Η αξιοποίηση της έκτασης στο αεροδρόμιο Ηρακλείου (Κρήτης) «Ν. Καζαντζάκης», ενδέχεται να είναι από τα projects τα οποία θα μπορούσαν να προχωρήσουν με το νέο μοντέλο υλοποίησης έργων, με συνδρομή και συνεργασία ιδιωτών, που προώθησε πρόσφατα το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, δηλαδή τις «Προτάσεις Καινοτομίας» ή αλλιώς «Πρότυπες Προτάσεις», που σε πρώτη φάση θα αφορούν σε projects (ακόμα και ΣΔΙΤ ή παραχωρήσεις) άνω των 200 εκατ. ευρώ.
Στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών θεωρούν ότι το μοντέλο αυτό προωθεί τη μεγαλύτερη εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα και των επιχειρήσεων στην υλοποίηση των έργων της χώρας, με γνώμονα την προστασία του δημόσιου συμφέροντος αλλά και με ενεργή εμπλοκή ιδιωτών, προσθέτοντας άλλο ένα όπλο στη φαρέτρα του θεσμικού πλαισίου της χώρας. Ως εκ τούτου, όπως έχει επισημάνει ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κ. Καραμανλής, το συγκεκριμένο μοντέλο δεν τροποποιεί το πλαίσιο ανάθεσης δημοσίων έργων, αλλά το συμπληρώνει. Και υπό μία οπτική, θα μπορούσε να «χωρέσει» και την αξιοποίηση της έκτασης του «Ν. Καζαντζάκης», αν και επισημαίνεται ότι για την ώρα αυτό αποτελεί μια σκέψη, ένα από τα σενάρια, ένα ενδεχόμενο και όχι μια «κλειδωμένη» απόφαση.
Βέβαια, κατά το παρελθόν έχουν κυκλοφορήσει διάφορα σενάρια περί μοντέλων αξιοποίησης τους χώρου του αεροδρομίου, ωστόσο, αφενός το θέμα θεωρούνταν… ευαίσθητο για την τοπική κοινωνία, αφετέρου, έχει εμπλοκή στην όποια διαδικασία και το ΤΑΙΠΕΔ μέσω της εσωτερικής μονάδας ωρίμασης έργων στρατηγικού ενδιαφέροντος. Ο ρόλος του ΤΑΙΠΕΔ θα είναι να βοηθήσει στην ωρίμανση του έργου, γιατί έχει την τεχνογνωσία από πολλές άλλες διαδικασίες (π.χ. το Ελληνικό), με το Ταμείο όμως να έχει πολλή δουλειά και πολλά ζητήματα να ξεκαθαρίσει και να επιλύσει (ιδιοκτησιακά, χρήσεις κ.α.), μέχρι να βρεθεί το βέλτιστο μοντέλο αξιοποίησης, για το οποίο βέβαια, τον «τελευταίο λόγο» θα έχει η Κυβέρνηση.
Προκειμένου να προχωρήσει με ταχύ ρυθμό η αξιοποίηση του χώρου του αεροδρομίου «Νίκος Καζαντζάκης», είναι απαραίτητος ο σχεδιασμός, η ωρίμανση και η υλοποίηση έργου που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, δράσεις όπως η μελέτη των εναλλακτικών λύσεων και η επιλογή της βέλτιστης λύσης για την αξιοποίηση του χώρου, η αποσαφήνιση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, η δημιουργία διοικητικής δομής και ο προσδιορισμός του στρατηγικού προσανατολισμού για την αξιοποίηση του χώρου.
Όπως προ ημερών έγραψε το insider.gr, η Κυβερνητική Επιτροπή Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, η οποία συνεδρίασε στις αρχές Μαρτίου, αποφάσισε, μεταξύ άλλων, να αναθέσει στο ΤΑΙΠΕΔ και τη μονάδα του PPF την ωρίμαση 6 νέων έργων (1,1 δις ευρώ), ανάμεσα στα οποία βρίσκεται και ο διαγωνισμός για την αξιοποίηση του αεροδρομίου στην Κρήτη. Η περίπτωση του αεροδρομίου και η αξιοποίηση της έκτασης των 3.500 στρεμμάτων που καταλαμβάνει είναι ενδιαφέρουσα και σημειολογική. Με την ολοκλήρωση στα αμέσως επόμενα χρόνια του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι, που έχουν αναλάβει η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και ο ινδικός όμιλος GMR Airports, η παραθαλάσσια έκταση του σημερινού αεροδρομίου θα βγει προς αξιοποίηση, με ειδικό σχέδιο χωρικής ανάπτυξης δημοσίου ακινήτου (ΕΣΧΑΔΑ). Το Ταμείο ως project manager θα ωριμάσει το ακίνητο, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας, με στόχο η εκμετάλλευσή του να έχει πολλαπλασιαστική αξία για την εθνική και την τοπική οικονομία και κοινωνία της Κρήτης. Δηλαδή, το ΤΑΙΠΕΔ θα αναλάβει σχετικές μελέτες για τη βέλτιστη αξιοποίηση του έργου, έχοντας όμως ως προτεραιότητα τις παραπάνω δεσμεύσεις, δίνοντας επίσης ιδιαίτερη έμφαση στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Στην πορεία θα αποσαφηνιστεί και το θέμα των χρήσεων, στη βάση και των εισηγήσεων των συμβούλων του PPF, αν και παλιότερα είχαν ακουστεί σενάρια για τουριστικές, εμπορικές, ψυχαγωγικές χρήσεις, σε συνδυασμό με οικιστική ανάπτυξη και χώρους πρασίνου.
Η αξιοποίηση του αεροδρομίου «Ν. Καζαντζάκη» εντάσσεται στα έργα της Κρήτης που την αλλάζουν και της δίνουν άλλη πνοή και η έκταση αυτή θα αναπτυχθεί, ως αναπόσπαστο τμήμα της πόλης του Ηράκλειου και της ευρύτερης αστικής περιοχής. Ωστόσο, αφενός για την ώρα έχουμε να κάνουμε με σενάρια περί των μοντέλων αξιοποίησης, αφετέρου η διαδικασία έχει «δρόμο» μπροστά της καθώς μόλις προ ημερών επισήμως η κυβέρνηση «άναψε πράσινο» στο ΤΑΙΠΕΔ (όχι ως ιδιοκτήτη, απλά ως φορέα που θα βοηθήσει στην ωρίμανση διαγωνισμού).
Πρόσφατα, ο κ. Καραμανλής, μιλώντας στη συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής εν όψει τότε της ψήφισης του σχετικού νομοσχεδίου για τις «Πρότυπες Προτάσεις», τόνιζε τη σημασία αξιοποίησης κάθε αναπτυξιακού εργαλείου, προκειμένου να επιταχυνθεί η ανάκαμψη της χώρας, να προωθηθούν μεγάλα projects, να απορροφηθούν, ταχύτερα από το παρελθόν, ευρωπαϊκοί πόροι και να τονωθεί η απασχόληση.
Όπως υπογράμμιζε ο κ. Καραμανλής, με το νέο πλαίσιο ρυθμίζεται το ελάχιστο περιεχόμενο μίας πρότυπης πρότασης, δηλαδή το ελάχιστο επίπεδο ωρίμανσης πρότασης, όπως επίσης και τα κίνητρα για την υποβολή πρότυπων προτάσεων, καθώς και η τήρηση των αρχών της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων. Επιπλέον σημείωνε πως ο ανάδοχος θα αναδεικνύεται πάντοτε με διαγωνιστική διαδικασία, σύμφωνα με τους κανόνες που θέτει το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο.
Αναφερόμενος στους στόχους του νέου θεσμικού πλαισίου, ο κ. Καραμανλής τους συνόψισε στους εξής:
· Ανάδειξη καινοτόμων ιδεών και προετοιμασία νέων έργων σε τομείς προτεραιότητας του Δημοσίου, παράλληλα με τις υπάρχουσες διαδικασίες του Δημοσίου.
· Επιτάχυνση της ωρίμανσης των έργων, μέσω του αποκαλούμενου «διπλασιασμού», δηλαδή της δυναμικότητας του υφιστάμενου συστήματος σχεδιασμού έργων υποδομής, αφού η ωρίμανση των έργων θα γίνει από τον ιδιωτικό τομέα. Κάτι που – μεταξύ άλλων – θα απελευθερώσει ανθρώπινους πόρους Δημοσίων Υπαλλήλων για την ταχύτερη προώθηση των λοιπών ανοικτών ζητημάτων.
· Αξιοποίηση της τεχνογνωσίας του Ιδιωτικού Τομέα και σε επίπεδο σχεδιασμού έργων, αλλά και στην απόδοσή της ως «μνήμη» στον Δημόσιο Τομέα προκειμένου να αποφευχθούν λάθη που σταθερά γίνονταν όταν σχεδιάζονταν και δημοπρατούνταν έργα στη χώρα.
· Εκμετάλλευση της ευελιξίας του Ιδιωτικού τομέα στην επιτάχυνση των διαδικασιών ωρίμανσης έργων, αφού δεν είναι λίγες οι φορές που στην προσπάθεια να διαφυλαχθεί το Δημόσιο συμφέρον, καταλήγουν οι διαδικασίες να διαρκούν περισσότερο από την ίδια την εργασία.
· Ισορροπία μεταξύ των χορηγούμενων κινήτρων στους προτείνοντες, αλλά και του περιορισμού των αντικινήτρων στους λοιπούς ενδιαφερόμενους.
