Βελτίωση στην ποιότητα του ενεργητικού τους κατέγραψαν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες κατά το 2021, όπως αναφέρει η Standard & Poor's υποστηρίζοντας πως η κερδοφορία επιστρέφει, υποστηριζόμενη από τις χαμηλότερες προβλέψεις επί επισφαλειών και την αυξημένη εστίαση στον έλεγχο του κόστους.
Η Εθνική Τράπεζα και η Eurobank πιθανότατα θα επανέλθουν στην «τροχιά» της διανομής μερισμάτων από τη χρήση του 2022, ενώ η Alpha Bank θα μπορούσε να ακολουθήσει ένα χρόνο αργότερα. Παράλληλα, το κόστος κινδύνου για την Eurobank και την Εθνική Τράπεζα επιστρέφει σε κανονικά επίπεδα (περίπου στις 60 μονάδες βάσης), ενώ από την άλλη, η Τράπεζα Πειραιώς και η Alpha Bank απορρόφησαν το μεγαλύτερο μέρος του κόστους αναδιάρθρωσής τους το 2021, αλλά το κόστος κινδύνους τους θα παραμείνει υψηλό, καθώς οι πρόσθετες μειώσεις NPE πιθανότατα θα τις αφήσει με μεσαίου μεγέθους μονοψήφιους δείκτες NPE.
Σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο, οι τέσσερις συστημικές μείωσαν τα NPEs στο 10% ή σε χαμηλότερα επίπεδα μέσω των μεγάλων τιτλοποιήσεων και των πωλήσεων NPEs, και πλέον αναμένει πως ο δείκτης NPE του κλάδου θα υποχωρήσει στο 8% περίπου μέχρι το τέλος του 2022. Οι εισροές NPEs αναμένεται να είναι περιορισμένες εξαιτίας της αποδεδειγμένης ανθεκτικότητας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος στην πανδημία του κορονοϊού και των μεταρρυθμίσεων συμπεριλαμβανομένου του νέου Πτωχευτικού, που έχουν βελτιώσει την κουλτούρα πληρωμών και τα ποσοστά ανάκτησης. Επιπλέον, η παρέμβαση της ΕΚΤ, οι εισροές καταθέσεων και η απομόχλευση έχουν στηρίξει τα προφίλ χρηματοδότησης και ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών, με τον οίκο να αναμένει ότι οι συστημικές τράπεζες θα διατηρήσουν την πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές ακόμη και σε ένα περιβάλλον λιγότερης ρευστότητας.
Στους παράγοντες που ενισχύουν το περιβάλλον του εγχώριου κλάδου είναι η ισχυρή οικονομική ανάκαμψη παρά τα «αγκάθια» που προέκυψαν από την πανδημία του κορονοϊού. Έτσι, η S&P εστιάζει στη σημαντική ευρωπαϊκή στήριξη, στην οποία εντάσσονται τα 17,8 δισ. ευρώ των επιχορηγήσεων και τα 12,7 δισ. ευρώ σε δανειοδοτήσεις έως το 2026 (Ταμείο Ανάκαμψης), αλλά και στη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος και το «μοχλό» του RRF, που θα υποστηρίξει την ανάκαμψη του κλάδου.
Οι κίνδυνοι περιλαμβάνουν μια πιο έντονη πτώση των καθαρών εσόδων από τόκους (NII) λόγω της μεγαλύτερης, από το αναμενόμενο, συρρίκνωσης των δανειακών χαρτοφυλακίων και την πίεση στο περιθώριο κέρδους από το αυξημένο κόστος χρηματοδότησης, αφού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) τερμάτισε τις στοχευμένες πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTROs).
Έμμεσες πιέσεις μπορεί να προκύψουν από (1) τον πληθωρισμό στην βάση των τιμών ενέργειας και των τροφίμων που επιβαρύνουν την αναπτυξιακή δυναμική. Οι προκαταρκτικές εκτιμήσεις της S&P Global Ratings κάνουν λόγο για υποχώρηση 1,2% στην Ευρωζώνη το 2022, (2) τη μειωμένη δραστηριότητα από τις ρωσικές και ουκρανικές τράπεζες, (3) την πτώση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης που οδηγεί σε ασθενέστερες δαπάνες και μειωμένα έσοδα από τον τουρισμό, εν μέρει λόγω της εγγύτητας της Ελλάδας με την Ουκρανία, (4) την αυξημένη μεταβλητότητα των αγορών και την αποστροφή του επενδυτικού κινδύνου που μπορεί να δυσκολέψει τις ελληνικές τράπεζες να αντλήσουν κεφάλαια και να ανταποκριθούν στις ελάχιστες απαιτήσεις για ίδια κεφάλαια και επιλέξιμες υποχρεώσεις (MREL).
Παράλληλα, το λειτουργικό κόστος θα πρέπει να υποχωρήσει εξαιτίας της συρρίκνωσης και της αναδιάρθρωσης, συμπεριλαμβανομένης της πώλησης μη βασικών περιουσιακών στοιχείων, όπως το σκέλος της παροχής υπηρεσιών αποδοχής καρτών πληρωμών (MerchantAcquiring), και τους ασφαλιστικούς «βραχίονες» και άλλα. Η διαχείριση των λειτουργικών δαπανών, ιδίως μέσω των εθελούσιων εξόδων, θα είναι το «κλειδί» για τη βελτίωση των προ προβλέψεων εσόδων εν μέσω του αυξημένου κόστους για την ψηφιοποίηση, όπως αναφέρει η Standard & Poor's.
Οι προμήθειες από το σκέλος του επιχειρηματικού δανεισμού είναι πιθανό να αυξηθούν, τροφοδοτούμενες από τη μεγαλύτερη εκταμίευση δανείων και τα αυξημένα υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία. Ωστόσο, η S&P αναμένει αστάθεια, στο τμήμα που σχετίζεται με τον τουρισμό, λόγω της σύγκρουσης Ουκρανίας - Ρωσίας και της πανδημίας.
Στο μεταξύ, η συνεισφορά στα NII από τα ταχέως μειούμενα NPEs (περίπου 25% των συνολικών NII) πιθανότατα θα επιταχυνθεί το 2022, ενώ οι εκκρεμείς τιτλοποιήσεις για την Alpha Bank και την Τράπεζα Πειραιώς θα επιβαρύνουν τα NII μέχρι το 2023. Τα συνολικά έσοδα θα μειωθούν σημαντικά χωρίς τη συνεισφορά των κερδών από τις συναλλαγές για τη χρηματοδότηση τιτλοποιήσεων και πωλήσεων NPEs, αναφέρει η Standard & Poor's.
Τέλος, η ποιότητα κεφαλαίου θα παραμείνει αδύναμη καθώς οι αναβαλλόμενες φορολογικές πιστώσεις χρειάζονται χρόνια για να αποσβεστούν, ενώ τα κέρδη πιθανότατα θα παρέχουν μια στήριξη στην κεφαλαιακή τους θέση και θα τους επιτρέψει να επαναφέρουν τα μερίσματα.
