Η ευρωπαϊκή οικονομία προβλέπεται να ανακάμψει ταχύτερα από ό, τι αναμενόταν προηγουμένως, καθώς η δραστηριότητα το πρώτο τρίμηνο του έτους υπερέβη τις προσδοκίες και η βελτίωση της υγειονομικής κατάστασης οδήγησε σε ταχύτερη χαλάρωση των περιορισμών για τον έλεγχο της πανδημίας κατά το δεύτερο τρίμηνο.
Σύμφωνα με τις θερινές ενδιάμεσες οικονομικές προβλέψεις 2021, η οικονομία της ΕΕ και της ζώνης του ευρώ αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 4,8 % φέτος και κατά 4,5 % το 2022. Σε σύγκριση με τις προηγούμενες, εαρινές προβλέψεις, ο ρυθμός ανάπτυξης το 2021 είναι σημαντικά υψηλότερος στην ΕΕ (+ 0,6 εκατοστιαίες μονάδες) και στη ζώνη του ευρώ (+0,5 εκατοστιαίες μονάδες), ενώ για το 2022 είναι ελαφρώς υψηλότερος και στις δύο περιπτώσεις (+ 0,1 εκατοστιαίες μονάδες). Το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να επανέλθει στο προ της κρίσης επίπεδο το τελευταίο τρίμηνο του 2021 τόσο στην ΕΕ όσο και στη ζώνη του ευρώ, δηλαδή, για τη ζώνη του ευρώ, ένα τρίμηνο νωρίτερα σε σύγκριση με τις εαρινές προβλέψεις.
Η ανάπτυξη αναμένεται να ενισχυθεί λόγω διαφόρων παραγόντων. Πρώτον, η δραστηριότητα το πρώτο τρίμηνο του έτους υπερέβη τις προσδοκίες. Δεύτερον, μια αποτελεσματική στρατηγική για τον περιορισμό του ιού και η πρόοδος των εμβολιασμών οδήγησαν στη μείωση του αριθμού νέων λοιμώξεων και νοσηλειών, γεγονός που επέτρεψε στα κράτη μέλη της ΕΕ να ανοίξουν εκ νέου τις οικονομίες τους κατά το δεύτερο τρίμηνο. Το νέο αυτό άνοιγμα ωφέλησε ιδίως τις επιχειρήσεις του τομέα των υπηρεσιών. Τα αισιόδοξα αποτελέσματα των ερευνών καταναλωτών και επιχειρήσεων, καθώς και τα δεδομένα παρακολούθησης της κινητικότητας, δείχνουν ότι παρατηρείται ήδη έντονη ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης. Επιπλέον, υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν την αναζωογόνηση της τουριστικής δραστηριότητας εντός της ΕΕ, η οποία αναμένεται να ευνοηθεί περαιτέρω από την έναρξη εφαρμογής του νέου Ψηφιακού Πιστοποιητικού COVID της ΕΕ την 1η Ιουλίου. Από κοινού, οι παράγοντες αυτοί αναμένεται να αντισταθμίσουν τον αρνητικό αντίκτυπο των προσωρινών ελλείψεων συντελεστών παραγωγής και του αυξανόμενου κόστους που πλήττει κάποια τμήματα του μεταποιητικού τομέα.
Η ιδιωτική κατανάλωση και οι επενδύσεις αναμένεται να αποτελέσουν τους κύριους μοχλούς ανάπτυξης, με την υποστήριξη της απασχόλησης, η οποία αναμένεται να αυξηθεί παράλληλα με την οικονομική δραστηριότητα. Η ισχυρή ανάπτυξη των κύριων εμπορικών εταίρων της ΕΕ αναμένεται να ωφελήσει τις εξαγωγές αγαθών της ΕΕ, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών προβλέπεται ότι θα πληγούν από τους εναπομένοντες περιορισμούς του διεθνούς τουρισμού.
Ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRF) αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη. Ο συνολικός πλούτος που θα παραχθεί από τον RRF κατά τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων αναμένεται να ανέλθει σε περίπου 1,2 % του πραγματικού ΑΕΠ της ΕΕ για το 2019. Η πρόβλεψη σχετικά με την ώθηση που αναμένεται να δώσει στην ανάπτυξη παραμένει σχεδόν αμετάβλητη σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις, καθώς οι πληροφορίες από τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που υποβλήθηκαν επισήμως τους τελευταίους μήνες επιβεβαιώνουν σε γενικές γραμμές την εκτίμηση της άνοιξης.
Ελαφρώς υψηλότερος πληθωρισμός που θα επιβραδυνθεί το 2022
Οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό για το τρέχον και το επόμενο έτος αναθεωρήθηκαν επίσης προς τα πάνω. Η αύξηση των τιμών της ενέργειας και των βασικών εμπορευμάτων, τα σημεία συμφόρησης στην παραγωγή λόγω των περιορισμών της παραγωγικής ικανότητας και της έλλειψης ορισμένων συνιστωσών εισροών και πρώτων υλών, καθώς και η ισχυρή ζήτηση τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, αναμένεται να ασκήσουν ανοδικές πιέσεις στις τιμές καταναλωτή φέτος. Το 2022, οι πιέσεις αυτές αναμένεται να μετριαστούν σταδιακά με την εξάλειψη των περιορισμών της παραγωγής και τη σύγκλιση προσφοράς και ζήτησης.
Κατά συνέπεια, ο πληθωρισμός στην ΕΕ προβλέπεται τώρα να ανέλθει κατά μέσο όρο σε 2,2 % φέτος (+ 0,3 εκατοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με τις εαρινές προβλέψεις) και σε 1,6 % το 2022 (+ 0,1 εκατοστιαίες μονάδες). Στη ζώνη του ευρώ, ο πληθωρισμός προβλέπεται να ανέλθει κατά μέσο όρο σε 1,9 % το 2021 (+ 0,2 εκατοστιαίες μονάδες) και σε 1,4 % το 2022 (+0,1 εκατοστιαίες μονάδες).
Σημαντικοί κίνδυνοι
Η αβεβαιότητα και οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προοπτικές ανάπτυξης είναι υψηλοί, αλλά παραμένουν συνολικά ισορροπημένοι.
Οι κίνδυνοι που συνεπάγεται η εμφάνιση και διασπορά παραλλαγών του ιού που προκαλεί την COVID-19 αναδεικνύουν τη σημασία της περαιτέρω επιτάχυνσης του ρυθμού των εκστρατειών εμβολιασμού. Οι οικονομικοί κίνδυνοι συνδέονται ιδίως με την αντίδραση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων στους μεταβαλλόμενους περιορισμούς.
Ο πληθωρισμός μπορεί να αποδειχθεί υψηλότερος από τον προβλεπόμενο, εάν οι περιορισμοί της προσφοράς συνεχιστούν για περισσότερο καιρό και οι πιέσεις στις τιμές μετακυλιστούν σε μεγαλύτερο βαθμό στις τιμές καταναλωτή.
Τα μέλη της Επιτροπής προέβησαν στις ακόλουθες δηλώσεις:
Ο κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, εκτελεστικός αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων, δήλωσε τα εξής: «Η ευρωπαϊκή οικονομία ανακάμπτει δυναμικά καθώς όλες οι συνιστώσες εξελίσσονται θετικά. Οι οικονομίες μας κατάφεραν να ανοίξουν νωρίτερα από το αναμενόμενο χάρη σε μια αποτελεσματική στρατηγική για τον περιορισμό του ιού και χάρη στην πρόοδο των εμβολιασμών. Το εμπόριο αποδείχθηκε ανθεκτικό, ενώ φάνηκε επίσης ότι τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις μπορούν να προσαρμοστούν ευκολότερα στη ζωή με την COVID-19 από ό, τι αναμενόταν. Μετά από πολλούς μήνες περιορισμών, η εμπιστοσύνη των καταναλωτών και ο τουρισμός ακολουθούν ανοδική πορεία, αν και η απειλή της νέας παραλλαγής θα πρέπει να αντιμετωπιστεί προσεκτικά ώστε να καταστούν ασφαλή τα ταξίδια. Αυτή η ενθαρρυντική πρόβλεψη οφείλεται επίσης στη λήψη ορθών αποφάσεων πολιτικής την κατάλληλη στιγμή, και λαμβάνει υπόψη τη σημαντική ώθηση που θα δώσει ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στις οικονομίες μας τους επόμενους μήνες. Θα πρέπει να παρακολουθούμε στενά την αύξηση του πληθωρισμού, η οποία οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην ισχυρότερη εγχώρια και εξωτερική ζήτηση. Και, όπως πάντα, πρέπει να έχουμε επίγνωση των ανισοτήτων: σε ορισμένα κράτη μέλη, η οικονομική παραγωγή θα επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα ήδη από το τρίτο τρίμηνο του 2021, κάτι που συνιστά πραγματική επιτυχία, ενώ άλλα θα πρέπει να περιμένουν περισσότερο. Οι υποστηρικτικές πολιτικές πρέπει να συνεχιστούν για όσο διάστημα χρειάζεται και οι χώρες θα πρέπει σταδιακά να υιοθετήσουν πιο διαφοροποιημένες δημοσιονομικές προσεγγίσεις. Εν τω μεταξύ, τίποτα δεν πρέπει να καθυστερήσει τον αγώνα για τον εμβολιασμό των Ευρωπαίων, ώστε να μπορέσουμε να κρατήσουμε τις παραλλαγές υπό έλεγχο.»
Ο κ. Πάολο Τζεντιλόνι, επίτροπος Οικονομίας, δήλωσε τα εξής: «Η οικονομία της ΕΕ αναμένεται φέτος να σημειώσει τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης εδώ και δεκαετίες, υποστηριζόμενη από την έντονη ζήτηση τόσο στο εσωτερικό όσο και παγκοσμίως και από το άνοιγμα του τομέα των υπηρεσιών νωρίτερα από το αναμενόμενο, ήδη από την άνοιξη. Επίσης, χάρη στο γεγονός ότι οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν τους πρώτους μήνες του έτους έπληξαν την οικονομική δραστηριότητα λιγότερο από ό, τι προβλεπόταν, αναθεωρούμε προς τα πάνω την πρόβλεψή μας για την ανάπτυξη το 2021 κατά 0,6 εκατοστιαίες μονάδες. Πρόκειται για την υψηλότερη αναθεώρηση προς τα πάνω εδώ και περισσότερα από 10 χρόνια, η οποία συνάδει με το γεγονός ότι η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων έφθασε σε πρωτοφανή υψηλά επίπεδα τους τελευταίους μήνες. Με την εκκίνηση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η Ευρώπη έχει μια μοναδική ευκαιρία να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο ισχυρότερης, πιο δίκαιης και πιο βιώσιμης ανάπτυξης. Για να διατηρηθεί η ανάκαμψη σε ικανοποιητικά επίπεδα, είναι σημαντικό να διατηρηθεί η πολιτική στήριξη για όσο διάστημα χρειάζεται. Το σημαντικότερο είναι να εντείνουμε τις προσπάθειές μας στον τομέα του εμβολιασμού, αξιοποιώντας την εντυπωσιακή πρόοδο που σημειώθηκε τους τελευταίους μήνες: η διασπορά της παραλλαγής Δέλτα αποτελεί μια σκληρή υπενθύμιση ότι δεν έχουμε ακόμη εξέλθει από τη σκιά της πανδημίας.»
