Η χθεσινή συνάντηση του ΔΣ της ΕΚΤ σε μία πρώτη ανάγνωση των δηλώσεων της κας Λαγκάρντ έστειλε ένα μήνυμα: Για τις όποιες εμφανείς αλλαγές στην πολιτική της ΕΚΤ θα πρέπει να περιμένουμε το Συμβούλιο της ΕΚΤ στις 10 Ιούνη.
Τότε με τα νεότερα στοιχεία για την πορεία της οικονομίας και τον πληθωρισμό η ΕΚΤ θα επανεξετάσει το αν και πώς θα αλλάξει το δρομολόγιό της.
Μια δεύτερη ανάγνωση όμως επιτρέπει κάποιες προβλέψεις αρκετά σημαντικές για να καθορίσει κανείς το εύρος και την διάρκεια του παράθυρου ευκαιρίας που έχει ανοίξει με την ένταση της πανδημίας, για τις υπερχρεωμένες οικονομίες του ευρωπαϊκού νότου και ειδικά για την Ιταλία όσο αφορά το δημόσιο χρέος (PEPP) και την Ελλάδα ή την Πορτογαλία όσο αφορά το ιδιωτικό χρέος (TLTROs).
Το πρώτο στοιχείο αυτής της δεύτερης ανάγνωσης είναι ότι σύμφωνα με την ΕΚΤ η κατάσταση παραμένει πολύ σοβαρή και μετά το α' τρίμηνο (αναμένεται επιδείνωση) του 2021. Και για τον λόγο αυτό η παρέμβαση της ΕΚΤ στη στήριξη του δημόσιου χρέους θα παραμείνει υψηλή, όπως είχε εξαγγείλει τον Μάρτιο. Με άλλα λόγια, η κατάσταση είναι τόσο ασταθής που η ΕΚΤ είναι υποχρεωμένη να συνεχίσει με αυξημένες αγορές ομολόγων μέσω του PEPP για να κρατήσει χαμηλά τα επιτόκια δανεισμού.
Ήδη έχει «αγοράσει» περίπου το 29% των ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά... Και συνεχίζει να αγοράζει δεκάδες δισ. τον μήνα (ήτοι οι νέες αγορές συν τα επανεπενδυόμενα των ομολόγων που λήγουν, 60 δισ. τον Ιανουάριο, 55 τον Φεβρουάριο, 74 τον Μάρτιο, κ.λ.π).
Το πόσο άσχημη είναι η κατάσταση ώστε να νομιμοποιείται η επέκταση του προγράμματος ενισχυμένων αγορών από την ΕΚΤ, καταγράφεται στο κείμενο απάντησης των δικαστών της Καρλσρούης με το οποίο απορρίπτεται το πρώτο σκέλος της προσφυγής των Γερμανών (του AfD) κατά Ταμείου Ανάκαμψης (NGEU).
Το κείμενο που δημοσιοποιήθηκε ως απόφαση του δικαστηρίου, 36 ώρες πριν από την συνάντηση του ΔΣ της ΕΚΤ – κάθε άλλο παρά συμπτωματικό – υποστηρίζει ότι ενώ το δικαστήριο θεωρεί τις επιφυλάξεις ως προς την νομιμότητα του Ταμείου υπαρκτές, εν τούτοις απορρίπτει την προσφυγή στο ένα σκέλος της (αυτό που επηρεάζει άμεσα την δυνατότητα της Bundestag να αποφασίσει), καθώς το εύρος της ζημίας που θα προκληθεί από την απόρριψη της νομιμοποίησης του Ταμείου, είναι ασύγκριτα πιο σημαντική από εκείνη που θα προκαλούσε η εμπλοκή του…
Εξαιρετικά παράδοξη για γερμανικό δικαστήριο η «λογική» της απόφασης, αλλά βέβαια καθοριστική για την εκκίνηση του NGEU και την διαμόρφωση του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο έπρεπε να πάρει τις αποφάσεις της χθες η ΕΚΤ.
Το δεύτερο στοιχείο αφορά την απάντηση της κας Λαγκάρντ στο αναμενόμενο ερώτημα για το πως ερμηνεύει τις δηλώσεις Κλαους Κνότ (επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Ολλανδίας).
Οι δηλώσεις αυτές έγιναν μερικά 24ωρα πριν από το Συμβούλιο – που ισχύει η περίοδος σιωπής των μελών του πριν από κάθε ΔΣ – και σύμφωνα με αυτές, η αναμενόμενη ανάκαμψη της ευρω-οικονομίας από το β' εξάμηνο του 2021, ανοίγει την δυνατότητα σταδιακής μείωσης των παρεμβάσεων του PEPP στο τρίτο τρίμηνο, ήτοι από τον Ιούλιο (!).
Η απάντηση της κας Λαγκάρντ ήταν... πέρα βρέχει, καθώς αντί σχολίου άρχισε να επαναλαμβάνει τα διαθέσιμα στοιχεία για την κατάσταση της οικονομίας στην Ε.Ε. συμπληρώνοντας στο τέλος ότι δεν υπάρχει συζήτηση για ευρωπαϊκό tapering.
Και μόνο αυτή η απάντηση καθιστά την συνεδρίαση του Ιουνίου (10/6) ένα κρίσιμο και επικίνδυνο ερωτηματικό.
Πράγμα που σημαίνει ότι σε κάθε περίπτωση, η βεβαιότητα για τη διατήρηση του υπάρχοντος θετικού περιβάλλοντος δανεισμού για τις χώρες της Νότιας Ευρώπης ειδικά μετά τις 10 Ιούνη, παύει να είναι βεβαιότητα...
Το τρίτο στοιχείο έχει να κάνει με το γεγονός ότι η κα Λαγκάρντ χωρίς να προκληθεί σχολίασε τη διαφορά φάσης στις οικονομίες της Ευρώπης και των ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας ότι θα ήταν πολύ καλύτερα αν υπήρχε κάποιος συντονισμός.
Αλλά προς το παρόν η διαφορά αυτή δεν φαίνεται να ξεπερνιέται.
Αυτό σημαίνει ότι η αστάθεια στις συναλλαγματικές ισοτιμίες μεταξύ ευρώ – δολαρίου θα είναι ο αφανής παρονομαστής μίας υπόκωφης αναμέτρησης της οποίας οι διαστάσεις ακόμα δεν έχουν αποτυπωθεί όσο αφορά τις συνέπειές της στην οικονομία της Ευρωζώνης…
