Οι προκλήσεις που χρειάζεται να αντιμετωπιστούν ώστε να επιτευχθούν οι ενεργειακοί και κλιματικοί στόχοι της Ε.Ε., καθώς και οι πρωτοβουλίες οι οποίες είναι απαραίτητες ώστε η ενεργειακή μετάβαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση να γίνει χωρίς οικονομικούς και κοινωνικούς κραδασμούς, θα τεθούν επί τάπητος στο φετινό ετήσιο συνέδριο της Ένωσης Ευρωπαϊκών Εταιρειών Ενέργειας (Eurelectric) το οποίο θα διεξαχθεί σήμερα και αύριο στην Αθήνα (Λαγονήσι).
Το συνέδριο διεξάγεται με οικοδεσπότη τη ΔΕΗ και τη συμμετοχή πάνω από 60 διεθνών ομιλητών. Την έναρξη των εργασιών θα κηρύξει ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. Η Ένωση απαριθμεί περισσότερα από 3.500 μέλη, από 30 και πλέον χώρες της «Γηραιάς Ηπείρου».
Η ιδιαίτερη συγκυρία στην οποία πραγματοποιείται αποτυπώνεται έμπρακτα στο μότο της φετινή εκδήλωσης, το οποίο είναι το «Lights On» («Ανοικτά Φώτα»). Όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά στην ιστοσελίδα της εκδήλωσης, το να μείνουν ανοικτά τα φώτα δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο, παρά το γεγονός ότι ο ηλεκτρισμός θα αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη παρουσία στην καθημερινότητα όλων μας, όπως π.χ. με την ηλεκτροκίνηση και τη θέρμανση μέσω αντλιών θερμότητας.
Το ενεργειακό τρίλημμα
Το στοίχημα της «πράσινης» μετάβασης συμπυκνώνεται στο λεγόμενο «ενεργειακό τρίλημμα», όπως έχει αναφέρει σε αρκετές δημόσιες τοποθετήσεις του ο Γιώργος Στάσσης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ και αντιπρόεδρος της Eurelectric. Το τρίλημμα είναι ενεργειακή ασφάλεια – οικονομικότητα – βιωσιμότητα, δηλαδή στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με πρόνοιες ωστόσο που θα εξασφαλίζουν πως η ενέργεια αυτή θα είναι διαθέσιμη όταν απαιτείται και θα έχει ανταγωνιστικό κόστος.
Για να επιτευχθούν και οι τρεις παραπάνω πτυχές, όπως είναι φυσικό, θα πρέπει να κινητοποιηθεί σημαντικά κεφάλαια. Επομένως, σημαντικό ζητούμενο θα είναι να διευρυνθούν οι πηγές χρηματοδότησης. Την ίδια στιγμή, είναι απαραίτητο να εκσυγχρονιστεί το ρυθμιστικό πλαίσιο, ώστε να ευνοεί τις μαζικές επενδύσεις που θα πρέπει να γίνουν.
Ένα ακόμη πρόβλημα που θα απασχολήσει το συνέδριο είναι η διασφάλιση προσιτού ενεργειακού κόστους στην ευρωπαϊκή βιομηχανία, κάτι που αποτελεί προϋπόθεση ώστε να παραμείνει ανταγωνιστική στις παγκόσμιες αγορές. Ενδεικτικό της σημασίας που δίνει η Eurelectric σε αυτό τον στόχο είναι το γεγονός ότι έχει υπογράψει τη Διακήρυξης της Αμβέρσας, σε ένδειξη υποστήριξης για τη διατήρηση μιας ισχυρής, ανταγωνιστικής, απελευθερωμένης βιομηχανικής βάσης στην Ευρώπη.
Επιτάχυνση στα δίκτυα
Στο συνέδριο θα παρουσιαστούν επίσης τρεις μελέτες, με «κορωνίδα» την έρευνα για τα δίκτυα «Grids4Speed». Σκοπός της μελέτης είναι να αναδείξει την ανάγκη για επιτάχυνση της ανάπτυξης των δικτύων και ειδικά των υποδομών στο δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Όπως έχει αναφέρει η Ένωση, ζούμε στον 21ο αιώνα με δίκτυα της αμέσως προηγούμενης 100ετηρίδας, υπό την έννοια πως δεν είναι πλήρως έτοιμα να ενσωματώσουν την αποκεντρωμένη παραγωγή από ΑΠΕ.
Την ίδια στιγμή, τα φωτοβολταϊκά, οι «έξυπνοι» μετρητές ρεύματος και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα απαιτούν τη μετάβαση σε ένα αποκεντρωμένο μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας. Επομένως, πρέπει να αναβαθμιστούν, να ψηφιοποιηθούν και να επεκταθούν.
Τα δίκτυα είχαν βρεθεί στο επίκεντρο πρόσφατης Συζήτησης Στρογγυλής Τραπέζης Υψηλού Επιπέδου, που διεξήχθη πρόσφατα στις Βρυξέλλες, όπως ο κ. Στάσσης ως αντιπρόεδρος της Eurelectric είχε παρουσίασε τις βασικές προτάσεις της Ένωσης, για την επίτευξη των στόχων του 2030 για τη διείσδυση των ΑΠΕ και αποκόμισης του μέγιστου οφέλους. Όπως είχε αναφερθεί τότε, η μελέτη «Grids for Speed» εκτιμά ότι χρειάζονται ετήσιες επενδύσεις άνω των 67 δισ. ευρώ, κατά την περίοδο 2025-2050.
Ενίσχυση της αποθήκευσης
Στην ίδια Συζήτηση στις Βρυξέλλες, τέθηκε και το ζήτημα των περικοπών ΑΠΕ. Όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά, οι απορρίψεις «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής αναμένεται να φτάσουν το 30-35% σε κάποιες περιοχές της Ευρώπης. Ως συνέπεια, για τη μεγιστοποίηση της παραγωγής ΑΠΕ, χρειάζεται να τετραπλασιαστεί η εγκατεστημένη ισχύς σε μονάδες αποθήκευσης – από τα 51 στα 191 GW.
Επίσης, από την πλευρά της Eurelectric σημειώθηκε πως η επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εφαρμόσει ένα σχέδιο 100 ημερών στον εξηλεκτρισμό.
