Οι αριθμοί που σχετίζονται με τις συνέπειες της πανδημίας έχουν αρχίσει να... χορεύουν επικίνδυνα.
Σύμφωνα με την «αριθμητική» του ΥΠΟΙΚ έχει ήδη ξοδευτεί το ποσό των χρημάτων που θα πάρει η Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης τα επόμενα 3 έως 7 χρόνια.
Το πολύ πιθανό ενδεχόμενο μίας νέας επιδείνωσης της πανδημίας στην Ευρωζώνη και στην Ελλάδα - και μάλιστα με νέα μεταλλαγμένα στελέχη του covid 19 - σε συνδυασμό με τα «λάθη» της Κομισιόν στην προώθηση της καμπάνιας εμβολιασμού στην Ευρωζώνη, που οδηγούν σε άγνωστης διάρκειας καθυστέρηση επίτευξης της ανοσίας αγέλης, έχουν σχεδόν ακυρώσει την «αναπτυξιακή» στόχευση του περιβόητου Ταμείου Ανάκαμψης (NGEU).
Στις ΗΠΑ έχουν ήδη προχωρήσει σε νέο πακέτο με την κυβέρνηση Μπάιντεν ύψους 1,9 δισ. δολ, ενώ στην Ευρωζώνη έχουν ήδη «ξοδευτεί» ταμειακά οι δωρεάν πόροι του πρώτου πακέτου πριν εισπραχθούν από τις χώρες μέλη.
Ειδικά για την Ελλάδα, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, το πακέτο που λογιστικά «ξοδεύτηκε» το 2020 φτάνει τα 24 δισ. ευρώ, όσα δηλαδή και το πακέτο των δωρεάν πόρων που θα πάρει από το Ταμείο Ανάκαμψης η Ελλάδα.
Ανάλογης κλίμακας είναι και τα μεγέθη στην Ιταλία, την Ισπανία αλλά και άλλες κεντροευρωπαϊκές οικονομίες μικρές και μεγάλες.
Από παντού το μήνυμα είναι το ίδιο, το πακέτο των δωρεάν πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης προς το παρόν έχει ξοδευτεί από τους προϋπολογισμούς των χωρών μελών για την «συντήρηση» της οικονομίας μέχρι σήμερα πριν καν ξεκινήσει η είσπραξή του.
Η επόμενη ημέρα
Τα υπάρχοντα στοιχεία δείχνουν ότι το 2021 θα χρειασθούν άλλα τόσα αν όχι περισσότερα μέχρι να επιτευχθεί η οριζόντια ανοσία, ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος αναζωπύρωσης της πανδημίας από κάποια από τις χώρες που θα μείνουν πίσω…
Όλα αυτά δεν αφορούν βέβαια την ανάκαμψη, αλλά τη χρονική περίοδο συντηρητικής διάσωσης των οικονομιών σε διαδικασία εναλλακτικών φάσεων καραντίνας.
Για την Ελλάδα διαφέρουν κάπως τα οικονομικά μεγέθη που έχουν πραγματικά «ξοδευτεί» από αυτά που έχουν ανακοινωθεί. Αλλά η διαφορά μεταξύ του λογιστικού και του ταμειακού δεν αλλάζει την ποιότητα του προβλήματος.
Το 2020 ξοδεύτηκαν με πραγματικούς όρους 18 περίπου δισ. ευρώ (περί τα 24 δισ. λογιστικά), πριν εισπραχθεί έστω και ένα ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Και το 2021 «δείχνει» ότι θα χρειασθούν τουλάχιστον άλλα 15 – 18 δισ. ευρω για να αποφευχθεί η περαιτέρω κατάρρευση της οικονομίας. Σ΄αυτό έχει συμβάλει και η κακή διαχείριση της εμβολιαστικής καμπάνιας από τις Βρυξέλλες.
Αν μάλιστα στην διαδικασία αυτή εμπλακούν και άλλοι παράγοντες, όπως εκλογές ή αρνητικής φύσης επεισόδια στο ελληνοτουρκικό, οι ανάγκες θα είναι σημαντικά μεγαλύτερες.
Μέχρι να ωριμάσουν οι ήδη «εγγυμονούμενες» αναπροσαρμογές στα μεγέθη και στην σύνθεση του NGEU στις Βρυξέλλες, οι «πηγές» από τις οποίες οι ανάγκες αυτές μπορούν να καλυφθούν είναι δύο. Η μία είναι ο επιπλέον δανεισμός και η άλλη είναι η χρήση μέρους του μαξιλαριού των 30 - 32 δις ευρώ παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει ήδη ξεκαθαρίσει προς κάθε κατεύθυνση ότι «δεν πρόκειται να πειραχτούν».
Το εναλλακτικό σενάριο κινδύνου
Η αλήθεια είναι ότι στους σχεδιασμούς του οικονομικού επιτελείου, πέραν των διαβεβαιώσεων από πλευράς ΥΠΟΙΚ, υπάρχει σενάριο κινδύνου σύμφωνα με το οποίο το μαξιλάρι αυτό μπορεί να «συρρικνωθεί» από τα 30 – 32 δισ. ευρώ στα 22 δισ. ευρώ στα οποία συμπεριλαμβάνεται, αφενός το πακέτο των 15 δισ. από τον ESM και άλλα 7 δισ. από τους λογαριασμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα που διατηρούνται σε ειδικούς λογαριασμούς στην ΤτΕ. Αυτός είναι ο πυρήνας του μαξιλαριού που θα παραμείνει «άθικτος» ως εγγύηση για το πρόγραμμα δανεισμού μέχρι την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του ελληνικού δημοσίου σε investment grade βαθμίδα.
Η διεύρυνση της «συνεισφοράς» του ΟΔΔΗΧ θα μπορούσε να φτάσει δεδομένων των συνθηκών σύμφωνα με εναλλακτικές επιλογές του σεναρίου αυτού μέχρι και τα 17 – 18 δισ. ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση όμως πρόκειται για προεξόφληση, δανειακή ή μη, μελλοντικών πόρων που αφορούσαν την στήριξη της ανάκαμψης. Και οι οποίοι θα ξοδευτούν για την «συντήρηση» της οικονομίας μέχρι την εκτόνωση της πανδημίας και όχι για την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας. Πράγμα που δημιουργεί εκρηκτικά ερωτηματικά για την επόμενη ημέρα…
Αλλά αυτό αφορά ολόκληρη την Ευρωζώνη και όχι μόνο την Ελλάδα.
