Οι εταιρείες στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετώπισαν σχετικά καλά τους κλυδωνισμούς από τις αναταράξεις στη δημόσια υγεία, των τιμών και του εμπορίου της τελευταίας τετραετίας και έγιναν πιο φιλόδοξες όσον αφορά τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό, σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Η Έρευνα Επενδύσεων 2024 της ΕΤΕπ (EIBIS) , η οποία δημοσιεύθηκε σήμερα στην Ετήσια Σύνοδο Παγκόσμιας Τράπεζας-ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον, παρουσιάζει μια εικόνα της ηγετικής θέσης των επιχειρήσεων της ΕΕ στην πράσινη μετάβαση και την ενίσχυση των αλυσίδων εφοδιασμού τους ενόψει των αυξημένων γεωπολιτικών κινδύνων και των διαταραχών της αλυσίδας εφοδιασμού.
Πολλές επιχειρήσεις στην Ευρώπη είναι ικανοποιημένες με τα επίπεδα των επενδύσεών τους κατά τα τελευταία τρία χρόνια και δεσμεύονται να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή και να υιοθετήσουν τις ψηφιακές τεχνολογίες, σύμφωνα με την έρευνα. Η έρευνα EIBIS καλύπτει συνολικά περίπου 12.000 εταιρείες σε όλες τις χώρες της ΕΕ, καθώς και ένα συγκριτικό δείγμα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ενώ το ποσοστό των επιχειρήσεων της ΕΕ που αναμένουν να αυξήσουν αντί να μειώσουν τις επενδύσεις τους μειώθηκε στο μισό και διαμορφώθηκε σε καθαρό ισοζύγιο 7% το 2024, σε σύγκριση με πέρυσι, οι επιχειρήσεις στην Ευρώπη συνεχίζουν να ξεπερνούν τις αντίστοιχες επιχειρήσεις στις ΗΠΑ και να πρωτοστατούν στις επενδύσεις για τη μείωση των εκπομπών που προκαλούν την κλιματική αλλαγή ή για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των δυσμενών καιρικών συνθηκών. Η τελευταία έρευνα επενδύσεων δείχνει ότι το 61% των επιχειρήσεων της ΕΕ έχει επενδύσει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, έναντι 56% το 2023 και 53% το 2022. Η πράσινη μετάβαση επιβάλλει τον μετασχηματισμό, αλλά φέρνει και ευκαιρίες. Πάνω από το ένα τέταρτο των επιχειρήσεων της ΕΕ -27%- θεωρούν τη μετάβαση σε μια καθαρή μηδενική (net zero) οικονομία, ως ευκαιρία για τα επόμενα πέντε χρόνια.
«Η δέσμευση των επιχειρήσεων της ΕΕ για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση καταδεικνύει το δυναμικό της ευρωπαϊκής οικονομίας», δήλωσε η πρόεδρος της ΕΤΕπ, Nadia Calviño. «Η έρευνα επιβεβαιώνει ότι η σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα βρίσκεται στο επίκεντρο των στρατηγικών επενδύσεων για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας, της ασφάλειας και της αυτονομίας της ΕΕ στις παγκόσμιες αγορές».
Επενδυτικά σχέδια για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής
Σημείωση: Ο τομέας και το μέγεθος της επιχείρησης παρουσιάζουν μόνο στοιχεία για την ΕΕ.
Q. Ποιο από τα ακόλουθα ισχύει για την εταιρεία σας όσον αφορά τις επενδύσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των καιρικών φαινομένων και τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα;
A. Πριν από το τρέχον έτος η εταιρεία είχε ήδη πραγματοποιήσει τέτοιες επενδύσεις- Β. Η εταιρεία επενδύει φέτος- Γ. Η εταιρεία προτίθεται να επενδύσει τα επόμενα τρία έτη- Δ. Η εταιρεία δεν έχει προγραμματίσει καμία επένδυση για τα επόμενα τρία έτη.
Βάση: (εξαιρουμένων των απαντήσεων που δεν γνωρίζω/απορρίφθηκαν)
Περίπου το 90% των επιχειρήσεων της ΕΕ και των ΗΠΑ έχουν λάβει μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Οι βασικές στρατηγικές που έχουν υιοθετηθεί περιλαμβάνουν επενδύσεις στη μείωση των αποβλήτων και την ανακύκλωση και την ενεργειακή απόδοση. Οι εταιρείες της ΕΕ είναι πιο πιθανό από τις αμερικανικές να έχουν θεσπίσει βιώσιμες επιλογές μεταφορών, να έχουν επιλέξει την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και να έχουν θέσει στόχους μείωσης των εκπομπών. Μία στις τρεις εταιρείες της ΕΕ (34%) θεωρεί την πράσινη μετάβαση ως επιχειρηματικό κίνδυνο, σε σύγκριση με το 42% στις ΗΠΑ.
Στην ΕΕ, το 37% των συνολικών επενδύσεων των επιχειρήσεων κατευθύνεται σε άυλα περιουσιακά στοιχεία όπως η έρευνα, οι δεξιότητες και η τεχνογνωσία, γεγονός που αναδεικνύει τη στρατηγική εστίαση στην καινοτομία και τις ψηφιακές λύσεις. Το 74% των επιχειρήσεων της ΕΕ ανέφερε ότι χρησιμοποιεί ψηφιακές τεχνολογίες, σημειώνοντας αύξηση 4% σε σχέση με πέρυσι. Εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ συνεχίζουν να κατέχουν την πρώτη θέση με 81%.
Όσον αφορά τα επόμενα τρία χρόνια, ωστόσο, πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες δίνουν προτεραιότητα στις επενδύσεις αντικατάστασης έναντι της επέκτασης της παραγωγικής ικανότητας, καθώς μόνο το 26% των εταιρειών της ΕΕ σχεδιάζει να επεκτείνει τις δραστηριότητές του τα επόμενα τρία χρόνια, σε σύγκριση με το 47% των αμερικανικών εταιρειών.
«Η εστίαση των εταιρειών της ΕΕ στην καινοτομία είναι ευπρόσδεκτη και πρέπει να υποστηριχθεί», πρόσθεσε η πρόεδρος της ΕΤΕπ Nadia Calviño. «Γι' αυτό ο Όμιλος ΕΤΕπ επεξεργάζεται νέο σχέδιο δράσης για την ενίσχυση της ολοκλήρωσης των ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών και τη διοχέτευση των ιδιωτικών αποταμιεύσεων σε παραγωγικές επενδύσεις στην Ευρώπη».
Το επιχειρηματικό περιβάλλον εξακολουθεί να απασχολεί τις επιχειρήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες, με την έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού και την αβεβαιότητα για το μέλλον να αποτελούν μια από τις βασικές ανησυχίες και στις δύο περιοχές. Οι επιχειρηματικές επενδύσεις εξακολουθούν να παρεμποδίζονται από το υψηλό ενεργειακό κόστος, το οποίο αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για το 46% των επιχειρήσεων της ΕΕ.
Η πλειονότητα (60%) των εξαγωγέων της ΕΕ αναφέρει ότι εξακολουθούν να πρέπει να συμμορφώνονται με διαφορετικά πρότυπα και κανόνες προστασίας των καταναλωτών από το ένα κράτος μέλος στο άλλο, γεγονός που υπογραμμίζει ότι ο κατακερματισμός της αγοράς εξακολουθεί να υφίσταται.
«Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις σημειώνουν πρόοδο στην αντιμετώπιση τόσο της κλιματικής αλλαγής όσο και του ψηφιακού μετασχηματισμού», δήλωσε η επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΤΕπ Debora Revoltella. «Όμως, η ενίσχυση των επενδύσεων στην ΕΕ απαιτεί μια λιγότερο κατακερματισμένη ενιαία αγορά της ΕΕ».
Η έρευνα υπογραμμίζει επίσης τη σημασία των ισχυρών αλυσίδων εφοδιασμού. Οι ανησυχίες για τις εμπορικές διαταραχές έχουν αμβλυνθεί σε σύγκριση με πέρυσι, αλλά οι επιχειρήσεις δεν είδαν βελτιώσεις όσον αφορά τους νέους κανονισμούς, τους δασμούς ή τους εμπορικούς περιορισμούς. Οι εταιρείες της ΕΕ είναι καλά ενσωματωμένες στο παγκόσμιο εμπόριο και επωφελήθηκαν σημαντικά από αυτό στο παρελθόν. Σε έναν νέο κόσμο με αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, οι επιχειρήσεις της ΕΕ αντιδρούν ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των αλυσίδων εφοδιασμού τους με γνώμονα την οικονομική ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.
Η έκθεση για το 2024 εξυπηρετεί τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τους οικονομολόγους και τους ηγέτες των επιχειρήσεων παρέχοντας πληροφορίες για το επενδυτικό τοπίο και προσδιορίζοντας τις δράσεις που απαιτούνται για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και της ανθεκτικότητας. Για περισσότερες πληροφορίες και την πλήρη έκθεση, επισκεφθείτε τον ιστότοπο εδώ.
Ενημερωτική σημείωση
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) είναι το ίδρυμα μακροπρόθεσμων δανείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ανήκει στα κράτη μέλη της. Παρέχει χρηματοδότηση και εμπειρογνωμοσύνη για έργα που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων πολιτικής της ΕΕ. Η ΕΤΕπ συνεργάζεται στενά με εταίρους του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα για τη στήριξη βιώσιμων επενδύσεων, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την οικονομική ανάπτυξη και την καινοτομία σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Στις 7 Οκτωβρίου, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για το σχέδιο δράσης που θα αναπτύξει ο όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), προκειμένου να στηρίξει την ανάπτυξη της Ένωσης Κεφαλαιαγορών της ΕΕ. Ένας από τους βασικούς στόχους του σχεδίου δράσης είναι η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού σε όλο τον κύκλο της επιχείρησης και της καινοτομίας- ο Όμιλος ΕΤΕπ σχεδιάζει να αυξήσει τη στήριξη των αγορών επιχειρηματικών κεφαλαίων και ιδιωτικών συμμετοχών της ΕΕ, ώστε να βοηθήσει στη διατήρηση των πιο καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων στην Ευρώπη.
Σχετικά με την έκθεση
Η έρευνα του Ομίλου ΕΤΕπ για τις επενδύσεις, η οποία διεξάγεται από το 2016, είναι μια μοναδική ετήσια έρευνα σε περίπου 12.000 επιχειρήσεις. Τα στοιχεία για την τελευταία έκδοση συλλέχθηκαν στα μέσα του 2024 από επιχειρήσεις σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Η έρευνα περιλαμβάνει επίσης ένα δείγμα επιχειρήσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η έρευνα συλλέγει στοιχεία σχετικά με τα χαρακτηριστικά και τις επιδόσεις των επιχειρήσεων, τις προηγούμενες επενδυτικές δραστηριότητες και τα μελλοντικά σχέδια, τις πηγές χρηματοδότησης, τα εμπόδια χρηματοδότησης και άλλες επιχειρηματικές προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή, η ψηφιοποίηση και το διεθνές εμπόριο.
Έρευνα της ΕΤΕπ για τις επενδύσεις (EIBIS): Κύρια αποτελέσματα
- Οι εταιρείες στην ΕΕ αντιμετώπισαν σχετικά καλά τις διαδοχικές κρίσεις και διατήρησαν τη φιλοδοξία τους να μετασχηματιστούν. Πολλές επιχειρήσεις στην Ευρώπη είναι ικανοποιημένες με τα επίπεδα των επενδύσεών τους κατά την τελευταία τριετία και έχουν δεσμευτεί για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την υιοθέτηση των ψηφιακών τεχνολογιών. Η έρευνα καλύπτει συνολικά περίπου 12.000 επιχειρήσεις σε όλες τις χώρες της ΕΕ, καθώς και ένα δείγμα σύγκρισης στις Ηνωμένες Πολιτείες.
- Οι επιχειρήσεις της ΕΕ κατέχουν ηγετική θέση στις επενδύσεις για τον μετριασμό και την προσαρμογή, με το 61% να έχει ήδη επενδύσει και το 53% να σχεδιάζει να επενδύσει.
- Η χρήση προηγμένων ψηφιακών τεχνολογιών βρίσκεται σε άνοδο , καθώς το 74% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων υιοθετεί ηλεκτρονικά συστήματα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.
- Αντιμέτωπες με τους εμπορικούς κλυδωνισμούς, οι επιχειρήσεις επενδύουν στην ανθεκτικότητα των αλυσίδων εφοδιασμού τους.
- Όσον αφορά τα επόμενα τρία χρόνια, ωστόσο, πολλές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις δίνουν προτεραιότητα στις επενδύσεις αντικατάστασης έναντι της επέκτασης της παραγωγικής ικανότητας, με μόνο το 26% των επιχειρήσεων της ΕΕ να σχεδιάζουν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους τα επόμενα τρία χρόνια σε σύγκριση με το 47% των αμερικανικών επιχειρήσεων.
- Η πρόκληση είναι ότι σε περιόδους τεράστιων επενδυτικών αναγκών, η επενδυτική διάθεση των επιχειρήσεων μειώνεται, με τις χρηματοπιστωτικές συνθήκες να παραμένουν σφιχτές και την πρόσβαση σε επιχειρηματικά κεφάλαια να παραμένει ακόμη μη βέλτιστη σε επίπεδο ΕΕ.
- Είναι αλήθεια ότι η πράσινη μετάβαση επιβάλλει τον μετασχηματισμό, αλλά φέρνει και ευκαιρίες. Πάνω από το ένα τέταρτο των επιχειρήσεων της ΕΕ (27%) θεωρούν τη μετάβαση σε μια καθαρή μηδενική (net zero) οικονομία ως ευκαιρία κατά τα επόμενα πέντε χρόνια.
- Το επιχειρηματικό περιβάλλον εξακολουθεί να απασχολεί τις επιχειρήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η διαθεσιμότητα προσωπικού με τις κατάλληλες δεξιότητες και η αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον εξακολουθούν να αποτελούν βασικές ανησυχίες και στις δύο περιοχές. Οι επιχειρηματικές επενδύσεις εξακολουθούν να παρεμποδίζονται από το υψηλό ενεργειακό κόστος, το οποίο αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για το 46% των επιχειρήσεων της ΕΕ.
- Μια βαθιά εμβάθυνση σε ρυθμιστικά ζητήματα ρίχνει νέο φως στα οφέλη από τη μείωση των τριβών εντός της ενιαίας αγοράς της ΕΕ. Η πλειονότητα (60%) των εξαγωγέων της ΕΕ αναφέρει ότι εξακολουθούν να πρέπει να συμμορφώνονται με διαφορετικά πρότυπα και κανόνες προστασίας των καταναλωτών από το ένα κράτος μέλος στο άλλο. Αυτό αποτελεί ένδειξη του κατακερματισμού της αγοράς που παραμένει, αλλά και ένδειξη ισχυρών κερδών αποδοτικότητας και παραγωγικότητας, εάν αρθούν τα εμπόδια.
- Η έρευνα υπογραμμίζει επίσης τη σημασία των ισχυρών αλυσίδων εφοδιασμού. Οι ανησυχίες σχετικά με τις εμπορικές διαταραχές έχουν αμβλυνθεί σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, αλλά οι επιχειρήσεις δεν είδαν βελτιώσεις όσον αφορά τους νέους κανονισμούς, τους δασμούς ή τους εμπορικούς περιορισμούς. Οι εταιρείες της ΕΕ είναι καλά ενσωματωμένες στο παγκόσμιο εμπόριο και επωφελήθηκαν σημαντικά από αυτό στο παρελθόν. Σε έναν νέο κόσμο με αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, οι επιχειρήσεις της ΕΕ αντιδρούν ενισχύοντας την ανθεκτικότητα των αλυσίδων εφοδιασμού τους, αντί να υποχωρούν, αναζητώντας τη σωστή ισορροπία μεταξύ οικονομικής ασφάλειας και αποτελεσματικότητας.
