Τον δρόμο για οικειοθελείς συγχωνεύσεις δημοτικών εταιρειών ύδρευσης / αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.), με παροχή κινήτρων προς αυτές, με τις ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, με «πυρήνες», προφανώς τις δύο μεγάλες εισηγμένες σε Αττική και Θεσσαλονίκη, φέρεται να ανοίγει, μεταξύ άλλων, το σχέδιο που επεξεργάζεται και προ ημερών παρουσίασε στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο του 2024, ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θ. Σκυλακάκης, υπό την εποπτεία του οποίου έχει μεταφερθεί η ΕΥΔΑΠ. Αυτό τουλάχιστον εκτιμάται στην αγορά, ενώ πρέπει να αναφέρουμε ότι ήδη η εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης της πρωτεύουσας είναι σε επαφή με πάνω από «μια ντουζίνα» δήμους για να προσφέρει σε αυτούς ποιοτικότερες υπηρεσίες.
Οι συγχωνεύσεις και οι επιδοτήσεις
Προ ημερών ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης παρουσίασε στο Υπουργικό Συμβούλιο το νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης. Επί της ουσίας, η κυβέρνηση, μεταξύ άλλων, προσφέρει επιδότηση για τα ενεργειακά χρέη των εταιρειών ύδρευσης σε ποσοστό 70% αν προχωρήσουν σε μεταξύ τους συνενώσεις αλλά και αν απορροφηθούν από την ΕΥΔΑΠ ή την ΕΥΑΘ. Δηλαδή, διευθετείται ένα μεγάλο «αγκάθι» για τις δημοτικές εταιρείες ύδρευσης εφόσον δεχτούν να συγχωνευτούν ώστε να καταστούν λειτουργικά ικανότερες και οικονομικά πιο βιώσιμες. Να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με παλιότερες κυβερνητικές προσεγγίσεις τα χρέη των ΔΕΥΑ προς τους παρόχους ενέργειας (ΔΕΗ) ξεπερνούσαν τα 400 εκατ. ευρώ, ενώ έχουν και απαιτήσεις από πολίτες (ανείσπρακτοι λογαριασμοί) κοντά 700 εκατ. ευρώ.
Είχε προηγηθεί τροπολογία σε σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με τίτλο «Αναδιάρθρωση σιδηροδρομικού τομέα και ενίσχυση ρυθμιστικών φορέων μεταφορών», η οποία αφορούσε στην επιδότηση οφειλών των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης προς παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας. Το συνολικό ύψος της επιδότησης διαμορφώνεται σε 200 εκατ. ευρώ. Η τροπολογία προέβλεπε πως από τα έσοδα του ειδικού λογαριασμού του Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης επιδοτείται μέρος των οφειλών των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.), οι οποίες έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες έως την 31η Οκτωβρίου 2024 προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας. Για την επιδότηση της παρούσας λαμβάνονται υπόψη τα ταμειακά διαθέσιμα των Δ.Ε.Υ.Α. που μπορούν να διατεθούν για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας. Όμως, για να επιδοτηθεί μία ΔΕΥΑ σε ποσοστό 70% των οφειλών της, θα πρέπει εντός του 2025 να απορροφηθούν οι δραστηριότητές της είτε από την ΕΥΔΑΠ είτε από την ΕΥΑΘ, ή να προχωρήσει σε εθελούσια συγχώνευση. Αλλιώς, η επιδότηση πέφτει στο 30%, εφόσον τη 15η Ιανουαρίου 2026 πληρούν τις προϋποθέσεις για διαχειριστική επάρκεια και ανάκτηση κόστους.
Προφανώς στο ΥΠΕΝ επιθυμούν να «μαζέψουν» την κατάσταση με τις ΔΕΥΑ και με δημιουργία νέων τοπικών φορέων ύδρευσης, αν και υπάρχουν αντιδράσεις από δήμους και τοπικούς φορείς, να «σκύψουν» πάνω σε προβλήματα όπως η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, να γίνουν οικονομίες κλίμακας και βέβαια, ενέργειες με στόχο την αντιμετώπιση του προβλήματος της λειψυδρίας, όπου αυτό υπάρχει.
Οι επαφές ΕΥΔΑΠ με Δήμους
Αξίζει να αναφέρουμε ότι, όπως πρόσφατα ανέδειξε το insider.gr σε σχετικό θέμα για την ΕΥΔΑΠ, η διοίκηση της εισηγμένης υπό τον Χάρη Σαχίνη, στο πλαίσιο της επέκτασης των δράσεων της ΕΥΔΑΠ και γεωγραφικά, σε κοντινούς νομούς αλλά και στην Αττική, είναι ήδη σε επαφή με 5 Δήμους, κατά βάση της Ανατολικής Αττικής, από τους 15 πιθανώς ενδιαφερόμενους, για να συνδεθούν με την ΕΥΔΑΠ απολαμβάνοντας τις υπηρεσίες και την εμπειρία - τεχνογνωσία της. Ενδεχομένως, ενδιαφέρον να προκύψει και για νησιά (π.χ. Κέα, Κύθνος). Με τον νόμο της περασμένης άνοιξης, η εταιρεία απέκτησε αυξημένες ευελιξίες. Μπορεί να επεκτείνει εκτός Αττικής τις δραστηριότητες λειτουργίας και συντήρησης δικτύων και εγκαταστάσεων ύδρευσης και αποχέτευσης, καθώς και να αποκτήσει τον έλεγχο επιχειρήσεων σε συναφείς κλάδους. Μάλιστα, έχει γίνει λόγος και για τους νομούς Βοιωτίας, Κορινθίας, Φωκίδας. «Δεν είναι εύκολα, πρέπει να δούμε τις ανάγκες για να προχωρήσουμε», είπε ο κ. Σαχίνης, τονίζοντας πως ο σχεδιασμός πρέπει να γίνει σε ανώτερο επίπεδο ώστε οι μικρές ΔΕΥΑ να βοηθηθούν.
Το προτεινόμενο νομοσχέδιο
Αντικείμενο του προτεινόμενου νομοσχεδίου είναι, όπως και προ ημερών μετέδωσε το insider.gr, είναι το εξής:
-Η οικειοθελής συγχώνευση των υφιστάμενων Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.), με κίνητρα και εντός 6 μηνών. Τα κίνητρα σχετίζονται και με την κατά 70% επιδότηση των χρεών τους προς τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας.
-Η απορρόφηση της Δ.Ε.Υ.Α. στην Περιφέρεια Αττικής από την Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε. και η απορρόφηση της Δ.Ε.Υ.Α. στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης από την Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. εντός 1 έτους, με ταυτόχρονη επιδότηση του 70% των χρεών τους προς παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας.
-Η οικειοθελής μεταφορά των αρμοδιοτήτων «όμορων» δημοτικών υπηρεσιών ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρισης δικτύων ομβρίων υδάτων σε Δ.Ε.Υ.Α., ii) Η μεταφορά των αρμοδιοτήτων «όμορων» δημοτικών υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης σε Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε. – Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε., με χρήση των ίδιων κινήτρων με την πρώτη περίπτωση.
Η επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις υφιστάμενες Δ.Ε.Υ.Α. και των Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε., Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε..
-Η ρύθμιση ζητημάτων αρμοδιότητας των Ε.ΥΔ.Α.Π. Α.Ε., Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. και του ν.π.δ.δ. «Εταιρεία Παγίων Ε.ΥΔ.Α.Π.».
-Η διαπίστωση από τη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. της διαχειριστικής επάρκειας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος, η οποία είναι τεσσάρων (4) βαθμίδων.
-Η διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Ο.Δ.Υ.Θ. Α.Ε., ο οποίος αναλαμβάνει εντός 1 έτους τη διαχείριση και των δημοτικών δικτύων ύδρευσης που είναι αυτόνομα και σήμερα τα λειτουργούν είτε οι Δήμοι είτε οι ΔΕΥΑ της Θεσσαλίας (περίπου το 25-30% του αρδευτικού νερού στη Θεσσαλία), με μεταφορά του αντίστοιχου προσωπικού.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, το νομοσχέδιο αναμένεται να επιλύσει ζητήματα που ανακύπτουν λόγω του κατακερματισμού των φορέων παροχής υπηρεσιών ύδατος, επιτυγχάνοντας την προσαρμογή της νομοθεσίας στις σύγχρονες ανάγκες παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης, την αξιολόγηση της διαχειριστικής επάρκειας των παρόχων υπηρεσιών ύδατος, προκειμένου να προκριθεί η στοχευμένη επίλυση προβλημάτων όπως της αδυναμίας είσπραξης οφειλών εκ μέρους ορισμένων παρόχων ύδατος, καθώς και της ελλιπούς τεχνικής υποδομής τους και της άρδευσης στις περιοχές Βόλβης – Λαγκαδά και της Θεσσαλίας.