τρεις «πράσινες» τεχνολογίες
Όσον αφορά το δεύτερο σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ, στόχος του είναι να επιταχύνει την εγκατάσταση νέων έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, να δημιουργήσει το καθεστώς εγκατάστασης μονάδων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας (η οποία είναι απαραίτητη για την υποστήριξη της ολοένα μεγαλύτερης διείσδυσης των ΑΠΕ), αλλά και να θεσπίσει το πλαίσιο για την εγκατάσταση των πρώτων υπεράκτιων αιολικών πάρκων στη χώρα μας.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, οι παρεμβάσεις για την αδειοδοτική απλοποίηση των ΑΠΕ βασίζονται στην πρόταση της Επιτροπής Αδειοδότησης ΑΠΕ του ΥΠΕΝ, προβλέποντας στοχευμένα μέτρα σε διάφορες φάσεις της διαδικασίας, από την Οριστική Προσφορά Σύνδεσης μέχρι την Άδεια Λειτουργίας. Στόχος είναι οι επενδύσεις σε ΑΠΕ να αδειοδοτούνται σε 2 χρόνια, όπως προβλέπει και η σχετική κοινοτική Οδηγία. Ένα χρονικό διάστημα αισθητά μειωμένο από τα σημερινά δεδομένα στη χώρα μας, όπου η αδειοδότηση διαρκεί περί τα 4-5 έτη για τα φωτοβολταϊκά και 8-10 έτη για τα αιολικά.
Στην περίπτωση των μονάδων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, το νομοσχέδιο θα ανοίξει τον δρόμο για την περαιτέρω αδειοδοτική «ωρίμανση» ενός μεγάλου αριθμού επενδυτικών σχεδίων από εγχώριους και διεθνείς ενεργειακούς Ομίλους που έχουν λάβει από τη ΡΑΕ άδεια παραγωγής. Υπενθυμίζεται ότι στην περίπτωση των μονάδων μπαταριών, προβλέπεται η επενδυτική ενίσχυση με κεφάλαια 200 εκατ. ευρώ από το «Ελλάδα 2.0», μέσα από διαγωνισμό που θα διενεργηθεί το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους.
Στόχος υπεράκτια αιολικά 2 GW έως το 2030
Όσον αφορά τα offshore αιολικά, μιλώντας πριν από λίγες ημέρες στη Σύνοδο Κορυφής της πρωτοβουλίας Middle East Green Initiative, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης σημείωσε πως ο στόχος είναι να αναπτυχθούν πάρκα συνολικής ισχύος 2 GW εντός της τρέχουσας 10ετίας. Μάλιστα, είναι πολύ πιθανό ο πρωθυπουργός να επαναλάβει σήμερα από το βήμα της COP26 αυτό τον στόχο, δίνοντας επενδυτικό «σήμα» για την εκκίνηση αυτού του «πράσινου» κλάδου στη χώρα μας.
Το νομοθετικό πλαίσιο που θα περιλαμβάνει το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ, θα αποσαφηνίζει τις τρεις βασικές παραμέτρους που θα καθορίσουν το μοντέλο ανάπτυξης offshore αιολικών στην Ελλάδα. Έτσι, θα «απαντά» στον τρόπο χωροθέτησης-αδειοδότησης των έργων, τη σύνδεση των μονάδων στο ηλεκτρικό δίκτυο, καθώς και τη «φόρμουλα» με την οποία τα πάρκα θα κατακυρώνουν τιμή αναφοράς για την έγχυση στο ηλεκτρικό δίκτυο της ηλεκτροπαραγωγής τους.
