Στο μικροσκόπιο του SSM μπαίνουν οι συμβάσεις εξωτερικής ανάθεσης των τραπεζών για όλες τις δραστηριότητες που δεν ασκούνται εντός των πιστωτικών ιδρυμάτων ή έχουν αποσχισθεί από αυτά.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του insider.gr, στελέχη του SSM θα έρθουν στην Αθήνα στις αρχές Φεβρουαρίου 2022 προκειμένου να λάβουν στοιχεία και να τσεκάρουν εκ του σύνεγγυς τις συμβάσεις που έχουν υπογράψει οι τράπεζες με τρίτους στους οποίους έχουν εκχωρήσει δραστηριότητές τους ή με τους οποίους συνεργάζονται για την παροχή υποδομών σε υπηρεσίες που προσφέρονται από τις τράπεζες. Ο SSM θα ελέγξει κατά πόσον οι εξωτερικές συμβάσεις των τραπεζών είναι διασφαλισμένες από κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει ο τρίτος συνεργάτης και οι οποίοι θα επέφεραν ενδεχομένως αποτελέσματα ντόμινο στους ίδιους τους τραπεζικούς οργανισμούς.
Ο κίνδυνος των συμβάσεων εξωτερικής ανάθεσης έρχεται να προστεθεί στους κινδύνους που εποπτεύει ο SSM στις τράπεζες, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και ο πρόσφατος, της εφαρμογής των κριτηρίων ESG που θα ενταχθούν ως κριτήριο αξιολόγησης στα stress test του 2022. Η προσθήκη του ρίσκου του outsourcing ανοίγει έτσι ένα νέο και πολύ μεγάλο θέμα για τις τράπεζες, αφού πλέον θα ελέγχεται σε τακτική βάση η υγεία και η ισχύς των συμβάσεων εξωτερικών αναθέσεων (σ.σ. η ισχύς όχι υπό την έννοια της διάρκειας, αλλά υπό την έννοια της φερεγγυότητας, της αξιοπιστίας και της ικανότητας να ανταπεξέλθουν σε γεγονότα κρίσεων).
Τα «καμπανάκια» για τις συμβάσεις outsourcing χτύπησαν εξ αντανακλάσεως και για τις τράπεζες, μετά τις ζημιές που προέκυψαν για το αεροδρόμιο Χίθροου του Λονδίνου από εξωτερικές αναθέσεις για bookings αεροπορικών εταιρειών.
Καθώς το outsourcing παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις, και εν προκειμένω στον τραπεζικό τομέα ραγδαίες διαστάσεις λόγω του μετασχηματισμού των πιστωτικών ιδρυμάτων, οι επόπτες βρίσκονται σε εγρήγορση.
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια
Το πιο «χτυπητό» παράδειγμα outsourcing για τις ελληνικές τράπεζες, στο πλαίσιο του μετασχηματισμού τους, αποτελεί η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων που έχει ανατεθεί πλέον σε εταιρείες διαχείρισης. Εξίσου ενδεικτικό του εύρους των δραστηριοτήτων των τραπεζών που περνάνε μέσα από τα χέρια τρίτων είναι η συνεργασία με εταιρείες όπως η Microsoft ή η Amazon κ.ά. για την απόκτηση αποθηκευτικού χώρου για τα δεδομένα τους στο cloud. Ακόμη και στην περίπτωση που π.χ. μία τράπεζα «τρέχει» από την Αθήνα τα συστήματα ΙΤ (τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνίας) θυγατρικής της στο εξωτερικό, προκύπτει η ερμηνεία του κινδύνου outsourcing και ελέγχεται από τον επόπτη.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο SSM έχει ζητήσει από τις τράπεζες να διατηρούν back up για τις εργασίες εξωτερικής ανάθεσης, καθώς επίσης, οι συμβάσεις που υπογράφουν με τρίτους να προβλέπουν την άμεση υπαναχώρηση της τράπεζας εφόσον έχουν ενδείξεις πλημμελούς λειτουργίας των τρίτων συνεργατών. Η άμεση υπαναχώρηση, χωρίς αποζημίωση, ωστόσο, δεν είναι κάτι με το οποίο είναι εξοικειωμένες οι ελληνικές εταιρείες, με αποτέλεσμα οι συμβάσεις outsourcing που υπογράφουν οι τράπεζες να μην περιλαμβάνουν πολύ συχνά αυτόν τον όρο.
Για το λόγο αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία ο έλεγχος του SSM, καθώς ο επόπτης θα ελέγξει όλες τις πηγές από τις οποίες η τράπεζα έχει προβλέψει ότι μπορεί να αποζημιωθεί σε περίπτωση «ατυχήματος» του εξωτερικού παρόχου. Ο έλεγχος που αναμένεται να γίνει εκ του σύνεγγυς στις τράπεζες στις αρχές Φεβρουαρίου εκτιμάται ότι θα αφορά π.χ. στο 10% των συμβάσεων, αυτές που οι τράπεζες θεωρούν κρίσιμες. Όμως τόσο ο SSM, όσο και η ΤτΕ, θα μπορούν να προβαίνουν σε επιθεωρήσεις, ενώ σε ετήσια βάση οι τράπεζες θα κάνουν ανασκόπηση και ανανέωση των παρεχόμενων στοιχείων για τις συμβάσεις outsourcing τις οποίες οι επόπτες θα ελέγχουν σε σύγκριση και μεταξύ τραπεζών.
Σημειώνεται ότι η σημασία της παρακολούθησης και πρόληψης των κινδύνων από τις συμβάσεις εξωτερικής ανάθεσης έχει οδηγήσει στη θέσπιση θέσης Chief Outsourcing Officer, ο οποίος δίνει αναφορά στο Διοικητικό Συμβούλιο της τράπεζας που αναλαμβάνει και την τελική ευθύνη για τις συμβάσεις outsourcing.
