Με κάπως διαφοροποιημένο μοντέλο σε σχέση με το ποσοστό πώλησης, σε σχέση με άλλα λιμάνια που έχει «βγάλει» προς αξιοποίηση το ΤΑΙΠΕΔ (Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου που δόθηκε το 67%), το Ταμείο εκκίνησε επισήμως τη διαγωνιστική διαδικασία για την αξιοποίηση του Οργανισμού Λιμένος Λαυρίου (ΟΛΑ) που αφορά, σε πρώτη φάση, την απόκτηση πλειοψηφικού ποσοστού τουλάχιστον 50% συν μία μετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο του ΟΛΑ.
Χτες, το ΤΑΙΠΕΔ ανακοίνωσε αυτό που περίμενε η αγορά και πολλές φορές έχει αναδείξει το insider.gr για διαγωνισμό εκκίνηση διαδικασιών εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, στο ΤΑΙΠΕΔ προχωρούν με αυτό το ποσοστό δίχως να αποκλείουν προσεχώς, σε κάποιο επόμενο στάδιο, τη διάθεση επιπλέον 17% προσδοκώντας περαιτέρω υπεραξίες από την αξιοποίηση – αναβάθμιση της λιμενικής υποδομής, κατά βάση για χρήση κρουαζιέρας, τουρισμού, mega yachts όπως, προφανώς, και ακτοπλοΐας. Βέβαια, πόσο ποσοστό θα δοθεί, θα φανεί στην πορεία.
Υψηλό αρχικό ενδιαφέρον – Ποια είναι η λιμενική υποδομή
Άλλωστε, ήδη υπάρχουν εκτιμήσεις και πληροφορίες για ενδιαφέρον από ξένα γκρουπ του τομέα κρουαζιέρας (MSC Cruises), επιχειρηματικά συμφέροντα (άραγε πάλι ο Γκριμάλντι;), εφοπλιστικά – ναυτιλιακά κεφάλαια, πλην όμως όλα αυτά θα επιβεβαιωθούν ή όχι προσεχώς. Ο λιμένας του Λαυρίου, λόγω της εγγύτητάς του με δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς όπως τις Κυκλάδες αλλά και το Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, προσφέρεται ιδιαίτερα για τουριστική ανάπτυξη, με δραστηριότητες όπως η κρουαζιέρα και ο ελλιμενισμός σκαφών αναψυχής. Οι ενδιαφερόμενοι έχουν περιθώρια για να υποβάλουν την Εκδήλωση Ενδιαφέροντος έως την 14η Μαΐου 2024. Στο Λιμάνι του Λαυρίου λειτουργεί επίσης μαρίνα γιοτ με εκτιμώμενη χωρητικότητα 160 θέσεων (σήμερα) και επιπλέον 195 θέσεις ελλιμενισμού (με μελλοντική επέκταση). Το λιμάνι θεωρείται λιμάνι «εθνικής σημασίας» και βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τα λιμάνια του Πειραιά και της Ραφήνας.
- Διαβάστε ακόμα - Κατασκευές: Μεγάλοι vs «μικρών» για το οδικό έργο των 200 εκατ. ευρώ στην Στερεά Ελλάδα
Το ΤΑΙΠΕΔ «βγάζει» προς αξιοποίηση το εν λόγω asset προβάλλοντας την γεωγραφική θέση του λιμένα για τις ακτοπλοϊκές μεταφορές, όσο και το πλεονέκτημά του να εξελιχθεί σε home port κρουαζιέρας, καθώς επίσης και ως «πόστο» επαγγελματικών και ιδιωτικών σκαφών αναψυχής. Το asset είχε παρουσιαστεί και στο «ταξίδι» της διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ στην Ινδία. Όπως σημειώνονταν στις σχετικές παρουσιάσεις, το σχέδιο του ΤΑΙΠΕΔ είναι το συγκεκριμένο λιμάνι, λόγω της εγγύτητάς του με το αεροδρόμιο των Σπάτων, αλλά και με δημοφιλείς προορισμούς (π.χ. Μύκονος, Σαντορίνη, Σμύρνη, Αλικαρνασσός κ.λπ.), να αποτελέσει κυρίως home port κρουαζιέρας. Ως γνωστόν, σε σχέση με άλλες υποδομές, υπήρχαν σχέδια επέκτασης της σύνδεσης του Προαστιακού Σιδηροδρόμου προς το λιμάνι και σύνδεση με το αεροδρόμιο. Η έλευση του τρένου στο Λαύριο θα σημάνει και την απευθείας σύνδεση του λιμανιού με το αεροδρόμιο, το κέντρο της Αθήνας, αλλά και το λιμάνι του Πειραιά. Η βόρεια αποβάθρα του λιμένα (υπηρεσίες επιβατών, πλοία και κρουαζιέρες), έχει μήκος περίπου 350μ. και επιβατικό Σταθμό εμβαδού 2.700 τ.μ.. Η νοτιοανατολική (bulk and containers) μήκος 190 μ. και αποβάθρες 680 μ., η νοτιοδυτική (μαρίνα) περίπου 1.000 μ., με σχεδόν 100% της περιοχής να είναι αξιοποιήσιμη (Restaurants, commercial stores and cafes). Συγχρόνως, ο σχεδιασμός για το λιμάνι του Λαυρίου περιλαμβάνει τον πράσινο μετασχηματισμό του, ώστε να αποτελέσει μοντέλο και για άλλα λιμάνια της χώρας.
Σύμφωνα με σχετικό teaser, ο ΟΛΑ προσφέρει μια σειρά εμπορικών δραστηριοτήτων, από κρουαζιέρες και πορθμεία μέχρι διακίνηση φορτίου χύδην και εμπορευματοκιβωτίων, συμπληρωματικά με δραστηριότητες Ro/Ro, που προσφέρουν απευθείας συνδέσεις με Κύπρο και Ισραήλ. Η είσοδος του λιμανιού έχει πλάτος 206μ και βάθος 20μ. Προς το παρόν, πλοία από πέντε ferry companies δραστηριοποιούνται, συνδέοντας το λιμάνι με τα νησιά Κέα και Κύθνος στο Νότιο Αιγαίο, Άγιος Ευστράτιος, Ψαρά, Λήμνος και Καβάλα σε Βόριο Αιγαίου, καθώς και με τη Σύρο και από εκεί σε διάφορα νησιά στις Κυκλάδες.
Το λιμάνι καταβάλλει συνεχείς προσπάθειες για να έχει υψηλό περιβαλλοντικό προφίλ. Προς αυτή την κατεύθυνση στοχεύει στην ανάπτυξη νεών ηλιακών panels στον επιβατικό σταθμό, με αποτέλεσμα σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας.
Τα οικονομικά στοιχεία
Ο ΟΛΑ εκτιμάται ότι το 2023 διακίνησε 560 χιλιάδες επιβάτες από 567 χιλ. το 2022 και 415 χιλ. το 2017. Επίσης, η κρουαζιέρα εισέφερε 139 χιλ. επιβάτες το 2023 από 95 χιλ. το 2022 και μόλις 17 χιλ. το 2017. Διακινήθηκαν 70 χιλ. τόνοι Dry Bulk από 52 χιλ. το 2022 και 8 χιλ. TEUs, όσα και το 2022, αν και το 2017 είχαν διακινηθεί 16 χιλ. Containers. Το 2023 τα έσοδα ανήλθαν σε σχεδόν 6,1 εκατ. ευρώ από 4,1 εκατ. το 2022, τα EBITDA το 2023 ανήλθαν σε 2,36 εκατ. από 1,3 εκατ. το 2022, με περιθώριο λειτουργικού κέρδους σχεδόν στο 40%. Τα συνολικά assets υπολογίζονται σε περίπου 8,5 εκατ. ευρώ και τα κεφάλαια σε 7,24 εκατ. ευρώ.
Η σύμβαση παραχώρησης
Η εταιρεία «Οργανισμός Λιμένος Λαυρίου A.E.» (ΟΛΛ Α.Ε.) έχει το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης και εκμετάλλευσης των γηπέδων, κτιρίων και εγκαταστάσεων του Λιμένα Λαυρίου, μέσω Σύμβασης Παραχώρησης που έχει συνάψει με το Ελληνικό Δημόσιο με διάρκεια 60 ετών από την έναρξη ισχύος της (ισχύει μέχρι το έτος 2062). Η διάρκεια της σύμβασης παραχώρησης ενδέχεται να παραταθεί και εφόσον ληφθεί σχετική απόφαση θα ανακοινωθεί στην ιστοσελίδα του ΤΑΙΠΕΔ, πριν από τη δημοσίευση της Πρόσκλησης για την Υποβολή Προσφορών (Request for Binding Offers) από τους επενδυτές που θα προκριθούν στον B Φάση της διαγωνιστικής διαδικασίας.
Οι δραστηριότητες
Οι κύριες δραστηριότητες της Εταιρείας συνίστανται (α) στην παροχή υπηρεσιών ελλιμενισμού σε εμπορικά πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού, γενικού φορτίου και εμπορευματοκιβωτίων, σε πλοία ακτοπλοΐας (Ε/Γ και Ο/Γ-Ε/Γ), κρουαζιερόπλοια καθώς και σε τουριστικά σκάφη, αλιευτικά σκάφη και σκάφη αναψυχής, (β) στην παροχή υπηρεσιών φορτοεκφόρτωσης, αποθήκευσης και διέλευσης χύδην ξηρού και γενικού φορτίου, εμπορευματοκιβωτίων, και τροχοφόρου φορτίου, (γ) στην παροχή υπηρεσιών σε επιβάτες κρουαζιέρας και ακτοπλοΐας, και (δ) στην παραχώρηση χώρων για την άσκηση επαγγελματικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της εναπόθεσης και αποθήκευσης ανεμογεννητριών. Επιπλέον, η Εταιρεία παρέχει βοηθητικές υπηρεσίες σε πλοία και σκάφη (ύδρευση, πετρέλευση, παραλαβή και διαχείριση αποβλήτων, ηλεκτροδότηση) και εκμεταλλεύεται γήπεδα και κτήρια του Λιμένα για πολιτιστικές και άλλες δραστηριότητες. Η Εταιρεία έχει το δικαίωμα χρήσης και εκμετάλλευσης των λιμενίσκων Λεγρενών και Βρομοπουσίου, οι οποίοι σήμερα χρησιμοποιούνται για ναυταθλητικό σκοπό.
Ποιες αλλαγές μπορούν να γίνουν
Όπως αναφέρεται στη σχετική προκήρυξη, στο πλαίσιο της Διαγωνιστικής Διαδικασίας προβλέπεται η επαναδιαπραγμάτευση και τροποποίηση της Σύμβασης Παραχώρησης, με σκοπό τη μεταβολή της φύσης του παραχωρηθέντος στην Εταιρεία δικαιώματος, μέσω της πρόβλεψης σε αυτήν όρων και δικαιωμάτων του παραχωρησιούχου, ανταποκρινομένων στον χαρακτήρα της Εταιρείας ως ανώνυμης εταιρείας με αμιγώς, πλέον, ιδιωτικό και επιχειρηματικό χαρακτήρα, προκειμένου να διασφαλισθεί η απρόσκοπτη συνέχιση της παροχής λιμενικών υπηρεσιών στον Λιμένα. Στο πλαίσιο αυτό, η επαναδιαπραγμάτευση και τροποποίηση της Σύμβασης Παραχώρησης αποσκοπεί (μεταξύ άλλων ζητημάτων):
(i) στην εισαγωγή λεπτομερέστερων παραμέτρων και προδιαγραφών αναφορικά με τις εν εξελίξει υποχρεώσεις της Εταιρείας να παρέχει, φιλοξενεί και / ή υποστηρίζει ευρεία δέσμη λιμενικών υπηρεσιών και δραστηριοτήτων εντός του Λιμένα,
(ii) στην εκλογίκευση του αποτυπώματος του Λιμένα και ενδεχομένως στον επαναπροσδιορισμό του Λιμένα υπό το πρίσμα παράλειψης περιοχών που δεν απαιτούνται για την λειτουργία του ή επέκτασης σε παρακείμενες περιοχές,
(iii) στο διαχωρισμό τυχόν ρυθμιστικών αρμοδιοτήτων και άλλων δημοσίας υφής εξουσιών από τις δραστηριότητες της Εταιρείας, ώστε η Εταιρεία να λειτουργεί αποκλειστικά ως εμπορική εταιρεία του ιδιωτικού τομέα,
(iv) στη διατήρηση της θέσης και του ρόλου του Λιμένα και στη συντήρηση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων του Λιμένα,
(v) στην ενθάρρυνση επενδύσεων σε νέες εγκαταστάσεις και στη συμφωνία για συγκεκριμένες επενδύσεις στο Λιμένα, καθώς και της αειφόρου ανάπτυξης του Λιμένα,
(vi) στη λεπτομερή περιγραφή κατάλληλης διαδικασίας για τον καθορισμό της εν γένει τιμολόγησης, η οποία ενδέχεται να περιλαμβάνει (χωρίς περιορισμό) διαδικασία έγκρισης από το ΕΔ των τιμολογίων που σχετίζονται με την ακτοπλοΐα και τις παράκτιες ναυτιλιακές δραστηριότητες, λαμβάνοντας υπόψη και τις εθνικές, κοινωνικές και δημογραφικές διαστάσεις, και
(vii) στην ενδεχόμενη παράταση της διάρκειας της Σύμβασης Παραχώρησης.
Η ακριβής περίμετρος της περιοχής παραχώρησης, η οποία ενδεικτικά δύναται να μην περιλαμβάνει το λιμενίσκο και το λιμενίσκο Βρομοπουσίου δύναται να επαναπροσδιοριστεί, κατ’ επιλογή του Ταμείου, και οι ακριβείς όροι των τροποποιήσεων της Σύμβασης Παραχώρησης και οι εμπορικές επιπτώσεις των εν λόγω τροποποιήσεων θα προσδιοριστούν στη Β΄ Φάση της Διαγωνιστικής Διαδικασίας.
Ο στόχος
Κύριος στόχος του Ταμείου είναι η μεγιστοποίηση του οικονομικού ανταλλάγματος που θα καταβληθεί στο Ταμείο μέσω της Συναλλαγής. Το Ταμείο επιδιώκει επίσης να επιτύχει και να εξασφαλίσει ένα συνδυασμό υψηλής ποιότητας λειτουργίας, συντήρησης και αξιοποίησης του Λιμένα προς όφελος της ελληνικής οικονομίας.
Η Συναλλαγή θα λάβει τη μορφή συναλλαγής σε μετρητά. Συνεπώς το Ταμείο δεν θα αποδεχθεί οποιαδήποτε εναλλακτική μορφή ανταλλάγματος (π.χ. περιουσιακά στοιχεία, μετοχές εταιριών ή άλλες κινητές αξίες). Αυτό δεν περιορίζει το δικαίωμα του Ταμείου να απαιτήσει την καταβολή πρόσθετης προσόδου (earn-out) ή τυχόν παρεμφερούς ανταλλάγματος. Το ΤΑΙΠΕΔ έχει ορίσει την «OCTANE ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» ως χρηματοοικονομικό του σύμβουλο, την «ΦΟΡΤΣΑΚΗΣ-ΔΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ και ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ» ως νομικό του σύμβουλο και τη «MARNET ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» ως τεχνικό του σύμβουλο αναφορικά με τη Διαγωνιστική Διαδικασία και τη Συναλλαγή.
