Η μετατροπή της Κύπρου σε «πύλη» εξαγωγής LNG στην Ευρώπη αποτελεί ένα από τα πρότζεκτ που τέθηκαν επί τάπητος στη χθεσινή τριμερή Σύνοδο στην Ιερουσαλήμ των υπουργών Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, στην οποία ο Κώστας Σκρέκας συζήτησε με τους ομολόγους του από τις δύο χώρες για την προοπτική εμβάθυνσης της στρατηγικής συνεργασίας στον ενεργειακό κλάδο.
Το πρότζεκτ προτάθηκε από την ελληνική Energean, διαχειρίστρια της παραχώρησης του Πρίνου, σε συνεργασία με τη Vitol (έναν από τους μεγαλύτερους trader πετρελαιοειδών στον κόσμο) και την εταιρεία Golar LNG. Αφορά την κατασκευή ενός υποθαλάσσιου αγωγού από τις παραχωρήσεις στην ΑΟΖ του Ισραήλ που εκμεταλλεύεται η Energean, και το ιδιόκτητο FPSO που θα εγκαταστήσει η εταιρεία στα υπό διαχείριση μπλοκ, με σκοπό τη μεταφορά φυσικού αερίου στη Μεγαλόνησο.
Εκεί, το αέριο θα υγροποιείται μέσω μίας ειδικής πλωτής εγκατάστασης (FLNG), ώστε να μετατραπεί σε LNG, ώστε να μπορεί να μεταφερθεί ακτοπλοϊκώς σε οποιοδήποτε παράκτιο τερματικό σταθμό υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου. Κάτι που σημαίνει πως η Κύπρος θα μετατραπεί σε hub διακίνησης LNG, ενισχύοντας έτσι τον γεωστρατηγικό ρόλο της χώρας, αλλά και της ευρύτερης νοτιοανατολικής Μεσογείου, στη διαφοροποίηση των πηγών τροφοδοσίας της Ευρώπης, σε μία συγκυρία όπου για την Ε.Ε. αποτελεί βασική προτεραιότητα η διαφοροποίηση των πηγών τροφοδοσίας της με καύσιμο.
Το χρονοδιάγραμμα
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Vitol θα αναλάβει να κατασκευάσει τον αγωγό από τις παραχωρήσεις της Energean στο Ισραήλ έως την Κύπρο. Μάλιστα, ο αγωγός θεωρείται υπό μία έννοια «πρόπλασμα» του EastMed, ο οποίος θα αναλάβει να μεταφέρει στην Ευρώπη, μέσω της Ελλάδας, αέριο από τα κοιτάσματα της ΝΑ Μεσογείου. Η Golar LNG θα παράσχει το FLNG, δηλαδή την πλωτή πλατφόρμα υγροποίησης του φυσικού αερίου.
Με βάση το χρονοδιάγραμμα της πρότασης, η παράδοση φυσικού αερίου θα μπορούσε να ξεκινήσει μέσα στο 2024. Δύο χρόνια αργότερα, δηλαδή το 2026, θα ολοκληρωθεί το FLNG, δίνοντας τη δυνατότητα μεταφοράς του καυσίμου, με τη μορφή υγροποιημένου φυσικού αερίου, σε ξένες αγορές.
Το σχέδιο αποτελεί επικαιροποιημένη εκδοχή της πρότασης που είχε καταθέσει η Energean στην Κυπριακή Δημοκρατία το 2018, για τη δημιουργία ενός αγωγού από τα κοιτάσματα της Κύπρου προς τη Μεγαλόνησο. Τη στιγμή ωστόσο που το αρχικό σχέδιο προέβλεπε την κατανάλωση του αερίου εσωτερικά στην κυπριακή αγορά, πλέον στόχος είναι η Κύπρος να γίνει κόμβος εξαγωγής του. Για αυτό και έχουν αυξηθεί οι διαστάσεις του αγωγού, από τις 12 ίντσες της αρχικής πρότασης, πλέον στις 24 ίντσες.
Ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού
Το πρότζεκτ θεωρείται συμπληρωματικό του σχεδίου της Κύπρου για την εγκατάσταση ενός FSRU στο Βασιλικό, καθώς θα ενισχύσει την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας με φυσικό αέριο. Παράλληλα, θα αποτελέσει και μία εναλλακτική για την εξαγωγή φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Κύπρου, αφού θα μπορεί και αυτό να υγροποιηθεί στο FLNG.
Σε κάθε περίπτωση, η πρόταση τελεί υπό την αίρεση ολοκλήρωσης των πρώτων αποτελεσμάτων από τη γεώτρηση «Αθηνά» (Athena) που πραγματοποίησε πριν από έναν περίπου μήνα η Energean στο θαλάσσιο block 12 στο Ισραήλ. Αν η γεώτρηση επιβεβαιώσει τον στόχο για 21 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, τότε θα υπάρχει μία πρώτη παραγωγική βάση φυσικού αερίου, στην οποία θα μπορεί να βασισθεί το σχέδιο. Εξάλλου, στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για τις ποσότητες στο κοίτασμα «Αθηνά», η Energean θα προχωρήσει σε ερευνητικές γεωτρήσεις σε δύο ακόμη στόχους, οι οποίοι θα αυξήσουν αισθητά τις ποσότητες καυσίμυο προς μεταφορά στην Κύπρο.
