Προχωρούν τα σχέδια της Motor Oil και της ΔΕΗ στο «πράσινο» υδρογόνο -μέσω της κοινοπραξίας Hellenic Hydrogen που έχουν συστήσει- για την ανάπτυξη των πρώτων μονάδων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη για την παραγωγή ανανεώσιμου αερίου σε βιομηχανική κλίμακα. Η «πρεμιέρα» της Hellenic Hydrogen θα γίνει με το πρότζεκτ North-1 στο Αμύνταιο, στις εγκαταστάσεις των παροπλισμένων λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ στο Αμύνταιο, με την κοινοπραξία να προχωρά στην ωρίμανση της επένδυσης.
Όπως επισημαίνουν στελέχη της Motor Oil, ο σχεδιασμός προβλέπει πως το North-1 θα έχει αρχικά δυναμικότητα 50 MW, ώστε οι ποσότητες ανανεώσιμου αερίου που παράγονται να είναι διασφαλισμένο πως θα υπάρχει ζήτηση για να καλύψουν. Απώτερος στόχος είναι η δυναμικότητα να αυξηθεί έως τα 300 MW, καθώς θα διευρύνεται η οικονομία υδρογόνου στη χώρα μας και την ευρύτερη περιοχή.
Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, η αρχική επένδυση θα κινηθεί στα 60-70 εκατ. ευρώ. Για να ανάψει το «πράσινο φως» υλοποίησής της, η κοινοπραξία θα αναζητήσει επενδυτική ενίσχυση, είτε μέσω εθνικών πόρων (όπως για παράδειγμα το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης), είτε μέσω κοινοτικών κονδυλίων (π.χ. το Innovation Fund). Πάντως, όπως συμπληρώνουν, οι ευρωπαϊκές πηγές χρηματοδότησης είναι τρομερά ανταγωνιστικές, καθώς τα διαθέσιμα κεφάλαια δεν μπορούν να καλύψουν τα πρότζεκτ που σχεδιάζονται ανά την Ευρώπη.
Οι πρώτοι πελάτες
Η ωρίμανση του πρότζεκτ προχωρά με γρήγορους ρυθμούς από την Hellenic Hydrogen, η οποία στην παρούσα φάση ολοκληρώνει τον βασικό σχεδιασμό της μονάδας. Παράλληλα, μέσω της ΔΕΗ, έχει εξασφαλίσει τις εκτάσεις που θα υλοποιηθεί, ενώ έχει ήδη ξεκινήσει και η διαδικασία αδειοδότησης του έργου. Κάτι πολύ σημαντικό, καθώς η παραγωγή πράσινου υδρογόνου αποτελεί μια εντελώς καινούργια δραστηριότητα που θα αδειοδοτηθεί στη χώρα μας.
Στην αρχική δυναμικότητα των 50 MW, ο μεγαλύτερος «πελάτης» του North-1 θα είναι η μονάδα συμπαραγωγής (ΣΗΘΥΑ) της ΔΕΗ, που θα εγκατασταθεί στον πρώην λιγνιτικό Ατμοηλεκτρικό Σταθμό της Καρδιάς και η οποία θα τροφοδοτεί με θερμικό ρευστό το (ενιαίο πλέον) δίκτυο τηλεθέρμανσης Δυτικής Μακεδονίας. Η μονάδα ΣΗΘΥΑ θα μπορεί να καταναλώνει μίγμα φυσικού αερίου υδρογόνου - «πράσινου» υδρογόνου σε αναλογία 80%-20%. Επομένως, θα καλύπτει τη μισή περίπου από την αρχική δυναμικότητα (20 -25 MW) του North-1.
Δεύτερος δυνητικός πελάτης είναι υδρογονοκίνητα οχήματα για οδικές μεταφορές. Υπάρχουν σκέψεις για την απόκτηση ανάλογων οχημάτων από την τοπική Περιφέρεια, όπως και για την κυκλοφορία λεωφορείων στη Θεσσαλονίκη.
Σύμφωνα με τους κύκλους της Motor Oil, η τρίτη κατηγορία πελατών μπορεί να προκύψει από την έγχυση του «πράσινου» υδρογόνου στο σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου του ΔΕΣΦΑ, ώστε να μπορεί να «τροφοδοτείται εικονικά» με ανανεώσιμο αέριο οποιοσδήποτε καταναλωτής βρίσκεται σε περιοχή που διατρέχει το δίκτυο του Διαχειριστή. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα σύστημα πιστοποιητικών, μέσω του οποίου κάθε απομακρυσμένος πελάτης της Hellenic Hydrogen θα τεκμηριώνει ότι κατανάλωσε τόσο υδρογόνο όσο προμηθεύτηκε από την εταιρεία.
Παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου στο διυλιστήριο
Η Hellenic Hydrogen αποτελεί το δεύτερο «όχημα» για τη δραστηριοποίηση της Motor Oil στο «πράσινο» υδρογόνο. Όπως επισημαίνουν τα στελέχη του πετρελαϊκού Ομίλου, πρώτος πυλώνας είναι το Blue Med, ουσιαστικά ένα πλήρες επενδυτικό σχέδιο που αποτελεί «ομπρέλα» μίας σειράς από επενδυτικά πρότζεκτ, με σκοπό τη δημιουργία μίας πλήρους αλυσίδας παραγωγής, διακίνησης και χρήσης ανανεώσιμου αερίου.
Για την παραγωγή και διακίνηση «πράσινου» υδρογόνου, οι επενδύσεις στο πλαίσιο του Blue Med θα ανέλθουν σε 350 εκατ. ευρώ. Μέσω της ευρωπαϊκής χρηματοδότησής των έργων που περιλαμβάνει αυτή η «ομπρέλα», έχουν διασφαλιστεί κοινοτικά κονδύλια ύψους 127 εκατ. ευρώ. Τα ίδια κεφάλαια θα προέλθουν τόσο από τη Motor Oil όσο και από τους εταίρους της στα πρότζεκτ.
Κομβικό ρόλο στο Blue Med έχει το πρότζεκτ Ephyra, για την παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου στο διυλιστήριο της Motor Oil, από μία μονάδα ηλεκτρόλυσης ισχύος 30 MW που προγραμματίζεται να ξεκινήσει να λειτουργεί από το 2026. Επίσης, από το 2028 θα ξεκινήσει η παραγωγή «μπλε» υδρογόνου στο διυλιστήριο (ανθρακικού αποτυπώματος μικρότερου από 80%), με «πρώτη ύλη» φυσικό αέριο και δέσμευση του CO2.
Τα πρώτα «υδρογονάδικα»
Εκτός από διεργασίες εντός διυλιστηρίου, το υδρογόνο χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος θα αξιοποιείται για την παραγωγή «πράσινων» συνθετικών καυσίμων (π.χ. μεθανόλη), ενώ επίσης θα μπορεί να εγχέεται στο δίκτυο του ΔΕΣΦΑ, για να φτάνει σε τελικούς καταναλωτές (για παράδειγμα μονάδες αερίου). Επίσης, για άλλες χρήσεις προβλέπεται η χερσαία μεταφορά μέσω ειδικών βυτιοφόρων υδρογόνου (3 από τα οποία χρηματοδοτήθηκαν από το έργο Trieres).
Μία τέτοια άλλη χρήση αφορά την τροφοδοσία υδρογονοκίνητων οχημάτων, για την υλοποίηση της οποίας προβλέπεται η κατασκευή δύο πρατηρίων ανεφοδιασμού («υδρογονάδικα»). Το πρώτο υδρογονάδικο χρηματοδοτείται μέσω του πρότζεκτ REA και θα εγκατασταθεί στους Αγίους Θεοδώρους Κορίνθου. Αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία στο τέταρτο τρίμηνο του έτους. Το δεύτερο υδρογονάδικο θα κατασκευαστεί στην Ακράτα και θα χρηματοδοτηθεί μέσω του πρότζεκτ REA2.
