Η στήριξη των επιχειρήσεων, και ειδικά όσων λόγω μικρού μεγέθους δεν έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα, μέσα από εργαλεία όπως είναι τα κίνητρα για συγχωνεύσεις, η άμεση υλοποίηση κρίσιμων επενδύσεων για το ψηφιακό μετασχηματισμό των εταιρειών αλλά και για την ανάλογη κατάρτιση επαγγελματιών και εργαζομένων, καθώς και οι επενδύσεις για την ανακαίνιση ιδιωτικών και δημοσίων κτηρίων μέσα από το «Εξοικονομω» είναι σύμφωνα με πληροφορίες η πρώτη 3άδα των επενδύσεων που θα χρηματοδοτηθούν από το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης των 32 δισ. ευρώ. Τίθεται επί τάπητος σε επίπεδο «κορυφής» σήμερα με την επανεκκίνηση των διαβουλεύσεων της Κυβερνητικής Επιτροπής και των αρμόδιων ανά τομέα υπουργών με τους θεσμούς.
Στόχος είναι να ολοκληρωθεί το «σκανάρισμα» των έργων ανά υπουργείο καθώς απομένει το 40% του σχεδίου. Θα ακολουθήσει ένα ακόμη ανάλογο ραντεβού την άλλη εβδομάδα και ακόμη 3 συναντήσεις έχουν προγραμματιστεί σύμφωνα με πληροφορίες για το Φεβρουάριο. Πλαισιωμένες με πολλές επαφές σε τεχνικό επίπεδο.
Θα πρέπει να αποφασισθεί ποια από τα έργα αξίας 44 δισ. ευρώ που περιλαμβάνονται στο προσχέδιο θα ενταχθούν τελικά στο «πακέτο» το οποίο «χωράει» 32 δισ. ευρώ παρεμβάσεις. Ώστε να μπορέσει να οριστικοποιηθεί έως τον Μάρτιο.
Οι ρήτρες
Η επιλογή των σχεδίων συνδέεται με το βαθμό ωριμότητάς τους, με το κατά πόσο μπορούν να γίνουν μαζί με τις μεταρρυθμίσεις με τις οποίες συνδέονται, αλλά και με μία σειρά από «όρους» που θέτει η κομισιόν η οποία εκπροσωπείται στις συναντήσεις «κορυφής» και από τον κ. Ντέκλαν Κοστέλο. Μεταξύ αυτών είναι η γνωστή ρήτρα τα έργα να είναι κατά 37% «πράσινα» και κατά 20% ψηφιακά. Δηλαδή το ανάλογο ποσοστό των δαπανών για τις επενδύσεις και τις μεταρρυθμίσεις που θα περιληφθούν στο εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη των κλιματικών και ψηφιακών στόχων.
Πιο δύσκολη είναι μία άλλη ρήτρα: όλες οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να τηρούν την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής ζημίας». Διασφαλίζοντας κατ' αυτόν τον τρόπο ότι δεν θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις για το περιβάλλον. Δηλαδή δεν επιτρέπεται να μετέχει κάποιο «ρυπογόνο» έργο, κάτι που σύμφωνα με πληροφορίες δημιουργεί προσκόμματα στην ένταξη «παραδοσιακού» τύπου επενδύσεων...
Επίσης το σχέδιο ανάκαμψης πρέπει να συμβάλλει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων που διαπιστώθηκαν στις συστάσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Για την Ελλάδα οι συστάσεις περιλαμβάνουν από την αντιμετώπιση των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών έως την ομαλή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων της ενισχυμένης εποπτείας (σ.σ. από χθες λαμβάνει χώρα παράλληλα και η διαβούλευση για την 9η αξιολόγηση από διαφορετικές ανεξάρτητες ομάδες κλιμακίων).
Μεγάλο ζήτημα είναι και το πως θα αξιοποιηθούν τα περίπου 13 δισ. ευρώ των δανείων που περιλαμβάνονται στο πακέτο των 32 δισ. ευρώ. Επιλογή της κυβέρνησης είναι να διοχετευθούν για αμιγώς ιδιωτικές επενδύσεις. Με συμμετοχή του Ταμείου έως 50% και μερίδιο ιδίων κεφαλαίων αλλά και προέγκριση τραπεζικού δανείου. Το ζήτημα που προκύπτει είναι η μέθοδος που θα χρησιμοποιηθεί ώστε να μην βαραίνουν το έλλειμμα αλλά μόνο το χρέος.
Τροχάδην για το τελικό σχέδιο
Η κυβέρνηση θέλει να διατηρήσει τον υψηλό ρυθμό προετοιμασίας που πέτυχε το προηγούμενο διάστημα (πριν διακοπούν οι επαφές για την περίοδο των εορτών είχαν γίνει 11 πολιτικές και 45 τεχνικές συναντήσεις). Ούτως ώστε να καταθέσει τον Μάρτιο το τελικό σχέδιο και να έρθει ως τον Ιούνιο η προκαταβολή του 13% (μαζί με τα λεφτά του React EU που θα καλύψουν δαπάνες στήριξης από την πανδημία τροφοδοτώντας το ΕΣΠΑ με το μέχρι στιγμής σχεδιασμό να αφορά στη κάλυψη της Επιστρεπτέας Προκαταβολής και σε παροχή εγγυήσεων για χρηματοδοτήσεις εταιρειών). Και να επιδιώξει μία ακόμη καταβολή (1η δόση) πριν τελειώσει το 2021 για να «πιαστεί» ο στόχος των 5,5 δισ. ευρώ που υπάρχει στον προϋπολογισμό.
Ωστόσο, για να έρθει η «δόση» θα πρέπει να γίνουν τα έργα (μαζί με τις μεταρρυθμίσεις). Γι αυτό και προκρίνεται η προχρηματοδότηση επενδύσεων που θεωρούνται πιο «ώριμες» και μεγάλη πιθανότητα να εγκριθούν από τους θεσμούς. Σημειώνεται πως στον κανονισμό του Ταμείου, προβλέπεται ότι μπορούν να περιληφθούν έργα, προγράμματα και επενδύσεις από τον Φεβρουάριο του 2020.
Η προχρηματοδότηση θα γίνει από το ΠΔΕ που για τον σκοπό αυτό υπολογίζεται το 2021 στα 11 δισ. ευρώ. Και επιχειρείται 1,6 δισ. ευρώ να διατεθεί μέσα στους πρώτους μήνες του 2021 για επενδύσεις του σχεδίου ανάκαμψης, πριν δηλαδή την επίσημη έγκριση από την ΕΕ.
Η Διοικούσα Επιτροπή που εποπτεύει την προετοιμασία του Σχεδίου αποτελείται από τους: Θ. Σκυλακάκη, Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών, Α. Πατέλη, Οικονομικό Σύμβουλο του Πρωθυπουργού και κ. Μ. Αργυρού, Πρόεδρο του ΣΟΕ, Α. Σκέρτσο, Υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ, Δ. Σκάλκο, Γ.Γ. Δημοσίων Επενδύσεων & ΕΣΠΑ. Ο Ν. Μαντζούφας είναι Διοικητής της σχετικής Ειδικής Υπηρεσίας
Τα πρώτα έργα
Σύμφωνα με πληροφορίες ανάμεσα στα έργα που προκρίνονται για την ωριμότητά τους αλλά και για την αναγκαιότητά τους ειδικά το πρώτο διάστημα που η Ελλάδα θα είναι σε ύφεση λόγω της πανδημίας είναι το νέο Πρόγραμμα Εξοικονομώ που έχει ανακοινωθεί πως θα προχωρήσει εντός της άνοιξης του 2021. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εξήγγειλε σχετικά πως το «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» το οποίο ήδη έχει τεράστια επιτυχία και απόλυτη απορροφητικότητα, είναι ένα πρόγραμμα το οποίο τελικά θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το νέο πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας θα αφορά τόσο κατοικίες όσο και επιχειρήσεις και κτίρια του Δημοσίου ενώ θα προσελκύσει επενδύσεις και από εταιρείες ενεργειακών υπηρεσιών που αναλαμβάνουν την υλοποίηση των επενδύσεων και αποπληρώνονται αξιοποιώντας το όφελος που προκύπτει από τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Το πρόγραμμα θα τρέξει σε συνέχεια του «Εξοικονομώ - Αυτονομώ» για κατοικίες.
Μεγάλη προτεραιότητα είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων. Στοχεύει σύμφωνα με το προσχέδιο στην ενίσχυση της ενσωμάτωσης των ψηφιακών τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις, μειώνοντας το «ψηφιακό χάσμα» μεταξύ των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) σε σχέση με τις αντίστοιχες του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Αυτό επιτυγχάνεται παρέχοντας φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις και χρηματοδότηση για την προμήθεια λογισμικού, υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους, εγκατάσταση εξειδικευμένου εξοπλισμού κλπ. Ο προϊστάμενος στο Οικονομικό Γραφείο της Γενικής Γραμματείας πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης επισήμανε πρόσφατα σε άρθρο του στην «Καθημερινή» την ανάγκη για επιτάχυνση της ψηφιοποίησης εξηγώντας πως είναι «ένα στοίχηµα και για κάθε ελληνική επιχείρηση» αλλά και µία από τις εµβληµατικές δράσεις του Ταµείου Ανάκαµψης με στόχο να ενισχύσει τις προσπάθειες ψηφιοποίησης των µικροµεσαίων επιχειρήσεων για να τι φέρει πιο κοντά στον τελικό καταναλωτή των προϊόντων και των υπηρεσιών. Έμφαση θα δοθεί άμεσα και στην κατάρτιση με όχημα συστήματα και εργαλεία, εργαστηριακό εξοπλισμό για μονάδες Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και μονάδες του ΟΑΕΔ και αναβάθμιση κτιριακών υποδομών.
Στο πεδίο των συγχωνεύσεων εταιρειών, στο προσχέδιο προβλέπονται έργα που προωθούν τις οικονομίες κλίμακας και τη συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων. Θα συμπληρωθούν από ένα καθεστώς κινήτρων για την παραγωγικότητα και την εξωστρέφεια των επιχειρήσεων, το οποίο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων: την εισαγωγή μιας νέας νομικής μορφής για τις αστικές επιχειρηματικές συμπράξεις, ένα πλαίσιο που θα ενθαρρύνει τις ατομικές επιχειρήσεις να συμμετέχουν σε ανώτερης μορφής εταιρεία (περιορισμένη ευθύνη, περισσότερος έλεγχος) και ένα πλαίσιο που θα ενθαρρύνει τις συγχωνεύσεις ΜμΕ και τη συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων.
Επίσης ειδική σημασία δίδεται και στα πρώτα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, σε προγράμματα αναδάσωσης, σε προγράμματα αποκατάστασης εδαφών σε λιγνιτικές περιοχές, αλλά και σε δράσεις που σχετίζονται με την τηλεκπαίδευση (σ.σ. αγορά εξοπλισμού), σε πολλά έργα ψηφιακού μετασχηματισμού του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
