Αυξάνονται οι φωνές στη Βρετανία για την επιβολή ενός έκτακτου φόρου στα υπερκέρδη των πετρελαϊκών εταιριών και των παρόχων ενέργειας καθώς η πίεση στα νοικοκυριά από την αύξηση του κόστους ζωής λόγω της εκτόξευσης των ενεργειακών τιμών, έχει γίνει δυσβάστακτη.
Στους υποστηρικτές του μέτρου συγκαταλέγονται πλέον και οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, που βλέπουν πτώση της κατανάλωσης και κατά προέκταση, και των κερδών τους.
Ο πρόεδρος της Tesco, John Allan, της μεγαλύτερης αλυσίδας σούπερ μάρκετ στη Βρετανία με σχεδόν 4.000 καταστήματα, μιλώντας στο ΒΒC ανέφερε ότι είναι «επιτακτική ανάγκη» για την εφάπαξ επιβολή του σχετικού φόρου στις πετρελαϊκές εταιρείες της χώρας, καθώς αρκετοί πελάτες των σούπερ μάρκετ του έχουν αρχίσει δραστικές περικοπές στις αγορές τους. Ο ίδιος προειδοποίησε ότι η χώρα αντιμετωπίζει «πραγματική επισιτιστική φτώχεια για πρώτη φορά εδώ μια γενιά», καθώς ο κόσμος δυσκολεύεται στο να μετριάσει τις επιπτώσεις του αυξανόμενου ενεργειακού κόστους. Όπως δήλωσε, η ανάγκη για επιβολή αυτής της έκτακτης φορολογίας είναι επιτακτική, έτσι ώστε με αυτή να επιστραφούν χρήματα στους καταναλωτές που έχουν πληγεί περισσότερο από τις τιμές της ενέργειας.
Σε πολιτικό επίπεδο, το Εργατικό κόμμα έχει προτείνει την εφάπαξ επιβολή αυτού του έκτακτου φόρου στις συγκεκριμένες εταιρείες και σε ύψος 1,2 δισ. λίρες. Σύμφωνα με την βρετανική αξιωματική αντιπολίτευση το μέτρο θα ωφελήσει περί τις 600 λίρες κάθε νοικοκυριό της χώρας.
Τα υπερκέρδη που προκάλεσαν τις αντιδράσεις
Ενδεικτικό της «ευφορίας» που επικρατεί στις βρετανικές εταιρείες του ενεργειακού τομέα, είναι η ανακοίνωση της Centrica, της ιδιοκτήτριας της British Gas, που έκανε γνωστό ότι τον Ιούλιο θα ανακοινώσει τα οικονομικά μεγέθη της, με τα κέρδη να βρίσκονται στο ανώτατο εύρος των προβλέψεων. Για τους μετόχους της αυτό μεταφράζεται σε μέρισμα μεταξύ 6,7 πένες με 10,8 πένες ανά μετοχή, ποσό αυξημένο από τις 4,1 πένες μερίσματος του 2021.
Ταβάνι χτύπησαν και τα έσοδα άλλων ενεργειακών κολοσσών της Βρετανίας. Για το πρώτο τρίμηνο του έτους η ΒΡ, ανακοίνωσε υπερδιπλάσια κέρδη σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Πιο συγκεκριμένα έφτασαν τα 6,2 δισ. δολάρια, ενώ το ίδιο διάστημα του 2021 ήταν 2,6 δισ. δολάρια.
Από την πλευρά του ο έτερος βρετανικός κολοσσός της Shell, ανακοίνωσε κέρδη ρεκόρ για το ίδιο διάστημα του 2022. Αυτά ανήλθαν σε 9,1 δισ. δολάρια, ενώ αντίστοιχα στο α΄ τρίμηνο του 2021 ήταν 3,2 δισ. δολάρια. Το συγκεκριμένο τρίμηνο του 2022 αποτελεί την καλύτερη απόδοση της Shell από το 2008.
Οι συγκεκριμένες δύο ανακοινώσεις ήταν αυτές που ξεκίνησαν τη συζήτηση για την επιβολή της έκτακτης φορολογίας. Όμως από την πλευρά του ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον απέρριψε την ιδέα, υπό την αίρεση ότι θα μπορούσε να αποτρέψει αποτρέψει κομβικές επενδύσεις στην εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου. Από την πλευρά της, η Emily Fielder, υπεύθυνη επικοινωνίας του οικονομικού ινστιτούτου Adam Smith, ανέφερε ότι η επιβολή του έκτακτου φόρου μπορεί να κάνει «ωραία πρωτοσέλιδα», αλλά από οικονομικής άποψης είναι μια κοντόφθαλμη κίνηση.
Η ίδια θεωρεί απίθανο να ωφεληθούν οι άμεσα πληττόμενοι καταναλωτές, ενώ η κίνηση θα υπονομεύσει την εμπιστοσύνη μεταξύ της κυβέρνησης και των παρόχων ενέργειας, αποθαρρύνοντας τις επενδύσεις για τη βελτίωση των υποδομών και τελικά, μακροπρόθεσμα, θα ανεβάσει τις τιμές υψηλότερα.
Εκτός... ηλιακού συστήματος
Ανάλογες ανησυχίες αναδύονται και από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, καθώς τη Δευτέρα η μέση εθνική τιμή για το ντίζελ κίνησης έφτασε στα 5,540 δολάρια το γαλόνι. Η τιμή είναι υψηλότερη περισσότερο από 1,20 δολάρια σε σχέση με το γαλόνι βενζίνης, ενώ έχει «απογειωθεί» σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2021, όπου ένα γαλόνι ντίζελ κόστιζε (μεσοσταθμιστικά) 3,111 δολάρια.
«Οι τιμές του ντίζελ όχι μόνο είναι σε υψηλό επίπεδο ρεκόρ, αλλά βρίσκονται στη μεγαλύτερη διαφορά τους σε σχέση με τη βενζίνη που έχει καταγραφεί, ξεπερνώντας τη διαφορά των 98 σεντς του 2008 και επί του παρόντος είναι στα 1,20 $ ανά γαλόνι. Ενώ οι αυτοκινητιστές που γεμίζουν με βενζίνη έχουν δει μια ελαφρά άνοδο στις τιμές, η άνοδος του πετρελαίου κίνησης θα είναι διπλή, καθώς οι τιμές του ντίζελ θα μεταφερθούν σύντομα στην αλυσίδα λιανικής πώλησης, αυξάνοντας περαιτέρω το κόστος των αγαθών», δήλωσε ο Patrick De Haan, επικεφαλής ανάλυσης πετρελαίου στο Ο GasBuddy. Πρόσθεσε ότι, μοιραία, η άνοδος της τιμής των καυσίμων, θα δημιουργήσει πληθωριστικές πιέσεις σε όλο το εύρος της οικονομίας.
Πάντως, όπως ανέφερε ο Tom Kloza, επικεφαλής του τομέα ενέργειας της OPIS, οι τιμές των άνω των 5 δολαρίων ανά γαλόνι στο βενζινάδικο για το ντίζελ, θα ήταν «ρεαλιστικές» αν η τιμή του βαρελιού του πετρελαίου ξεπερνούσε τα 200 δολάρια. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «αυτές οι τιμές δεν είναι απλά εξωφρενικές, δεν είναι εκτός της πραγματικότητας, είναι εκτός του... ηλιακού μας συστήματος».
