Η σημερινή βραδιά δεν θυμίζει φθινόπωρο του 2013. Οι αγορές είναι περισσότερο από ποτέ προετοιμασμένες να ακούσουν το πως ίσως όχι το πότε, η Fed θα αρχίσει να αποσύρεται από τις αγορές μειώνοντας σταδιακά τις αγορές τίτλων χρέους του αμερικανικού δημοσίου, αλλά και ιδιωτικών επιχειρήσεων. Αυτό σημαίνει ότι ξεκινάει η διαδικασία μέσα από την οποία σταδιακά η Fed θα σταματήσει να καλύπτει με παροχή ρευστότητας το δημόσιο έλλειμμα και τις τρύπες στους ισολογισμούς των εταιρειών. Με άλλα λόγια το κάθε δολάριο που θα παρέχει με την μορφή ρευστότητας θα αρχίσει να «κοστίζει» σ’ αυτούς που θα το παίρνουν από το τραπεζικό και νομισματικό σύστημα...
Το φθινόπωρο του 2013 όταν ο Μπεν Μπερνάκι, προκάτοχος της Γέλεν στη Fed και σημερινής υπουργού Οικονομικών του Μπάιντεν, θέλησε να κάνει το ίδιο (tapering), το σοκ που ακολούθησε στις αγορές λίγο έλλειψε να οδηγήσει σε φαινόμενα τύπου Lehman Brothers, σε τέτοιο βαθμό που η Fed άλλαξε ρότα αμέσως και ανέβαλε κάθε σχετική ιδέα για tapering.
Σήμερα οι αγορές το έχουν... συζητήσει για πολλούς μήνες και φαίνεται πως είναι έτοιμες να το αντιμετωπίσουν. Κανείς όμως δεν είναι βέβαιος για το αν αυτό θα γίνει έτσι ή θα ακολουθήσει νέος σεισμός στις χρηματαγορές. Και ο λόγος είναι ένας: Το χρέος που έχει διαχυθεί στο μεταξύ - ιδιαίτερα από τον Μάρτη του 2020 – είναι τόσο που η ακριβότερη αποπληρωμή του με το tapering θα μπορούσε να βυθίσει τις οικονομίες με τρόπο βίαιο...
Ποτέ οι αγορές χρήματος δεν «κάθονταν» σε τέτοιους όγκους χρέους, το οποίο με το tapering έτσι κι αλλιώς θα γίνει δυσκολότερο να αποπληρωθεί, ειδικά στον ιδιωτικό τομέα. Όταν η πλημμυρίδα φθηνού χρήματος από την Fed αρχίσει να αποσύρεται θα φανεί το ποιος και πού είναι αδύνατο να επιβιώσει χωρίς αυτό.
Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τις δηλώσεις των μελών της Fed, φαίνεται πως υπάρχει σύγκλιση απόψεων μέσα στην αρμόδια Επιτροπή της Fed (FOMC), ότι έχει έρθει η ώρα της νομισματικής αποσυμπίεσης. Αυτό θα επιχειρήσει να εξηγήσει σήμερα η μεγαλύτερη Κεντρική Τράπεζα στον πλανήτη, η Fed, με τα όσα θα πει ο κ. Τζ. Πάουελ στο Jackson Hole.
Αυτή η ανησυχία για την επόμενη ημέρα και το πως θα αντιδράσουν οι χρηματαγορές αποτυπώνεται στη διακριτική αλλά σαφή αύξηση των αποδόσεων και των spreads των τίτλων χρέους που κουβαλάνε μαζί τους μεγαλύτερο μεγαλύτερο κίνδυνο, όπως για παράδειγμα οι υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα...
Για τον λόγο αυτό επίσης το ΔΝΤ βιάστηκε να εκδώσει αρκετές εκατοντάδες δισ. δολ. σε SDR (Ειδικά Τραβηχτικά Δικαιώματα) προκειμένου να είναι σε θέση να διασώσει περιοχές υψηλού κινδύνου όπως π.χ. η Αργεντινή αλλά και άλλες αναδυόμενες οικονομίες μόλις το δολάριο αρχίσει να γίνεται ακριβότερο...
Το ενδιαφέρον είναι ότι η ΕΚΤ δια της κας Λαγκάρντ θα απουσιάσει – σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες – από τη σημερινή διαδυκτιακή συνάντηση του Jackson Hole. Δεν συνηθίζεται αυτό πολύ περισσότερο φέτος που οι αγορές θα περίμεναν την κα Λαγκάρντ να πάρει θέση στα λεγόμενα του κ. Πάουελ και να εξηγήσει τη θέση της ΕΚΤ όσον αφορά το QE και το PEPP. Η ερμηνεία αυτής της απουσίας ίσως μπορεί να δοθεί από τα πρακτικά της τελευταίας συνεδρίασης της ΕΚΤ στα οποία οι Κεντρικές Τράπεζες της Γερμανίας και του Βελγίου διατύπωσαν τις σαφείς αντιρρήσεις τους – με τη μορφή επιφυλάξεων – στην απόφαση της ΕΚΤ που αφορά στο πως θα προειδοποιεί τις αγορές για την πολιτική που θα εφαρμόσει. Οι δύο Κεντρικοί Τραπεζίτες, ο ένας είναι επικεφαλής της Bundesbank που συμμετέχει με το μεγαλύτερο μερίδιο στις αγορές του QE και του PEPP, επιμένουν ότι ο τρόπος που έχει διατυπώσει η ΕΚΤ τα κριτήρια της πολιτικής της αφήνει πολλά περιθώρια παρεξηγήσεων όσο αφορά την «χαλαρή» αντιμετώπιση των πληθωριστικών τάσεων. Με άλλα λόγια θεωρούν ότι η ΕΚΤ πρέπει να ακολουθήσει άμεσα την Fed... Αντίθετα η πλειονότητα των μελών της ΕΚΤ θέλει να πάρει αποστάσεις από την Fed και να... δει τι θα συμβεί από το αμερικάνικο tapering πριν αρχίσει μία ανάλογη συζήτηση στην Φρανκφούρτη.
Τα όσα θα ακολουθήσουν από αύριο στις αγορές θα δείξουν ποιος έχει τελικά δίκιο και ποιος βιάζεται.
Σε κάθε περίπτωση από όλες τις πλευρές ακούγεται το απειλητικό τικ – τακ στη βάση του τεράστιου βουνού χρέους που έχει συσσωρευτεί στον πλανήτη, με τον «πυροτεχνουργό» της Fed να επιχειρεί σήμερα να εξηγήσει το πως θα… αφοπλίσει την ωρολογιακή βόμβα του κρατικού και κυρίως του ιδιωτικού χρέους.
