Οι πρόσφατες κινήσεις ενίσχυσης, σε κεφάλαια, ρευστότητα και… νέους μετόχους, από κάποιες εταιρείες του τομέα real estate σε έναν βαθμό αποτυπώνουν αυτό που αναφέρουν στελέχη της αγοράς ακινήτων περί της εμφάνισης ενός κύματος ανάπτυξης και επενδύσεων στον χώρο που μένει να δούμε πόσο… μπορεί να «φουσκώσει» και μέχρι ποια επίπεδα μπορεί να ωθήσει υψηλότερα τις αξίες τα επόμενα χρόνια.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, προς επιβεβαίωση των ζυμώσεων που διενεργούνται, την Παρασκευή η Alpha Bank, στο πλαίσιο του επικαιροποιημένου επιχειρηματικού της σχεδίου, Project Tomorrow, και ειδικότερα, στο πλαίσιο της ανάπτυξης εργασιών μέσα από τη συνεργασία με διεθνείς επενδυτές, ανακοίνωνε ότι εκκινεί διαδικασία επιλογής στρατηγικού επενδυτή με σκοπό τον σχηματισμό κοινοπραξίας, μέσω της εισηγμένης θυγατρικής της, Alpha Αστικά Ακίνητα Α.Ε. , εισηγμένης στο ΧΑ., με την τράπεζα να σχεδιάζει να διατηρήσει μειοψηφικό ποσοστό στην κοινοπραξία. Ο σχεδιασμός της Alpha Bank, μέσω του Project Skyline, προβλέπει τον μετασχηματισμό της Alpha Αστικά Ακίνητα σε επενδυτική πλατφόρμα στην ελληνική αγορά με διαφοροποιημένα περιουσιακά στοιχεία ακίνητης περιουσίας, ενώ η δραστηριότητα παροχής υπηρεσιών σε ακίνητα της Εταιρείας αναμένεται να αποκτηθεί από την 100% θυγατρική της Alpha Bank, Alpha Διαχειρίσεως Ακινήτων και Επενδύσεων Α.Ε. και να ενσωματωθεί σε αυτή.
Προ ημερών μόλις ο οίκος αξιολόγησης DBRS έκανε λόγο για ανθεκτικότητα που παρουσίασε το εγχώριο real estate, παρά τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας, , καθώς μετά από μια σωρευτική αύξηση κατά 9,2% στις τιμές των κατοικιών την περίοδο 2018 - 2019, καταγράφηκε επιβράδυνση στο ρυθμό αύξησης με τις τιμές να παραμένουν σε θετικό έδαφος στο 4,6%. Όπως σημείωσε ο καναδικός οίκος, παρά τα νέα περιοριστικά μέτρα που εφαρμόστηκαν κατά το α' τρίμηνο της φετινής χρονιά, τα προκαταρκτικά στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδος δείχνουν ότι οι τιμές των ακινήτων συνέχισαν να αυξάνονται με ρυθμό 3,3% σε ετήσια βάση. η πορεία του εγχώριου real estate εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πορεία των ξένων επενδύσεων με αποτέλεσμα οι πιο σημαντικές αυξήσεις τιμών να καταγράφονται στην Αθήνα και σε άλλους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς. Η ελκυστικότητα της Ελλάδας ως τουριστικός προορισμός και οι συγκρατημένες τιμές μετά την παρατεταμένη κρίση έχουν αυξήσει τη ζήτηση ακινήτων από ξένους αγοραστές. Μακροπρόθεσμα, σύμφωνα με τη DBRS, η εξέλιξη της αγοράς ακινήτων στο σύνολό της θα εξαρτηθεί από την ικανότητα της Ελλάδας να δημιουργεί θέσεις εργασίας και να ακολουθεί πολιτικές για την υποστήριξη της αύξησης των πραγματικών εισοδημάτων, με διατήρηση ενός σταθερού μακροοικονομικού περιβάλλοντος που ευνοεί την προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
Βέβαια, το… «πετράδι του στέμματος» είναι η mega επένδυση της Lamda Development στο Ελληνικό, με τις χιλιάδες κατοικίες, πολυτελείς αλλά και πιο προσιτές στους υποψήφιους αγοραστές, ή τον περίφημο ουρανοξύστη (residential) «Marina Tower» των 45 μέτρων, των 200 διαμερισμάτων με θέα τη θάλασσα. Με τις τιμές, ανά περίσταση, να ξεκινούν στα οικιστικά του project από 6.000-7.000 ευρώ ανά τ.μ. και να ξεπερνούν τα 25.000-26.000 ευρώ/τ.μ. στα «ψηλά πατώματα» του Πύργου Κατοικιών.
Η Premia Properties, που ίσως οι παλαιότεροι να τη θυμούνται ως πρώην «προβληματική» Pasal, όχι μόνο «έσωσε την παρτίδα», αλλά ολοκλήρωσε προ ημερών με ιδιαίτερη επιτυχία «μικτή» ΑΜΚ έως 75 εκατ. ευρώ (με εισφορές ακινήτων αλλά και με μετρητά 47,5 εκατ. ευρώ), προσελκύοντας μάλιστα και νέους μετόχους, όπως ο όμιλος FASTIGHETS AB BALDER που εισήλθε 17,22% στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας. Η FASTIGHETS AB BALDER εδρεύει στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας, ιδρύθηκε το 2005 και δραστηριοποιείται στην εξαγορά, ανάπτυξη και διαχείριση ακινήτων. Διαθέτει παρουσία σε όλες τις Σκανδιναβικές χώρες καθώς και σε Μεγάλη Βρετανία και Γερμανία. Το χαρτοφυλάκιό της, αξίας €16,3 δισ. περίπου, αποτελείται από οικιστικά κυρίως αλλά και εμπορικά ακίνητα, σε αναλογία 60% - 40% περίπου. Στις 30/06/2021 είχε υπό την ιδιοκτησία της 1.458 επενδυτικά ακίνητα, με συνολική ενοικιαζόμενη επιφάνεια 4,8 εκ. τετραγωνικά μέτρα. Παράλληλα, η FASTIGHETS AB BALDER είναι ιδιοκτήτης και 60 περίπου ξενοδοχείων, όντας ένας από τους μεγαλύτερους ξενοδοχειακούς ομίλους στην Σουηδία. Βέβαια, η Premia, που στοχεύει να μετεξελιχθεί σε ΑΕΕΑΠ με «δύναμη πυρός έως 1 δις ευρώ, «κοιτάζει» προς τους τομείς των locistics, big boxes και κτιρίων κοινωνικού χαρακτήρα και όχι τόσο στην κατοικία.
Πρόσφατα επίσης, σήκωσε με ευκολία 300 εκατ. ευρώ μέσω της έκδοσης ομολόγου, ενός «πράσινου» bond, με στόχο να αναχρηματοδοτήσει δανεισμό και να υποστηρίξει επενδυτικό πρόγραμμα περίπου 400 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι η Prodea, με ηγετική παρουσία στα επαγγελματικά ακίνητα, πέραν των «πράσινων γραφείων», κοιτάζει και προς τον ξενοδοχειακό τομέα αλλά και στην κατοικία, ιδίως τα πολυτελή ακίνητα, τόσο στην περιφέρεια όσο όμως και στην Αττική. Προφανώς δε, τα νότια προάστια είναι στη στόχευσή της.
Να σημειωθεί ότι πάλι πρόσφατα ο όμιλος Fourlis προχώρησε επισήμως στη σύσταση της δική του ΑΕΕΑΠ, της Trade Estates, με χαρτοφυλάκιο περί τα 185 εκατ. ευρώ, ενώ προχώρησε και το deal με τη Lamda για την δημιουργία retail park στο Ελληνικό το οποίο θα αναπτυχθεί από τον real estate βραχίονα του γκρουπ. Ο οποίος, έχει στα σχέδιά του και την είσοδο στο Χρηματιστήριο, όπως κάνει και Noval AEEΑΠ, του ομίλου Viohalco, που αργά ή γρήγορα θα «περάσει το κατώφλι» του ΧΑ για να προστεθεί στο κλαμπ των Trastor, Briq Properties, Intercontinental ή και των άλλων εταιρειών του χώρου (Κέκρωψ, REDS κ.α.).
Βέβαια, κάθε εταιρεία ποντάρει και σε άλλους τομείς (εμπορικοί χώροι, γραφεία, logistics, τουρισμός, κατοικία, big boxes και πάει λέγοντας), θέλοντας να εκμεταλλευθεί το «κύμα πράσινων αναπτύξεων», τις αποδόσεις 7%-8% σε αποθηκευτικούς χώρους και γραφεία, την τάση για νέες αναπτύξεις στα νότια προάστια και λόγω των επενδύσεων το παραλιακό μέτωπο της Αθηναϊκής Ριβιέρα, τις νέες τουριστικές αναπτύξεις, τις αναπλάσεις που αλλάζουν τη μορφή περιοχών κ.α.
Για να επιστρέψουμε στην πρόσφατη έκθεση της DBRS, γίνεται αναφορά ότι η σαφής πολιτική στήριξη της αγοράς κατοικίας αποδεικνύεται από την πρόσφατη νομοθεσία. Αυτό περιλαμβάνει μειωμένους φόρους για τις δαπάνες ανακαίνισης, τριετή αναστολή του ΦΠΑ για νέες οικοδομικές άδειες, αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων που θα μπορούσαν να εκλογικεύσουν τον φόρο ακίνητης περιουσίας και να ενθαρρύνουν τις συναλλαγές κατοικιών και τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για μείωση της γραφειοκρατίας και βελτίωση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης που θα μπορούσαν να εξορθολογίσουν τον σχεδιασμό και να επιταχύνουν τις πωλήσεις. Άλλες υποστηρικτικές πολιτικές περιλαμβάνουν το καθεστώς για τους ξένους φορολογούμενους που εγκαθίστανται στην Ελλάδα, το οποίο θεσπίστηκε το προηγούμενο έτος και παρέχει φορολογικά κίνητρα σε όσους είναι πρόθυμοι να μετεγκαταστήσουν τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα. Επιπλέον, οι προσπάθειες των τραπεζών να καθαρίσουν τους ισολογισμούς τους ενισχύουν την ικανότητά τους να παρέχουν πιστώσεις, αλλά τελικά η ζήτηση για ενυπόθηκα δάνεια θα εξαρτηθεί από την ανάκαμψη της εγχώριας αγοράς ακινήτων.
