Στον καθορισμό των διαδικασιών κατασκευής σιδηροδρομικών έργων, μηχανισμού παραλαβής έργων και μηχανισμού παρακολούθησης εξέλιξης αυτών, καθώς και αρχών κοστολόγησης και τιμολόγησης μεταξύ ΟΣΕ Α.Ε. και ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε., προχώρησε στο τέλος του προηγούμενου μήνα το αρμόδιο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, με σχετική απόφαση του υπουργού, Κ. Καραμανλή. Αντικείμενο της εν λόγω απόφασης αποτελεί ο καθορισμός κοινών όρων και διαδικασιών οι οποίες ακολουθούνται για την ανάθεση έργων από την ΟΣΕ Α.Ε. στην ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. και για την εκτέλεσή τους, καθώς και η χάραξη του πλαισίου και των αρχών συνεργασίας μεταξύ των εταιρειών δύο φορέων κατά την υλοποίηση των έργων.
Ρόλος και αρμοδιότητες των δύο εταιρειών
Η ΟΣΕ Α.Ε. και η ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. αναλαμβάνουν την υλοποίηση των σιδηροδρομικών έργων, ανάλογα με τις αρμοδιότητές τους. Η εταιρεία ΟΣΕ Α.Ε., ως διαχειριστής της Εθνικής Σιδηροδρομικής Υποδομής (infrastructure manager), αναλαμβάνει την εκτέλεση και υλοποίηση έργων εντός του ενεργού δικτύου και του ενεργού δικτύου σε προσωρινή αναστολή λειτουργίας. Ειδικότερα, στις αρμοδιότητές της εμπίπτει τόσο η κατασκευή νέας υποδομής στο ενεργό δίκτυο και στο ενεργό δίκτυο σε προσωρινή αναστολή λειτουργίας, όσο και η συντήρηση και λειτουργία της ήδη υφιστάμενης υποδομής, καθώς και όσες αρμοδιότητες προβλέπονται από την εθνική και ενωσιακή νομοθεσία για τον διαχειριστή Σιδηροδρομικής Υποδομής. Η εταιρεία ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε., ως διαχειριστής έργων, αναλαμβάνει την εκτέλεση και υλοποίηση έργων εντός του δικτύου υπό κατασκευή και τυχόν έργα, εάν απαιτηθεί, εντός του καταργημένου δικτύου. H ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. δύναται να αναλαμβάνει την εκτέλεση και υλοποίηση έργων επεκτάσεων και αναβαθμίσεων, τα οποία εκτελούνται εντός του ενεργού δικτύου και του ενεργού δικτύου σε προσωρινή αναστολή λειτουργίας, όπως ενδεικτικά και όχι περιοριστικά, έργα υπογειοποίησης και έργα διπλασιασμού υφιστάμενης γραμμής. Τα έργα του προηγούμενου εδαφίου μπορούν να ανατίθενται από την ΟΣΕ Α.Ε., η οποία συνεχίζει να έχει την πλήρη εποπτεία αυτών και φέρει την πλήρη ευθύνη για εκτέλεσή τους, ως Κύριος του Έργου και διαχειριστής υποδομής.
Εξουσιοδοτούμενα και μόνο πρόσωπα από την Διοίκηση της ΟΣΕ Α.Ε. αποκτούν πρόσβαση στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων παρακολούθησης όλων των ενεργειών, πιστοποιήσεων και εγκρίσεων την οποία ενημερώνει η ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. κατά την διάρκεια εκτέλεσης των αναληφθέντων από αυτήν έργων. Μέσω της ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων η ΟΣΕ Α.Ε., ως κύριος του έργου και διαχειριστής του εθνικού σιδηροδρομικού δικτύου, ενημερώνεται για την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων των έργων, για τυχόν αποκλίσεις από τα χρονοδιαγράμματα, καθώς και για τις διαδικασίες εγκρίσεων των αλλαγών.
Διαδικασία κατασκευής έργων με ανάθεση από την ΟΣΕ Α.Ε.
Σε περίπτωση που η ΟΣΕ Α.Ε. κρίνει αναγκαία και αποφασίσει την ανάθεση στην ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε έργου εντός του ενεργού δικτύου και του ενεργού δικτύου σε προσωρινή αναστολή λειτουργίας, η ΟΣΕ Α.Ε. καθορίζει λεπτομερώς και αιτιολογημένα όλα τα τεχνικά, λειτουργικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά και ορίζει όλες τις τεχνικές προδιαγραφές των υποσυστημάτων (Υποδομής, Επιδομής, Σηματοδότησης, Ηλεκτροκίνησης κ.τ.λ.), σύμφωνα με τις απαιτήσεις του έργου, τις ισχύουσες τεχνικές προδιαγραφές διαλειτουργικότητας κ.α.
Για τα έργα τα οποία ανατίθενται προς υλοποίηση από την ΟΣΕ Α.Ε. στην ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε., η ΟΣΕ Α.Ε. ως διαχειριστής υποδομής έχει την πλήρη εποπτεία αυτών και φέρει την πλήρη ευθύνη για την ομαλή εκτέλεσή τους. Η ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. έχει την αρμοδιότητα και την ευθύνη για την επιλογή της βέλτιστης διαγωνιστικής διαδικασίας, ανάλογα με τη φύση του κάθε έργου και τα τεχνικά χαρακτηριστικά αυτού, όπως ορίζονται από την ΟΣΕ Α.Ε.
Υπογραφή Ανάθεσης
Μεταξύ των εταιρειών ΟΣΕ Α.Ε. και ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. καταρτίζεται και υπογράφεται Πρωτόκολλο Ανάθεσης, το οποίο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα εξής: α) τα βασικά ποιοτικά και τεχνικά χαρακτηριστικά (π.χ. είδος και κατηγορία, προδιαγραφές σιδηροδρομικής γραμμής - μονή/διπλή, φόρτος γραμμής, ηλεκτροκινούμενη ή όχι, ταχύτητα μελέτης, τύπος σιδηροτροχιάς και στρωτήρα, τύπος σήμανσης, χωροθέτηση σταθμών και στάσεων, κλπ._ σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα. β) τον χρονικό προγραμματισμό ολοκλήρωσης της υπό ανάθεση υπηρεσίας, γ) την βεβαίωση ανάληψης λειτουργίας και συντήρησης του έργου που θα κατασκευαστεί, δ) τις μελέτες κάθε σταδίου που ενδεχομένως υπάρχουν στο χαρτοφυλάκιο της ΟΣΕ Α.Ε., εγκεκριμένες ή μη, ε) τον διαχωρισμό των προς Ανάθεση Έργων σε έργα εντός του ενεργού δικτύου και έργα εντός του δικτύου σε προσωρινή αναστολή λειτουργίας και στ) τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν τα μέρη.
Μετά την υπογραφή του Πρωτοκόλλου Ανάθεσης, η ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. εξετάζει τα στοιχεία που παραδόθηκαν και ενημερώνει την ΟΣΕ ΑΕ για τις συμπληρωματικές μελέτες που είναι αναγκαίες για την υλοποίηση του έργου καθώς και για τον προγραμματισμό και το χρονοδιάγραμμα εργασιών. Σε περίπτωση που διαπιστώσει ότι απαιτούνται ουσιώδεις συμπληρώσεις / τροποποιήσεις των ποιοτικών και τεχνικών χαρακτηριστικών, καθώς και του χρονικού προγραμματισμού ολοκλήρωσης, που ορίσθηκαν αρχικά από την ΟΣΕ Α.Ε., εισηγείται στην τελευταία με επαρκή αιτιολόγηση την αναγκαιότητα τυχόν τροποποιήσεων εντός δύο (2) μηνών από την υπογραφή του Πρωτοκόλλου Ανάθεσης.
Μηχανισμός Παρακολούθησης της εξέλιξης των έργων
Όπως σημειώνεται, μεταξύ των εταιρειών ΟΣΕ Α.Ε. και ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. πραγματοποιούνται τακτικές συναντήσεις για την αποτίμηση της εξέλιξης των εκτέλεσης έργων, την παρακολούθηση τήρησης των προδιαγραφών και την διατύπωση κοινών προτάσεων για περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών. Σε μηνιαία βάση υποβάλλεται από την ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. χρονολογικός και κοστολογικός απολογισμός καθώς και ο προγραμματισμός του επόμενου μήνα για τα εν εξελίξει έργα. Οι διοικήσεις και οι εργαζόμενοι των εταιρειών ΟΣΕ Α.Ε. και ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. αναλαμβάνουν να τηρούν απαρέγκλιτα την παρούσα απόφαση.
Διορθωτικά μέτρα/αποζημίωση
Σε περίπτωση καθυστερήσεων, μη τήρησης των προδιαγραφών του έργου καθώς και υπέρβασης κόστους με υπαιτιότητα της ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε., η ΕΡΓΟΣΕ ενημερώνει εγκαίρως το διαχειριστή της υποδομής και σε συμφωνία με την ΟΣΕ Α.Ε. λαμβάνει διορθωτικά μέτρα. Σε περίπτωση που τα διορθωτικά μέτρα δεν θεραπεύσουν τα ανωτέρω, η ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. αποζημιώνει την ΟΣΕ Α.Ε. κατά το μέρος της ζημίας έχει υποστεί ο διαχειριστής.
Διαδικασία διαπίστωσης βλαβών
Όπως σημειώνεται, «ο Ανάδοχος υποβάλλει Δήλωση βλάβης» σε ανατρεπτική προθεσμία δέκα (10) ημερών από την επέλευση της βλάβης και την αποστέλλει στον Αναθέτοντα Φορέα. Σε περίπτωση κατά την οποία η Δήλωση βλάβης δεν υποβληθεί από τον ανάδοχο, η ΟΣΕ Α.Ε., ως Χρήστης, ειδοποιεί την Διευθύνουσα Υπηρεσία για την παρουσιαζόμενη βλάβη, η οποία με την σειρά της ειδοποιεί εγγράφως τον Ανάδοχο και ζητά τον έλεγχο της κατάστασης και την Δήλωση της βλάβης». Η διαδικασία αποκατάστασης της βλάβης συνεχίζεται με τον ορισμό τετραμελούς Επιτροπής, στην οποία υποχρεωτικά συμμετέχουν 2 στελέχη που ορίζονται από την ΟΣΕ Α.Ε. Εντός δύο μηνών το αργότερο μετά την δήλωση της βλάβης, συντάσσεται σχετικό πρωτόκολλο.
Η ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. δεσμεύεται ότι η αποκατάσταση της βλάβης θα γίνεται από τον Ανάδοχο εντός δύο (2) μηνών από την κοινοποίηση προς αυτόν της σχετικής έγγραφης εντολής, άλλως ο Ανάδοχος δεν δικαιούται αποζημίωσης και υπόκειται σε ρήτρες που προβλέπονται στην εκάστοτε Σύμβαση έργου. Εάν η φύση της βλάβης που διαπιστώνεται με το σχετικό πρωτόκολλο είναι μεγάλης έκτασης ή/και απαιτεί την προμήθεια ανταλλακτικών για την αποκατάστασή της, τότε η παραπάνω προθεσμία παρατείνεται έως 12 μήνες το μέγιστο. Η αποζημίωση του Αναδόχου γίνεται μετά την εξακρίβωση της αποκατάστασης με πρωτόκολλο το οποίο συντάσσει η Διευθύνουσα Υπηρεσία και προσυπογράφει ο Ανάδοχος και οι εκπρόσωποι της ΟΣΕ Α.Ε..
Άλλες διατάξεις
Στην απόφαση, που είχε πάρει και τον δρόμο για την Εφημερίδα της Κυβέρνησης, υπάρχουν και άλλα άρθρα που καθορίζουν διαδικασίες και δράσεις ανάμεσα στους δύο φορείς, όπως τη «Διοικητική Παραλαβή προς Χρήση» (με την ολοκλήρωση του φυσικού αντικειμένου λειτουργικά αυτοτελών τμημάτων Έργου και σε περίπτωση που η ΟΣΕ Α.Ε. κρίνει ότι μπορεί να τα ενσωματώσει με ασφάλεια στην Εθνική Σιδηροδρομική Υποδομή, ακολουθείται η προβλεπόμενη από τις σχετικές διατάξεις διαδικασία, αναλόγως της νομοθεσίας που διέπει την εκάστοτε εργολαβία, υποβολή αίτησης στην Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων, για διάφορα πρωτόκολλα κ.α.). Για παράδειγμα, προϋπόθεση ολοκλήρωσης της Διοικητικής Παραλαβής προς Χρήση είναι η υποβολή από την ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. στην ΟΣΕ Α.Ε. όλων των απαιτούμενων φακέλων Ενδιάμεσης Επαλήθευσης και ασφαλούς ενσωμάτωσης, για το τμήμα του έργου που παραλαμβάνεται. Για την αποκατάσταση ζημιών που προέρχονται από κακή χρήση, κλοπές ή βανδαλισμούς και δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα του Αναδόχου, η ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. υποχρεούται να περιλαμβάνει στην Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων της σύμβασης έργου (Ε.Σ.Υ.) ειδικό όρο για την κάλυψη της σχετικής δαπάνης αυτών με σχετική πρόβλεψη στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο του έργου. Επίσης, υπάρχουν σχετικές διατάξεις για την «Παραλαβή του έργου», όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι «ταυτόχρονα με την ολοκλήρωση της παραλαβής του έργου από την ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε., και αφού έχουν τηρηθεί οι προβλεπόμενες διαδικασίες καλείται εγγράφως η ΟΣΕ Α.Ε. για την άμεση σύνταξη και υπογραφή, Πρωτοκόλλου Μεταφοράς Έργου από την ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. στην ΟΣΕ Α.Ε., επί του οποίου επισυνάπτονται τουλάχιστον τα εξής σε έγγραφη και σε ψηφιακή μορφή: α) Μητρώο του έργου & σχέδια ãõ dwknv για όλα τα υποσυστήματα, β) Αρχείο ΒΙΜ γραμμικού έργου, γ) Πρωτόκολλο παραλαβής, δ) Το σύνολο των απαιτούμενων εκ της κείμενης νομοθεσίας πιστοποιητικών, για κάθε επιμέρους υποσύστημα που κατασκευάσθηκε και παραλήφθηκε οριστικά».
