Κρίσιμη χρονιά είναι η φετινή για τις ελληνικές τράπεζες, αφού νέα όπλα προστίθενται στη μάχη κατά των κόκκινων δανείων –μια μάχη που είναι αλληλένδετη με την πορεία της εγχώριας οικονομίας.
Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν οι διευθύνοντες σύμβουλοι των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, κ.κ. Παύλος Μυλωνάς (Εθνική Τράπεζα), Χρήστος Μεγάλου (Τράπεζα Πειραιώς), Φωκίων Καραβίας (Eurobank) και Βασίλειος Ψάλτης (Alpha Bank), στη συζήτηση που είχαν σε κοινό πάνελ με τον CEO του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, Μάρτιν Τζούρντα.
Οι τέσσερις εξελίξεις που αλλάζουν τα δεδομένα για τις συστημικές τράπεζες είναι, όπως δήλωσε ο κ. Τζούρντα και επιβεβαίωσαν οι συνομιλητές του: το σχέδιο επίσπευσης-συγχώνευσης που ανακοίνωσε η Eurobank, τα σχέδια της ΤτΕ και του ΤΧΣ για την τιτλοποίηση στεγαστικών δανείων, καθώς και το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας. Εξέφρασαν την αισιοδοξία ότι με τα μέσα που έχουν πλέον στη διάθεσή τους, όχι μόνο θα ανταποκριθούν στους στόχους που έχουν αναλάβει έναντι του επόπτη (SSM), αλλά θα κινηθούν πολύ ταχύτερα στην κατεύθυνση της εξυγίανσης του κλάδου.
Οι τέσσερις τραπεζίτες αναγνώρισαν την ανάγκη οι τράπεζες, από τη μία να κερδίσουν τη μάχη με τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs), και από την άλλη να προωθήσουν τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό, μέσω του οποίου θα κρατήσουν τους πελάτες τους αναβαθμίζοντας την τραπεζική εμπειρία. Στις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, περιλαμβάνεται επίσης η μείωση του λειτουργικού κόστους σε συνδυασμό με την αναμόρφωση του επιχειρησιακού τους μοντέλου.
Ο κ. Τζούρντα αποκάλυψε ότι το Υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη προωθήσει στην DG Comp το σχέδιο των τιτλοποιήσεων που επεξεργάστηκε σε συνεργασία με το ΤΧΣ και εκτιμά ότι η Επιτροπή θα έχει αποφανθεί ως προς τις κρατικές εγγυήσεις έως τον Απρίλιο. Κατόπιν, εκκρεμούν οι εγκρίσεις του SSM για το χαρτοφυλάκιο, ανέφερε. Ο ίδιος εκτιμά ότι ο αρχικός σχεδιασμός περιλαμβάνει τιτλοποιήσεις ενυπόθηκων δανείων ύψους 15 δισ. ευρώ, ένα μέγεθος που δεν είναι αρκετό αλλά είναι ένα σημαντικό βήμα.
Χρ. Μεγάλου: Χρονιά πιστωτικής επέκτασης το 2019-03-02
«Πιστεύω ότι είμαστε σήμερα στην καλύτερη κατάσταση από ποτέ για να χρηματοδοτήσουμε την οικονομία και να περάσουμε φέτος για πρώτη χρονιά σε πιστωτική επέκταση», δήλωσε ο κ. Μεγάλου. Όπως τόνισε, η Τράπεζα Πειραιώς διαθέτει πλέον σημαντική ρευστότητα, έχοντας απεξαρτηθεί από τον ELA, ενώ η επιστροφή των καταθέσεων επιβεβαιώνει την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Σημείωσε, πάντως, ότι και το 2018 σημειώθηκε πιστωτική επέκταση, ιδίως στον ξενοδοχειακό κλάδο, τα εμπορικά ακίνητα και τη γεωργία. «Δεν πιστεύω ότι τα κόκκινα δάνεια μας εμποδίζουν να χρηματοδοτήσουμε την οικονομία και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε ήδη δεσμευτεί για μείωση των NPEs κατά 50 δισ. ευρώ έως το 2021», τόνισε.
Όσον αφορά στην επιτάγχυνσης της διαδικασίας, ο κ. Μεγάλου δήλωσε ότι «η Τράπεζα Πειραιώς έχει σχέδια τα οποία θα ανακοινώσει όταν είναι έτοιμη, όπως έκανε και η Eurobank». Όσον αφορά στα βήματα που έχει ήδη κάνει, πέρα από τη μείωση των NPEs κατά 5 δισ. ευρώ το 2018, έχει μειώσει τα λειτουργικά της έξοδα κατά 7% - μια πολύ θεαματική μείωση, τόνισε ο CEO της τράπεζας. Επίσης, έχει κάνει μια σειρά κινήσεων για μείωση των risk weighted assets, όπως η μείωση της έκθεσης στη MIG από 1,1 δισ. ευρώ στα 800 εκατ. ευρώ σήμερα. "Είμαστε σε πολύ σωστή πορεία και σε αυτή θα προχωρήσουμε", τόνισε.
Φ. Καραβίας: Η Eurobank έλυσε τρία προβλήματα με μία κίνηση
Με το πλάνο του μετασχηματισμού που ανακοίνωσε στο τέλος του 2018, η Eurobank κατόρθωσε να απαντήσει ταυτόχρονα σε τρία προβλήματα, σύμφωνα με τον κ. Καραβία:
- Στη μείωση των NPEs από 37% επί του συνολικού χαρτοφυλακίου (τέλος 2018) στο 15% στο τέλος του 2019 και σε μονοψήφιο ποσοστό ποσοστό έως το τέλος του 2021
- Στη δραστική μείωση των προβλέψεων
- Στη σημαντική ενίσχυση της κεφαλαιακής της επάρκειας
Τα κύρια προβλήματα που στα οποία επικεντρώνονται οι αγορές όσον αφορά στις ελληνικές τράπεζες είναι τα εξής τρία, σύμφωνα με τον CEO της Eurobank είναι τα εξής τρία:
- Υψηλό απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων
- Επάρκεια κεφαλαίων
- Χαμηλή κερδοφορία του κλάδου
Ο ίδιος τόνισε ότι «αγορές μας αμφισβητούν, όπως αποδεικνύεται από τη μεγάλη μεταβλητότητα στις τραπεζικές μετοχές», και ότι δεν υπάρχουν περιθώρια εφησυχασμού, καθώς οι προκλήσεις είναι σημαντικές.
Π. Μυλωνάς: Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που λειτουργούμε
Η αλλαγή του τρόπου λειτουργίας των τραπεζών είναι αναγκαιότητα σήμερα, υπογράμμισε ο κ. Μυλωνάς, Σύμφωνα με τον ίδιο, δύο είναι οι βασικές αλλαγές που επηρεάζουν τις δραστηριότητες των τραπεζών:
Η μείωση της ζήτησης για δάνεια, λόγω της υποχώρησης της οικονομικής δραστηριότητας, καθώς και η φυγή των καταθέσεων τα προηγούμενα χρόνια έχυν περιορίσει την κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών.
«Η μόνη δραστηριότητα που έχει αυξηθεί είναι η χρήση εναλλακτικών δικτύων, αλλά δεν φέρνει έσοδα», είπε χαρακτηριστικά.
Αλλάζει ο τρόπος που κάνουν συναλλαγές οι πελάτες, καθώς έχουν την εμπειρία μεγάλων τεχνολογικών κολοσσών όπως η Google και η Apple. Αυτό σημαίνει, τόνισε, ότι «εάν δεν παρέχουμε το ίδιο επίπεδο εξυπηρέτησης, οι πελάτες μας θα απευθυνθούν σε άλλες εταιρείες ή τράπεζες που το παρέχουν».
Ο κ. Μυλωνάς εξήγησε ότι αυτές οι δύο αλλαγές οδηγούν στην ανάγκη μείωσης των λειτουργικών εξόδων. «Πρέπει να αυξήσουμε τα έξοδα σε εναλλακτικά δίκτυα μειώνοντας τα έξοδα στα παραδοσιακά δίκτυα, αφού σε λίγο όλες οι συναλλαγές μέσω εναλλακτικών δικτύων». Ο ίδιος επισήμανε το πρόβλημα της μετάβασης για τις οργανωτικές μονάδες των τραπεζών, το οποίο μάλιστα θεωρεί πιο δυσεπίλυτο από τα ίδια τα κεφάλαια που χρειάζονται για να επενδυθούν στον ψηφιακό μετασχηματισμό. «Έχουμε μειώσει το προσωπικό μας κατά 40% και θέλω να ευχαριστήσω τους εργαζομένους που το αντιλήφθηκαν, καθώς και τους συλλόγους, αφού δεν έγιναν απεργίες», είπε χαρακτηριστικά και εξήγησε ότι η τράπεζα προχωρά σε συρρίκνωση του προσωπικού αποκλειστικά μέσω εθελούσιων εξόδων.
Ψάλτης: Ενισχύεται το επενδυτικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα
Τόσο η βελτίωση των οικονομικών συνθηκών στη χώρα, για παράδειγμα μέσω των κρατικών εκδόσεων, όσο και τα επιπλέον εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους για μείωση των NPEs οι τράπεζες έχουν ενισχύει το επενδυτικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα, σημείωσε ο κ. Ψάλτης, εξηγώντας ότι είναι αναγκαίο η βελτίωση αυτή να εδραιωθεί. Στις θετικές μεταβολές που ισχύουν στον κλάδο συμπεριέλαβε την απεξάρτηση από τον ELA, στην ολοκλήρωση των σχεδίων αναδιάρθρωσης, στην επιστροφή των καταθέσεων, στις καλυμμένες εκδόσεις, η βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης, η διεύρυνση της ψηφιακής τραπεζικής και τα υψηλά επίπεδα κεφαλαιακής επάρκειας. «Το 2019 είναι μια κρίσιμη χρονιά για τις ελληνικές τράπεζες και η Alpha Bank έχει όλα τα εφόδια να προχωρήσει μπροστά», κατέληξε.
Σύνθετος, αλλά αναγκαίος, ο νέος νόμος Κατσέλη
Η πρόκληση, όσον αφορά στην προστασία της πρώτης κατοικίας είναι πώς θα αναδιαρθρώσουμε με επιτυχία τα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια, χωρίς να διακινδυνέψουμε την κοινωνική συνοχή, επισήμανε ο κ. Καραβίας. Παραδέχθηκε, πάντως, όσον αφορά στη διαδικασία της κατάρτισης του νέου νόμου ότι «αυτή είναι η πρώτη φορά που έχουμε τη θετική εμπειρία μιας ειλικρινούς διαπραγμάτευσης με την κυβέρνηση». Συμπλήρωσε ότι «σε μια διαβούλευση πρέπει να ακούγονται όλες οι πλευρές και την περασμένη εβδομάδα ακούσαμε τις ενστάσεις των Θεσμών, αλλά εκτιμούμε ότι είναι θέμα χρόνου να φτάσουμε στην τελική λύση. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι διεθνείς επενδυτές έχουν ανταποκριθεί θετικά μέχρι στιγμής στην αναμόρφωση του πλαισίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας, καθώς «αναγνωρίζουν ότι μέσα από τη λύση αυτή θα θεραπευτεί μεγάλος όγκος δανείων».
Ο κ. Μυλωνάς συμπλήρωσε ότι το ζήτημα είναι εξαιρετικά σύνθετο, αλλά η ιδέα είναι πολύ σωστή, καθώς εμπλέκονται πολλά μικρά δάνεια τα οποία βρίσκονται στα χέρια οικογενειών με σοβαρά οικονομικά προβλήματα. «Ο νέος νόμος θα στηρίξει τις οικογένειες αυτές με κούρεμα από τις τράπεζες και επιδότηση από το Κράτος, αλλά θα πρέπει και οι οφειλέτες να αναπροσαρμόσουν τις δαπάνες τους», σημείωσε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «η δυσκολία βρίσκεται στις λεπτομέρειες», και συγκεκριμένα:
- Στο ότι υπάρχουν 3-4 διαφορετικά πλαίσια για τα κόκκινα δάνεια
- Ότι πρέπει να υλοποιηθεί το συντομότερο δυνατό η ηλεκτρονική πλατφόρμα
Ο νέος νόμος δεν θα πρέπει να δημιουργήσει νέους κακοπληρωτές και για αυτό έχουμε θέσει τον όρο να ενταχθούν μόνο όσοι είχαν υπερήμερες οφειλές, άνω των 90 ημερών, στις 31/12/2019.
Στο σημείο αυτό, ο κ. Μεγάλου συμπλήρωσε ότι από τότε που ξεκίνησαν οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, μειώθηκαν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, γεγονός που σημαίνει ότι οι πλειστηριασμοί είναι ένα όπλο στα χέρια των τραπεζών ενάντια στον ηθικό κίνδυνο. Το πλεονέκτημα των συνεπών οφειλετών, έναντι των κακοπληρωτών, είναι ότι εξακολουθούν να έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό «και αυτό δεν θα πρέπει να το παραβλέπουμε», είπε.
