Με 442 καταστήματα και 7.937 εργαζόμενους, καταθέσεις 26,3 δισ. ευρώ και χορηγήσεις 18,5 δισ. ευρώ, έχουν παρουσία εκτός Ελλάδος οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες, με τις διεθνείς τους δραστηριότητες να συμβάλλουν σημαντικά στη διαφοροποίηση των πηγών εσόδων τους και στη μείωση του κινδύνου συγκέντρωσης.
Η εξυγίανση των ισολογισμών από τα κόκκινα δάνεια, η επιστροφή σε ισχυρή κερδοφορία και ο απεγκλωβισμός τους από τον έλεγχο του Δημοσίου μέσω της αποεπένδυσης του ΤΧΣ, έχουν δώσει σταθερές βάσεις στις ελληνικές τράπεζες για την εκ νέου ανάπτυξη της παρουσίας τους εκτός Ελλάδος, με την Eurobank να κατέχει την ηγετική θέση.
Ειδικότερα, Eurobank και Alpha Bank διατηρούν την πρωτοπορία των κινήσεων στο άνοιγμα στο εξωτερικό, ενώ Εθνική και Πειραιώς σχεδιάζουν εμμέσως τα επεκτατικά τους βήματα, χωρίς να στοχεύουν επί του παρόντος σε εξαγορές. Η Εθνική Τράπεζα έχει ήδη παρουσία σε Βόρεια Μακεδονία και Κύπρο, η οποία συμβάλλει στην καθαρή της κερδοφορία περίπου 5%, ενώ ο CEO Παύλος Μυλωνάς έχει αναφέρει ότι προτιμητέα επιλογή για την περαιτέρω επέκταση της ΕΤΕ στο εξωτερικό είναι συμφωνίες ή εξαγορές εταιρειών fintech. H Τράπεζα Πειραιώς διατηρεί αμελητέα παρουσία στην Ουκρανία με την JSC Piraeus Bank ICB, έχοντας αποχωρήσει εδώ και χρόνια από τις αγορές της Αλβανίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Σερβίας και της Αιγύπτου.
Τον δρόμο για την επάνοδο στις αγορές του εξωτερικού που έκλεισαν απότομα στις ελληνικές τράπεζες η κρίση και οι ανακεφαλαιοποιήσεις του 2015, έχει ανοίξει η Eurobank. Η Τράπεζα στοχεύει το 50% των κερδών της μέχρι το 2026 να προέρχεται από τις διεθνείς δραστηριότητες, με μοχλό επέκτασης την αγορά της Κύπρου .
H σημαντική κινητικότητα ως προς τη διεθνή παρουσία των ελληνικών τραπεζικών ομίλων που σημειώθηκε την περυσινή χρονιά οφείλεται καταρχάς στη Eurobank, η οποία ενίσχυσε τη διεθνή της παρουσία σε αγορές που θεωρεί στρατηγικής σημασίας, ολοκληρώνοντας την εξαγορά της BNP Paribas Personal Finance Bulgaria τον Μάιο του 2023 και ανακοινώνοντας τον Αύγουστο την υπογραφή συμφωνιών για τη σημαντική αύξηση της συμμετοχής της στην Ελληνική Τράπεζα στην Κύπρο στο 55,3%. Εντός του Μαΐου η Eurobank αναμένει τις σχετικές εγκρίσεις από ΕΚΤ, Κεντρική Τράπεζα Κύπρου και Έφορο Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου προκειμένου να προχωρήσει μετά σε υποβολή δημόσιας πρότασης για την απόκτηση του συνόλου των υπόλοιπων μετοχών. Η δημόσια πρόταση θα υποβληθεί εντός διμήνου από τη λήψη των εποπτικών εγκρίσεων, με τη Eurobank να υπολογίζει σε ενίσχυση του ποσοστού της τουλάχιστον στο 65%. Οι άλλοι μεγάλοι μέτοχοι της Ελληνικής είναι η Demetra Holdings Plc με ποσοστό 21% και το Σωματείο Εργαζομένων της Ελληνικής με 12%. Σημειώνεται ότι η Eurobank ολοκλήρωσε τον Νοέμβριο του 2023 την πώληση της θυγατρικής της, Eurobank Direktna, στη Σερβία στην AIK Banka έναντι τιμήματος 198 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα με τη Eurobank, η Alpha Bank ανακοίνωσε τον Οκτώβριο του 2023, στο πλαίσιο ευρύτερης στρατηγικής συνεργασίας με την ιταλική UniCredit, την πρόθεση συγχώνευσης των θυγατρικών τους στη Ρουμανία έναντι τιμήματος περίπου 300 εκατ. ευρώ και τη διατήρηση ποσοστού 9,9% στο νέο σχήμα.
Νωρίτερα το 2023 η Alpha Bank είχε ανακοινώσει την υπογραφή συμφωνίας για την εξαγορά των δραστηριοτήτων της Orange Money Romania, η οποία περιλάμβανε τη μεταφορά στην Alpha Βank του συνολικού χαρτοφυλακίου πελατών της Orange Money στη Ρουμανία, καθώς και των ψηφιακών προϊόντων του χαρτοφυλακίου πιστωτικών καρτών και των εργαζομένων της εταιρίας.
Όπως αναφέρει η ΤτΕ στην Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το ενεργητικό των ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό ανήλθε τον Δεκέμβριο του 2023 σε 34,9 δισ. ευρώ και το μερίδιο των διεθνών δραστηριοτήτων στο συνολικό ενεργητικό σε ενοποιημένη βάση αυξήθηκε στο 11%.
Η Νοτιοανατολική Ευρώπη αντιπροσωπεύει το 83,2% του συνολικού ενεργητικού των διεθνών δραστηριοτήτων, με κυριότερη παρουσία στην Κύπρο και τη Βουλγαρία. Τα χρηματοοικονομικά κέντρα, δηλαδή το Λουξεμβούργο, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία, αντιπροσωπεύουν ποσοστό 16,7%, με τη μεγαλύτερη παρουσία να εμφανίζεται στο Λουξεμβούργο. Το μερίδιο της ΝΑ Ευρώπης στις καταθέσεις και στα δάνεια εξωτερικού είναι ακόμη μεγαλύτερο (88,9% και 83% αντίστοιχα), καθώς στην περιοχή αυτή συγκεντρώνεται και ο μεγαλύτερος αριθμός υπηρεσιακών μονάδων και προσωπικού.
Η κερδοφορία από τις τραπεζικές θυγατρικές και υποκαταστήματα στο εξωτερικό αυξήθηκε σημαντικά, σε 661 εκατ. ευρώ και αντιπροσωπεύει το 13% των κερδών προ φόρων των τραπεζικών ομίλων σε ενοποιημένη βάση. Μεγάλη συμβολή είχαν οι θυγατρικές στην Κύπρο και στη Βουλγαρία και μικρότερη οι δραστηριότητες στην Αίγυπτο, στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία.
Τα δάνεια σε καθυστέρηση ανήλθαν τον Δεκέμβριο του 2023 σε 440 εκατ. ευρώ, από 486 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2022 (μειωμένα κατά 9%), αντιπροσωπεύοντας το 2,4% του δανειακού χαρτοφυλακίου. Το ποσοστό δανείων σε καθυστέρηση στο σύνολο των δανείων ανέρχεται σε 1,6% για τα επιχειρηματικά, 3,8% για τα καταναλωτικά και 3,3% για τα στεγαστικά δάνεια. Το ποσοστό κάλυψης των δανείων σε καθυστέρηση από συσσωρευμένες προβλέψεις αυξήθηκε περαιτέρω σε 98% (Δεκέμβριος 2022: 85%).
Όσον αφορά τη ρευστότητα, ο δείκτης δάνεια προς καταθέσεις αυξήθηκε στο 70,3% τον Δεκέμβριο του 2023 από 68,7% τον Δεκέμβριο του 2022. Οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 10% και οι χορηγήσεις κατά 13% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2022.
