Αρνητικό πληθωρισμό στα σούπερ μάρκετ και τον Αύγουστο καταδεικνύουν τα στοιχεία του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), με τις τιμές των προϊόντων στις μεγάλες αλυσίδες να εμφανίζονται μειωμένες κατά μέσο όρο 1,08% σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα.
Ειδικότερα, τον Αύγουστο για τέταρτο διαδοχικό μήνα ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σουπερμάρκετ είναι αρνητικός της τάξης του -1,08, έναντι -1,56% τον Ιούλιο, -1,92% τον Ιούνιο. -1,25% τον Μάιο,+1,10% τον Απρίλιο, +0,28% τον Μάρτιο, +2,70% τον Φεβρουάριο και +3,00% τον Ιανουάριο του 2024.
Η μεταβολή του Αυγούστου αποδίδεται, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, στη συνεχιζόμενη αποκλιμάκωση των τιμών και εν μέρει στην επίδραση της εποχικότητας λόγω καλοκαιριού.
Μείωση τιμών στις 14 από 23 κατηγορίες, με «πρωταθλητή» τα απορρυπαντικά
Από τις 23 κατηγορίες που εξετάζονται, στις 14 κατηγορίες καταγράφονται μειώσεις τιμών, με τις μεγαλύτερες εξ αυτών να σημειώνονται στα απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού (-6,68%) και τα χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής (-5,16%), τις τροφές και τα είδη για κατοικίδια (4,78%), τις βρεφικές και παιδικές τροφές (-4,28%), ενώ ακολουθούν τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά (-2,84%).
Όπως αναφέρεται στην έρευνα, τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά έχουν ευνοηθεί από τις συγκριτικά καλύτερες καιρικές συνθήκες στις αρχές του καλοκαιριού σε σχέση με το 2023, ενώ στα υπόλοιπα είδη, οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα.
Στον αντίποδα, οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες:
- Ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζομενα είδη: +5,52%
- Φρέσκα ψάρια και θαλασσινά: +5,09%
- Τρόφιμα παντοπωλείου: +3,51%
- Μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη: +3,41%
- Οινοπνευματώδη ποτά: +2,07%
Τα περισσότερα από αυτά τα είδη επηρεάζονται από την εποχική ζήτηση λόγω καλοκαιριού (π.χ. ψάρια, αλκοολούχα) και τις διεθνείς τιμές των πρώτων υλών, τις τιμές της ζάχαρης και του κακάο και από άλλα κόστη παραγωγής.
Πού αποδίδεται η τάση συγκράτησης των τιμών
Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, η τάση συγκράτησης των τιμών προϊόντων στα σουπερμάρκετ αποδίδεται στα εξής:
• Σταδιακή αποκλιμάκωση πληθωρισμού. Οι τιμές παρουσιάζουν μείωση τους τελευταίους μήνες στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής/τεχνολογικής ετοιμότητας τους και της γκάμας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
• Η πορεία των τιμών των πρώτων υλών τους προηγούμενους μήνες στις διεθνείς αγορές και η ομαλοποίηση της αγοράς. Οι διεθνείς δείκτες πρώτων υλών τροφίμων (π.χ. FAO Food Price Index) καταγράφουν μείωση τους πρώτους μήνες του 2024 στις περισσότερες περιπτώσεις. Σε περιπτώσεις όπως ο καφές και το κακάο όμως, η επίδραση είναι αντίστροφη.
• Καλύτερες συγκριτικά με το 2023 καιρικές συνθήκες το 2024 και εποχικότητα. Οι περσινές βροχές είχαν αυξήσει σημαντικά το κόστος στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Παράλληλα η εποχικότητα στα προϊόντα της κατηγορίας επηρεάζει περισσότερο την πορεία του συνολικού δείκτη.
• Κυβερνητικές θεσμικές παρεμβάσεις. Οι αλυσίδες σουπερμάρκετ λειτουργούν σε αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ. Απαγόρευση προωθητικών ενεργειών σε περίπτωση ανατιμήσεων 6969/2024).
• Προσφορές και εκπτώσεις. Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.
• Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων. Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμα τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.
• Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου, ενώ την τελευταία διετία καταγράφουν αύξηση.
Τα συμπεράσματα της έρευνας του ΙΕΛΚΑ βασίζονται σε ανάλυση στο σύνολο των πραγματικών μηνιαίων πωλήσεων και όχι σε δειγματοληψία.
