Σε bear market έχει εισέλθει το bitcoin, σε μία δραματική αλλαγή πλεύσης που έχει κάνει πολλούς να διερωτώνται εάν πρόκειται για μία προσωρινή διόρθωση ή κάτι βαθύτερο που έχει να κάνει με το γενικότερο πλαίσιο των χρηματοοικονομικών αγορών και τις πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ.
Μόλις σε έξι εβδομάδες μετά την ορκωμοσία Τραμπ, το bitcoin «λύγισε» από τις ρευστοποιήσεις της Wall Street που εξανέμισαν περί τα 5 τρισ. δολάρια από την κεφαλαιοποίησή της. Αφού άγγιξε ιστορικό υψηλό στα 109.350 δολάρια στις 20 Ιανουαρίου, διαπραγματεύεται τώρα γύρω από τα 80.000 δολάρια.
Αυτοί που υπέστησαν το μεγαλύτερο πλήγμα είναι οι νέοι επενδυτές που μπήκαν στην αγορά κυνηγώντας το ράλι του bitcoin πέραν των 100.000 δολαρίων, ειδικά εκείνοι που χρησιμοποιούν δανεικό χρήμα για να κάνουν επενδύσεις.
Τουλάχιστον 20 εκατομμύρια νέες διευθύνσεις σε bitcoin - περίπου το 1,5% του συνόλου των διευθύνσεων bitcoin - δημιουργήθηκαν τους τελευταίους τρεις μήνες, σύμφωνα με την εταιρεία δεδομένων και ανάλυσης Glassnode.
Η αναλογία μεταξύ των τιμών στις οποίες αγοράζεται και πωλείται ένα νέο bitcoin, γνωστή ως αναλογία κέρδους/δαπανών, έχει βουλιάξει στο 0,95, στο χαμηλότερο επίπεδο εδώ και ένα χρόνο και μάλιστα έγινε αρνητική για πρώτη φορά από τον Οκτώβριο, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ανταλλακτηρίου κρυπτογράφησης Bitfinex.
Ακόμη και η εκτελεστική εντολή του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να δημιουργήσει ένα στρατηγικό αποθεματικό σε bitcoin και ένα πρόσθετο απόθεμα σε άλλα κρυπτονομίσματα έδωσε προσωρινή μόνο ώθηση στην αγορά κρυπτονομισμάτων.
«Αυτό το διορθωτικό selloff έχει εκπλήξει πολλούς», δήλωσε στο Reuters ο Τζον Γκλόβερ, επικεφαλής επενδύσεων της πλατφόρμας δανεισμού κρυπτονομισμάτων Ledn, προσθέτοντας ότι το bitcoin θα μπορούσε να βρει υποστήριξη στο επίπεδο των 73.500 δολαρίων.
Οι μεγάλοι χαμένοι
Οι επενδυτές με θέσεις μόχλευσης έχουν πληγεί τα μέγιστα, σύμφωνα με αναλυτές της Bitfinex, οι συνολικές ζημίες της οποίας κυμαίνονται σε πάνω από 800 εκατομμύρια δολάρια ημερησίως, με τις 28 Φεβρουαρίου και τις 4 Μαρτίου να έχουν μερικές από τις μεγαλύτερες απώλειες σε διάρκεια μίας ημέρας.
Εν τω μεταξύ, τα επενδυτικά προϊόντα που παρακολουθούν ψηφιακό ενεργητικό παρουσίασαν εκροές για τέταρτη συνεχή εβδομάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της CoinShares. Το συνολικό υπό διαχείριση ενεργητικό σε αυτά τα προϊόντα έχει υποχωρήσει κατά περίπου 4,75 δισ. δολάρια στα 142 δισ. δολάρια. Αυτό είναι το χαμηλότερο από τα μέσα Νοεμβρίου 2024 μετά τις εκλογές στις ΗΠΑ.
Τα ETF spot bitcoin των ΗΠΑ παρουσίασαν εκροές περίπου 1,1 δισ. δολαρίων στις 25 Φεβρουαρίου, στη μεγαλύτερη ημερήσια εκροή από την κυκλοφορία τους τον Ιανουάριο του περασμένου έτους, σύμφωνα με την JP Morgan.
Ενώ οι προηγούμενες ρευστοποιήσεις στις αγορές κρυπτονομισμάτων συχνά ακολουθούνται από κάποια περίοδο ηρεμίας καθώς η αγορά βρίσκει τη βάση της, το bitcoin δεν έχει ξεφύγει ακόμη από τη δίνη στην οποία βρίσκονται οι χρηματοοικονομικές αγορές γενικότερα.
«Οι τελευταίες δύο εβδομάδες οδηγήθηκαν 100% από το ξέσπασμα της αγοράς μετοχών», δήλωσε στο Reuters o Τζεφ Ντόρμαν, επικεφαλής επενδύσεων στην εταιρεία διαχείρισης ενεργητικού Arca. «Αυτό πιθανότατα να είναι παρόμοιο με αυτό που είδαμε στα τέλη του 2018, το οποίο δεν ήταν τίποτα άλλο από μία βραχυπρόθεσμη διόρθωση στο δρόμο για τα επόμενα ύψη».
Οι «ακραίες φωνές» της αγοράς
H κίνηση του bitcoin είναι συχνά συνδεδεμένη με την πορεία των αμερικανικών μετοχών υψηλής τεχνολογίας, ειδικά του Nasdaq. Σύμφωνα με τον βετεράνο επενδυτή Πέτερ Σκιφ, η διόρθωση αυτή θα μπορούσε να σημάνει προβλήματα για το μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα του πλανήτη, εάν ο Nasdaq εισέλθει σε καθοδική αγορά.
Ο Σκιφ επισημαίνει, σε δηλώσεις του στην The Economic Times ότι ο δείκτης Nasdaq υποχωρεί ήδη 12% από το ιστορικό υψηλό του και προειδοποίησε ότι εάν η διόρθωση αυτή τον οδηγήσει σε bear market, τότε το bitcoin θα βρεθεί αντιμέτωπο με ελεύθερη πτώση. «Εάν ο Nasdaq υποχωρήσει 20%, το bitcoin θα κατρακυλήσει αυτομάτως στα 65.000 δολάρια», έγραψε στο X.
Επικαλούμενος ιστορικά στοιχεία, ο Σκιφ σημειώνει ότι στην έκρηξη της φούσκας του dot.com, ο Nasdaq διολίσθησε περίπου 80%. Στη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 υποχώρησε 55% και στην κρίση του Covid το 2020 κατά 30%. Εάν ο δείκτης υποχωρήσει 40% αυτή την φορά, το bitcoin θα μπορούσε να διολισθήσει κοντά στα 20.000 δολάρια.
Παρότι το bitcoin έχει καταγράψει ράλι φέτος, υπό τον ενθουσιασμό της εισροής θεσμικών κεφαλαίων στα ETFs spot bitcoin, ο Σκιφ υποστηρίζει ότι ένα κραχ της χρηματιστηριακής αγοράς θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζικές ρευστοποιήσεις στην αγορά κρυτπνονομισμάτων.
Από την άλλη πλευρά, ο Σκιφ επικαλείται την αρνητική σχέση μεταξύ του Nasdaq και του χρυσού. «Από τις 16 Δεκεμβρίου του 2024 που κορυφώθηκε ο Nasdaq, ο χρυσός ενισχύεται 13%. Εάν οι μετοχές υποχωρήσουν σημαντικά και το δολάριο αποδυναμωθεί περαιτέρω, ο χρυσός θα μπορούσε να φθάσει σύντομα τα 3.800 δολάρια».
Ένα τέτοιο σενάριο θα αποδυνάμωνε την εμπιστοσύνη στο bitcoin ως ενεργητικό με αποθηκευτική αξία. «Εφόσον η απόκλιση αυτή θα μπορούσε να κλονίσει την άποψη ότι το bitcoin είναι συγκρίσιμο με τον χρυσό, θα κατέρριπτε και τα επιχειρήματα της αμερικανικής κυβέρνησης ή της όποιας κυβέρνησης που θέλει να διακρατήσει bitcoin ως στρατηγικό απόθεμα», επισημαίνει ο Σκιφ.
Πόσο μπορεί να κρατήσει μία bear market;
Τα ιστορικά δεδομένα δείχνουν ότι η μέση διάρκεια μιας αγοράς κρυπτονομισμάτων είναι περίπου 10 μήνες, αν και αυτό ποικίλλει ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς. Για παράδειγμα, η bear market του 2021–2022 διήρκεσε 21 μήνες, με την τιμή του bitcoin να υποχωρεί 77% από το ιστορικό υψηλό του.
Από τα τέλη Φεβρουαρίου του 2025, το bitcoin είχε εισέλθει σε καθοδική αγορά, έχοντας υποχωρήσει περισσότερο από 20% από το ανώτατο όριο του Ιανουαρίου των 109.350 δολαρίων. Αυτή η ύφεση οφείλεται στις αβεβαιότητες από τις πολιτικές Τραμπ, τη μεγάλη πτώση στο χρηματιστήριο και την κάμψη της εμπιστοσύνης των επενδυτών.
Βέβαια, οι bear markets δεν ακολουθούν όλες το ίδιο σενάριο. Μερικές διαρκούν μικρό χρονικό διάστημα, ενώ άλλες καθυστερούν για χρόνια. Οι μακροοικονομικές συνθήκες, οι ρυθμιστικές πιέσεις και το καταναλωτικό κλίμα είναι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την αγορά.
Οι εμπορικοί πόλεμοι και οι πολιτικές αναταραχές μειώνουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών, καθιστώντας τους λιγότερο πρόθυμους να αναλάβουν ριψοκίνδυνο ενεργητικό, όπως τα κρυπτονομίσματα.
Η φετινή bear market επιδεινώθηκε με την έναρξη της επιβολής των δασμών Τραμπ με τον Καναδά, το Μεξικό, την Κίνα και την ΕΕ. Ρίχνοντας λάδι στη φωτιά, το αμφιλεγόμενο λανσάρισμα του κρυπτονομίσματος TRUMP επηρέασε την εμπιστοσύνη στην αγορά και έκανε πιο διστακτικούς τους θεσμικούς επενδυτές. Το πρόβλημα δεν είναι απαραίτητα η ίδια η ρύθμιση αλλά η αβεβαιότητα που δημιουργεί. Όταν οι εταιρείες και οι επενδυτές δεν μπορούν να προβλέψουν τους κανόνες του παιχνιδιού, συχνά επιλέγουν να παραμείνουν στο περιθώριο μέχρι να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα.
Ο δείκτης Crypto Fear and Greed, που μετρά το κλίμα της αγοράς, υποχώρησε στο 20 (που δείχνει φόβο) τον Φεβρουάριο του 2025 και ήταν σε αυτό το εύρος μέχρι σήμερα. Αυτή η ευρέως διαδεδομένη απαισιοδοξία δημιουργεί έναν «φαύλο κύκλο», καθώς οι αρνητικοί τίτλοι οδηγούν σε περισσότερες πωλήσεις, γεγονός που δημιουργεί περισσότερους αρνητικούς τίτλους.
Και όταν οι μικροεπενδυτές βλέπουν άλλους να πανικοβάλλονται και να πωλούν, συχνά ακολουθούν το παράδειγμά τους, φοβούμενοι μήπως χάσουν την ευκαιρία να φύγουν.
Βεβαίως, το bitcoin έχει κηρυχθεί «νεκρό» πάνω από 400 φορές από το 2010, με αυτήν την αντίληψη να γίνεται έντονη κατά τη διάρκεια των bear markets. με αποτέλεσμα να επεκτείνεται η απαισιοδοξία πολύ πέρα από αυτό που δικαιολογούν τα θεμελιώδη της αγοράς.
