Ο πληθωρισμός μπορεί να μοιάζει σαν ένα πρόβλημα που θα τελειώσει, αλλά μάλλον θα επιμείνει και θα οδηγήσει σε κρίση στα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με μια προειδοποίηση από οικονομολόγους της Deutsche Bank.
Σε μια πρόβλεψη η οποία απέχει από το πνεύμα όσων χαράσσουν πολιτική κι από αυτό της Wall Street, η τράπεζα εξέδωσε μια σοβαρή προειδοποίηση πως ο προσανατολισμός στην ανάκαμψη χωρίς την προσοχή στους φόβους για τις πληθωριστικές πιέσεις μπορεί να αποδειχτεί λάθος αν όχι βραχυπρόθεσμα τότε από το 2023 και μετά.
Η ανάλυση πιο συγκεκριμένα «δείχνει με το δάχτυλο» την Fed και το νέο πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο θα ανεχτεί υψηλότερο πληθωρισμό για χάρη μιας πλήρους και περιεκτικότερης ανάκαμψης. Η τράπεζα διατείνεται πως η πρόθεση της Fed να μην «σφίξει» την πολιτική της έως ότου ο πληθωρισμός επιδείξει μια διαρκή άνοδο, πρόκειται να έχει τρομερές επιπτώσεις.
«Το επακόλουθο της καθυστέρησης θα είναι περισσότερη αναστάτωση στην οικονομική και χρηματοοικονομική δραστηριότητα από ότι αν η Fed αποφάσιζε επιτέλους να δράσει», δήλωσε ο κορυφαίος οικονομολόγος της DB, Ντέιβιντ Φόλκερτς-Λαντάου. «Σαν αποτέλεσμα, αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντική ύφεση και να ξεκινήσει μια αλυσίδα χρηματοοικονομικής αναταραχής σε όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα στις αναδυόμενες οικονομίες», προσέθεσε.
Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση για τον πληθωρισμό, η Fed δεν θα αυξήσει τα βασικά επιτόκια ή θα περικόψει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της, αν δεν δει «στέρεη περαιτέρω πρόοδο» ως προς τους στόχους της. Πολλοί αξιωματούχοι κεντρικών τραπεζών δήλωσαν πως δεν ασπάζονται αυτούς τους στόχους.
Εντωμεταξύ, δείκτες όπως ο δείκτης τιμών καταναλωτή και των προσωπικών καταναλωτικών δαπανών είναι πολύ άνω του πληθωριστικού στόχου 2% της Fed. Οι αρμόδιοι δηλώνουν πως η παρούσα άνοδος του πληθωρισμού είναι προσωρινή και θα μετριαστεί μόλις οι αναταραχές στην προσφορά και τα θεμελιακά προβλήματα από την πρώτη φάση της πανδημίας υποχωρήσουν.
Η DB διαφωνεί, λέγοντας πως η επιθετική πολιτική ενίσχυσης της οικονομίας και βασικές οικονομικές αλλαγές θα ενισχύσουν κι άλλο τον πληθωρισμό σε σημείο που η Fed δεν θα είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει.
«Μπορεί να πάρει κι ένα χρόνο ακόμα έως το 2023 αλλά ο πληθωρισμός θα ανακάμψει. Και ενώ είναι αποδεκτό πως αυτή η υπομονή είναι λόγω του γεγονότος ότι οι προτεραιότητες της Fed αλλάζουν μπροστά στους κοινωνικούς της σκοπούς, το να αγνοεί τον πληθωρισμό αφήνει τις οικονομίες διεθνώς να κάθονται πάνω σε ωρολογιακή βόμβα», σχολίασε ο Φόλκερτς-Λαντάου. «Οι επιπτώσεις μπορεί να είναι καταστροφικές, ειδικά για τους πλέον ευάλωτους στην κοινωνία».
Οι περισσότεροι στη Wall Street συμφωνούν με την οπτική της Fed πως οι πληθωριστικές πιέσεις θα είναι παροδικές, και αμφισβητούν πως θα υπάρξουν αλλαγές σύντομα.
Ο Γιαν Χάτζιους της Goldman Sachs, ισχυρίζεται πως υπάρχουν «ισχυροί λόγοι» για να υποστηρίξει κάποιος αυτή την θέση. Ένας από αυτούς, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι η υπόθεση πως η λήξη των ενισχυμένων επιδομάτων ανεργίας θα στείλει τους εργαζόμενους ξανά πίσω στην δουλειά τους μέσα στους επόμενους μήνες, χαλαρώνοντας τις μισθολογικές πιέσεις.
Γενικά για τις πιέσεις στις τιμές, ο Χάτζιους, δήλωσε πως ένα μεγάλο μέρος από την παρούσα αύξηση, καθοδηγείται από τον «πρωτόγνωρο ρόλο των έκτοπων τιμών» οι οποίες θα φθίνουν και θα φέρουν τα επίπεδα ξανά κοντά στο φυσιολογικό.
«Αυτό προϋποθέτει πως οι αξιωματούχοι της Fed μπορούν να επιμείνουν στο σχέδιο τους να εξέλθουν πολύ σταδιακά από την παρούσα πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης», έγραψε ο ίδιος.
Αυτό, ωστόσο, συνιστά λάθος, σύμφωνα με την Deutsche Bank.
To Κογκρέσο έχει εγκρίνει πάω από 5 τρισ. δολάρια σε οικονομική ενίσχυση από την αρχή της πανδημίας, και η Fed έχει σχεδόν διπλασιάσει τον ισολογισμό της, μέσα από μηνιαίες αγορές ομολόγων, στα 8 τρισ. δολάρια συνολικά.
Η ενίσχυση συνεχίζεται προς μία οικονομία η οποία αναμένεται να αυξηθεί περίπου 10% στο β’ τρίμηνο και με την αγορά εργασίας να προσθέτει 478.000 θέσεις τον μήνα στο 2021.
«Ποτέ στο παρελθόν δεν έχουμε ξαναδεί τόσο συντονισμένη επεκτατική δημοσιονομική και νομισματική πολιτική. Αυτό θα συνεχιστεί καθώς οι προοπτικές θα υπερβαίνουν τις δυνατότητες», σχολιάζει ο Λαντάου. «Γι’ αυτό αυτή τη φορά είναι διαφορετικό με τον πληθωρισμό».
Η ομάδα της DB ισχυρίζεται πως ο επερχόμενος πληθωρισμός θα μπορούσε να μοιάζει με την εμπειρία της δεκαετίας του ’70, μιας δεκαετίας κατά την οποία ο πληθωρισμός κατά μέσο όρο ανερχόταν στο 7% και είχε φτάσει ακόμα και σε διψήφια νούμερα. Η έκρηξη στις τιμές τροφίμων και ενέργειας καθώς και το τέλος στον έλεγχο των τιμών, έδωσαν μεγάλη ώθηση στον πληθωρισμό της περιόδου.
Ο –τότε- πρόεδρος της Fed Πωλ Βόλκερ ηγήθηκε της προσπάθειας να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό, αλλά χρειάστηκε να χρησιμοποιήσει μια δραματική αύξηση στα επιτόκια η οποία με την σειρά της προκάλεσε ύφεση. Οι Γερμανοί οικονομολόγοι ανησυχούν μήπως επαναληφθεί ένα τέτοιο σενάριο.
«Ήδη, πολλές πηγές αύξησης των τιμών, φιλτράρονται μέσα στην αμερικάνικη οικονομία. Ακόμα κι αν είναι παροδικές στα χαρτιά, μπορεί να συμβάλλουν στις προσδοκίες, όπως έγινε στα 70’s», προειδοποίησαν. «Το ρίσκο τότε, είναι ότι ακόμα κι αν εγκατασταθούν μόνο για λίγους μήνες, θα είναι δύσκολο να τιθασευτούν, ειδικά με την οικονομική ενίσχυση σε τόσο υψηλά επίπεδα».
Η εταιρεία λέει πως οι αυξήσεις στα επιτόκια δανεισμού θα μπορούσαν «να προκαλέσουν χάος σε ένα βαρυφορτωμένο με χρέη κόσμο», προκαλώντας οικονομικές κρίσεις που ιδιαίτερα στις αναδυόμενες οικονομίες θα είναι δύσκολο να υπερπηδηθούν.
