Όταν στη Γερμανία συζητούν για το χρέος είναι χρήσιμο να προσέχει κανείς. Σημαίνει πως κάτι πρόκειται να αλλάξει...
Τις τελευταίες ημέρες δύο ειδήσεις είδαν το φως της δημοσιότητας με προέλευση -και οι δύο- το Βερολίνο. Αφορούν και οι δύο το χρέος. Εδώ και μερικές εβδομάδες έχει γίνει γνωστό ότι με εντολή της Καγκελαρίας είχε ανατεθεί σε μία ειδική επιτροπή να ετοιμασθεί ένα πλάνο το οποίο θα αφορά τη «μετάβαση» από την παρούσα φάση της οικονομίας στην επανεκκίνησή της.
Το πλάνο αυτό υποχρεώθηκε να επανεξετασθεί λόγω της επιβεβαίωσης του σεναρίου που βλέπει την κρίση Υγείας και Οικονομίας να παρατείνονται, λόγω της αστοχίας της εμβολιαστικής καμπάνιας στην Ευρώπη.
Δύο είναι τα βασικά σημεία – που αφορούν στο χρέος – και τα οποία έγινε γνωστό ότι έχουν ωριμάσει και πρόκειται να γίνουν «αποφάσεις» σύμφωνα με τον Γερμανό ΥΠΟΙΚ κ. Όλαφ Σόλτς:
• Η Γερμανία ετοιμάζεται να «παγώσει» και για το 2022, δηλαδή και για δεύτερη χρονιά τον δημοσιονομικό κανόνα για μηδενική αύξηση του χρέους, το γνωστό «φρένο χρέους» που είχε εισαγάγει πριν από λίγα χρόνια.
• Παράλληλα ετοιμάζεται να αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες της κατά 50 δισ. ευρώ για το 2021, τις οποίες θα χρηματοδοτήσει με εξωτερικό δανεισμό, παρά το γεγονός ότι το 2020 είχε διπλασιάσει το στόχο δανεισμού της.
Με άλλα λόγια η γερμανική κυβέρνηση όχι μόνο «παγώνει» για άλλη μία χρονιά το «υπέρτατο» δημοσιονομικό της κριτήριο, αυτό της μείωσης του χρέους, αλλά ακόμα περισσότερο αυξάνει το χρέος της.
Και το ερώτημα βέβαια που δημιουργείται είναι τι ακριβώς συμβαίνει για να αποφασίζει το Βερολίνο να πάψει να σκέπτεται σαν τον… Βάιντμαν και αποφασίζει να δράσει σαν τον Ντράγκι… το 2012.
Τι έχει συμβεί; Τι αλλάζει;
Παράγοντες στους οποίους απευθύνθηκε το Insider.gr και οι οποίοι είναι επαρκώς εξοικειωμένοι με τις διεργασίες στην γερμανική κυβέρνηση υποστηρίζουν ότι:
• Η γερμανική Καγκελαρία έχει πειστεί ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία βρίσκεται η Ευρωζώνη τόσο στο επίπεδο της υγειονομικής όσο και της οικονομικής κρίσης, θα απαιτήσει πολύ περισσότερο χρόνο για να επουλωθεί από όσο αρχικά είχε εκτιμηθεί με την ανακάλυψη των εμβολίων τον περασμένο Νοέμβρη. Και σε αυτό αποδίδονται ήδη ευθύνες στην Κομισιόν και προσωπικά στην Φον Ντερ Λάινεν, την οποία σώζει μόνο το γεγονός ότι ήταν επιλογή της Μέρκελ...
• Αυτό σημαίνει ότι τα εργαλεία που έχουν χρησιμοποιηθεί μέχρι σήμερα και ειδικά τα προγράμματα της ΕΚΤ όπως και το NGEU (Ταμείο Ανάκαμψης) θα πρέπει να επεκταθούν. Ήδη η Γερμανία είχε αποφασίσει να διπλασιάσει τις εκδόσεις χρέους της πέρυσι για να μπορεί η ΕΚΤ – σύμφωνα με την ισχύουσα «κλείδα» για κάθε χώρα – να αγοράζει αναλογικά και να επεκτείνει έτσι στο 1,85 τρισ. ευρώ το PEPP. Τώρα μπορεί να υποθέσει κανείς ότι η επέκταση του δανεισμού της Γερμανίας κατά 50 δισ. επιπλέον χωρίς να έχει προκύψει εμφανής ανάγκη, προετοιμάζει μία εκ νέου επέκταση του PEPP σε χρήμα και χρόνο πέρα από τον Μάρτιο του 2022… Στο σημείο αυτό είναι προφανές ότι παίζουν ρόλο οι ανάγκες στήριξης της Ιταλίας και της ειδικής αποστολής Ντράγκι.
• Η διαδικασία «εξόδου» σύμφωνα με το Βερολίνο, όταν με το …καλό ξεκινήσει, θα απαιτήσει αιματηρές αναδιαρθρώσεις της οικονομικής δραστηριότητας στην βάση της γραμμής που είχε προαγγείλει ο Μάριο Ντράγκι με συνέντευξή του τον Μάρτιο του 2020. Και η οποία έλεγε ότι η δημοσιονομική και νομισματική στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας πρέπει να συνεχισθεί και μετά την πανδημία, με την διαφορά ότι αυτή πρέπει να γίνει με «δωρεάν» χρηματοδότηση μέσω των τραπεζών και με εγγύηση του δημοσίου, αλλά μόνο στους τομείς της οικονομίας που μπορούν να είναι σύγχρονοι και βιώσιμοι. Και όχι …οριζόντια.
Μας θυμίζει κάτι; Ασφαλώς μας θυμίζει τις σχετικά πρόσφατες δηλώσεις του Έλληνα ΥΠΟΙΚ μετά το προτελευταίο Eurogroup, περί συνέχισης της στήριξης αλλά «στοχευμένα»…
Το ελληνικό χρέος
Μέσα σ’ αυτό το υπό διαμόρφωση νέο «περιβάλλον», στο οποίο έχει αρχίσει να εισβάλει μετά από πολλά χρόνια, με ολοένα και μεγαλύτερη δυναμική, η πρόβλεψη για αυξητική τάση του πληθωρισμού στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, το ελληνικό χρέος βρίσκεται και πάλι σε μία απολύτως ιδιαίτερη κατάσταση:
• Τα επόμενα χρόνια η ανάγκη δανεισμού παραμένει πολύ χαμηλή συγκριτικά με τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης και η προσφορά τίτλων χρέους θα εξακολουθήσει να είναι μικρότερη της ζήτησης, ασκώντας έτσι μία διαρκή πίεση συγκράτησης των αυξητικών – λόγω πληθωρισμού – πιέσεων.
• Τα συνολικά περισσότερα από 50 δισ. ευρώ σε swaps χρέους που έχουν συμβολαιοποιηθεί με διάφορες τράπεζες, διασφαλίζουν το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους έναντι μεγάλων επιτοκιακών αναταράξεων στο νέο περιβάλλον πληθωριστικών πιέσεων (αναμένεται μέσα στο 2021 η Γερμανία να αγγίξει το 2,4%).
• Διαθέτει σε αντίθεση με τους άλλους – μόνο η Γερμανία έχει ανάλογο buffer – ένα αποθεματικό μεγαλύτερο από τον συνολικό όγκο του ελεύθερου στην αγορά διαπραγματεύσιμου χρέους της.
• Η οικονομία με το δημοσιονομικό κανονιστικό πλαίσιο που έχουν κληροδοτήσει στην χώρα τα τρία μνημόνια είναι «ντρεσαρισμένη» υπό φυσιολογικές συνθήκες να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα.
• Το PEPP σύμφωνα με τις προαναφερθείσες εξελίξεις (Γερμανία) θα επεκταθεί πιθανότατα μέχρι τέλους του 2022 και θα αυξηθεί περεταίρω σε απόλυτους αριθμούς το όριο αγοράς ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ.
• Κάπου εκεί στα τέλη του 2022 ή στις αρχές του 2023 αναμένεται σύμφωνα με ρεαλιστικά… αισιόδοξες εκτιμήσεις, ότι η αναβάθμιση θα «αγγίξει» το ΒΒΒ από το ΒΒ που είναι σήμερα.
Με αυτά τα δεδομένα και με ένα πλέγμα πολιτικών στην Ευρωζώνη που θα χαρακτηρίζεται από νομισματική και δημοσιονομική (σταδιακά αυξανόμενα «στοχευμένη») στήριξη για τα επόμενα 2 – 3 χρόνια, είναι φανερό ότι θα χρειασθεί... προσπάθεια από τον ΟΔΔΗΧ να κρατήσει σε επαρκώς θετικά επίπεδα τα «πραγματικά» (ονομαστικό επιτόκιο μείον πληθωρισμό) επιτόκια των ελληνικών ομολόγων.
Στο περιβάλλον αυτό, που τώρα διαμορφώνεται, δεν θα είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς την δυνατότητα έκδοσης τριακονταετούς ομολόγου μέσα στους επόμενους δύο μήνες, παράλληλα με τις διαδικασίες αποπληρωμής μεγάλου μέρους του υπολοίπου του δανείου από το ΔΝΤ.
