Την είσοδό τους σε ένα νέο περιβάλλον ανοδικών επιτοκίων, θα κάνουν επισήμως οι τράπεζες τον ερχόμενο μήνα, καθώς η ΕΚΤ θα προβεί στην πρώτη αύξηση επιτοκίου κατά 0,25 μονάδες βάσης. Η αύξηση αυτή θα έχει συνέχεια τον Σεπτέμβριο και πιθανά θα είναι μεγαλύτερη, αναλόγως των μεσοπρόθεσμων προβλέψεων της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό. Και καθώς ο πληθωρισμός δεν φαίνεται ότι μπορεί να αποκλιμακωθεί εύκολα, παραμένοντας η μεγάλη πρόκληση, όπως είπε χθες η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, οι αυξήσεις επιτοκίων θα αποτελέσουν μία πραγματικότητα για τις τράπεζες με διάρκεια ενός έτους τουλάχιστον.
Με αυτή την προοπτική κινούνται ήδη οι τράπεζες και οι αγορές μετά τις χθεσινές ανακοινώσεις της ΕΚΤ, προσδιορίζοντας την επόμενη κίνησή της στο τέλος Σεπτεμβρίου, με αύξηση επιτοκίων που μπορεί να κινηθεί ακόμη και στις 0,75 μονάδες βάσης. Η τρίτη κίνηση της ΕΚΤ αναμένεται τον Δεκέμβριο, ενώ οι τράπεζες εκτιμούν ότι μέσα στους επόμενους 12 μήνες το Euribor τριμήνου, στη βάση του οποίου διαμορφώνονται τα χρηματοδοτικά επιτόκια των τραπεζών, θα έχει φτάσει στο 2%.
Όπως αναφέρουν τραπεζίτες στο insider.gr, οι τράπεζες αναμένουν αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ κατά 0,75 μ.β. μέχρι τα τέλη του 2022 και στη συνέχεια αυξήσεις της τάξεως του 0,25% - 0,30% ανά τρίμηνο.
Ο οδικός χάρτης για την αύξηση των επιτοκίων που προβλέπουν οι τράπεζες θα επηρεάσει τρία βασικά πεδία της δράσης τους (δάνεια, καταθέσεις, ομολογιακές εκδόσεις) και θα ενισχύσει δραστικά την πηγή κερδοφορίας που προέρχεται από τα επιτοκιακά έσοδα.
Υπογραμμίζοντας ότι οι τράπεζες έχουν ισολογισμούς κυμαινόμενου επιτοκίου τόσο στο ενεργητικό, όσο και στο παθητικό, στελέχη τραπεζών αναφέρουν στο insider.gr, ότι, άμεσα, οι αυξήσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ θα περάσουν στα δάνεια των τραπεζών με κυμαινόμενο επιτόκιο, τα οποία αποτελούν και την πλειοψηφία στα χαρτοφυλάκιά τους. Οι δανειολήπτες με δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου θα δουν το κόστος τους να αυξάνεται άμεσα και αντίστοιχα με το ύψος των αυξήσεων επιτοκίων που θα ανακοινώνει η ΕΚΤ.
Η επίπτωση αυτή κρατά σε εγρήγορση τους μηχανισμούς των τραπεζών για να δράσουν άμεσα στην περίπτωση που δανειολήπτης κινδυνεύει να αφήσει απλήρωτο το δάνειό του, περιορίζοντας συνολικά τη δημιουργία νέων κόκκινων δανείων.
Ενώ η αύξηση επιτοκίων στο ενεργητικό των τραπεζών θα έχει αυτόματο αντανακλαστικό αποτέλεσμα, στο σκέλος του παθητικού οι αυξήσεις επιτοκίων θα έχουν χρονική υστέρηση. Αυτό διότι οι καταθέσεις δεν διαμορφώνουν το επιτόκιό τους βάσει του Euribor συν spread, όπως η πλειοψηφία των δανείων (εξαιρούνται τα δάνεια σταθερού επιτοκίου). Επιπλέον, τα επιτόκια των καταθέσεων δεν αναμένεται να πάρουν όλο το ύψος της αύξησης των επιτοκίων της ΕΚΤ, όπως αντίστοιχα δεν πήραν και το αρνητικό επιτόκιό της. Στην Ελλάδα οι τράπεζες δεν έδωσαν αρνητικά επιτόκια στους καταθέτες, διατηρώντας τα στο 0% – 0,10%. Αυτό σημαίνει ότι όταν το επιτόκιο της ΕΚΤ ήταν αρνητικό -0,50%, οι τράπεζες απορροφούσαν το αρνητικό επιτόκιο μέχρι το 0% που έδιναν στον πελάτη. Τώρα, θα καθυστερήσουν να ενσωματώσουν την αύξηση των επιτοκίων στα επιτόκια των καταθέσεων και η υστέρηση αυτή θα οδηγήσει σε καταθετικά επιτόκια μισή μονάδα χαμηλότερα από το επιτόκιο της ΕΚΤ (όταν το επιτόκιο της ΕΚΤ θα είναι στο 1%, το επιτόκιο στις προθεσμιακές καταθέσεις θα διαμορφώνεται σε 0,50%). Εκτιμάται ότι οι καταθέτες θα δουν αυξήσεις επιτοκίων στις καταθέσεις τους μετά την δεύτερη αύξηση επιτοκίου που θα κάνει η ΕΚΤ προς το τέλος Σεπτεμβρίου.
Οι αυξήσεις επιτοκίων θα επηρεάσουν και την εκδοτική διαδικασία των τραπεζών, στο πλαίσιο της άντλησης κεφαλαίων για την κάλυψη των υποχρεώσεων MREL. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι θα αναστείλει τη δραστηριότητά τους, αφού οι τράπεζες έχουν υποχρέωση να δημιουργήσουν μαξιλάρια ρευστότητας μέχρι το 2025.
Όπως αναφέρουν στο insider.gr στελέχη dealing room τραπεζών, οι ομολογιακές εκδόσεις των τραπεζών δεν κρίνονται από το επιτόκιο, αλλά από το spread. Τα spreads έχουν επηρεαστεί τώρα λόγω του κλεισίματος της εποχής άσκησης χαλαρής νομισματικής πολιτικής, αλλά και λόγω των ανησυχιών για την επίπτωση στα κέρδη (μείωση) των επιχειρήσεων και στα κόστη τους (αύξηση).
Οι τράπεζες έχουν ήδη εκπονήσει ασκήσεις ευαισθησίας στην αύξηση των επιτοκίων και παρουσίασαν τις εκτιμήσεις τους στους αναλυτές κατά τις πρόσφατες παρουσιάσεις αποτελεσμάτων α΄ τριμήνου 2022. Με βάση όσα είχαν αναφέρει, στη Eurobank τα κέρδη από την άνοδο των επιτοκίων κατά 150 μονάδες βάσης, από το -0,50% στο 1,50%, υπολογίζονται σε 300 εκατ. ευρώ. Η Τράπεζα Πειραιώς αναμένει επιτοκιακά έσοδα 160 εκατ. ευρώ στην περίπτωση ανόδου του επιτοκίου της ΕΚΤ κατά 0,5%, ενώ το όφελος ανέρχεται στα 250 εκατ. ευρώ εάν το επιτόκιο φτάσει στο 1%. Στην Alpha Bank, μία άνοδος των επιτοκίων από το -0,50% στο 0,50%, θα αποφέρει 183 εκατ. ευρώ, τα οποία αυξάνονται στα 279 εκατ. ευρώ εφόσον το επιτόκιο φτάσει στο 1,50%. Η Εθνική Τράπεζα ανακοίνωσε ότι οι πρώτες 50 μονάδες βάσης (από το -0,50% στο 0%) θα ενισχύσουν τα επιτοκιακά έσοδά της κατά 80 εκατ. ευρώ, ενώ κάθε επιπλέον αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης θα προσθέτει 100 εκατ. ευρώ στα έσοδα από τόκους.
Τα τραπεζικά στελέχη αναφέρουν στο insider.gr. ότι για μια κίνηση 50 πόντων στην καμπύλη των επιτοκίων, το καθαρό επιτοκιακό έσοδο των τραπεζών ενισχύεται κατά 2% - 3%. Με τις τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες να έχουν καθαρά επιτοκιακά έσοδα περί το 1,5 δισ. ευρώ, η αύξηση αυτή μεταφράζεται σε άμεσα κέρδη 20 – 30 εκατ. ευρώ για την καθεμία.
