Ένα από τα βασικά είδη τροφίμων που έχει δει τις τιμές του να ανεβαίνουν μέσα στο έτος είναι το κρέας. Παράλληλα, διαφαίνεται μέσα από ανεξάρτητες έρευνες ότι η παραγωγή είναι αυξημένη. Συγκεκριμένα, η έρευνα Meat Atlas, του ερευνητικού ινστιτούτου Χάινριχ Μπελ στη Γερμανία, αναφέρει ότι από το 2018 έχουμε ξεπεράσει την παραγωγή 320 εκατομμυρίων τόνων κρέατος ανά έτος. Μάλιστα, εκτός από την παραγωγή φαίνεται να αυξάνεται η κατανάλωση, η οποία θα κερδίσει άλλο 13% ως το 2028. Τί συμβαίνει λοιπόν με τις τιμές του κρέατος και πώς επιδρούν στην υπόλοιπη οικονομία;
Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, η κυβέρνηση Μπάιντεν ανήγγειλε χθες μια πιο σκληρή στάση απέναντι στις εταιρείες της βιομηχανίας κρέατος (παραγωγή, μεταποίηση) τις οποίες κατηγορεί για τεχνητή αύξηση των τιμών και επιμένει ότι η αύξηση των τιμών του κρέατος δεν οφείλεται στον πληθωρισμό, αλλά σε ολιγοπωλιακές πρακτικές.
Πράγματι, στις ΗΠΑ, μόλις τέσσερις εταιρείες ελέγχουν μεγάλο μέρος της εκτροφής, αγοράς και μεταποίησης κρέατος και ετοιμάζονται να δημιουργήσουν μεγα-σφαγεία στα οποία θα σφάζονται πάνω από 30.000 γουρούνια την ημέρα. Αυτή η μεγα-παραγωγή χοιρινού κρέατος είναι ένα μοντέλο που έρχεται από την Κίνα, η οποία σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει η έρευνα Meat Atlas, είναι αυτή που πρώτη έχει φτάσει σε τέτοια μεγέθη παραγωγής και μεταποίησης.
Το μεγαλύτερο μέρος του κρέατος παράγεται και διακινείται εσωτερικά
Δεν είναι λοιπόν περίεργο που η κυβέρνηση των ΗΠΑ θεωρεί τη μεγάλη βιομηχανία παραγωγής κρέατος υπεύθυνη για την αύξηση των τιμών. Παρόλη την τεράστια παγκόσμια παραγωγή, στην οποία πρωτοστατούν χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Βραζιλία και οι χώρες της Ε.Ε., τα στοιχεία δείχνουν ότι το πρόβλημα σίγουρα δεν είναι τα κωλύματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και τις διεθνείς μεταφορές.
Μέσα στο 2020, 38 εκατομμύρια τόνοι κρέατος, που αποτελούν περίπου το 11% της ετήσιας παγκόσμιας παραγωγής, πέρασαν τα σύνορα των χωρών παραγωγής τους. Παρόλο που αυτή η τάση είναι ραγδαία αυξητική σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες, τα κρέατα κυρίως διακινούνται στις χώρες παραγωγής τους.
Βέβαια, ανάλογα το είδος του κρέατος, το ποσοστό που καταλαμβάνει στο εξαγωγικό εμπόριο διαφέρει. Έτσι, το 20% της παγκόσμιας παραγωγής βοείου κρέατος περνάει τα σύνορα των χωρών παραγωγής, ενώ για τα πουλερικά το ίδιο ποσοστό είναι περίπου 12% και για το χοιρινό είναι 11%.
Στην Ε.Ε. όλα τα οικονομικά ζητήματα πλέον τίθενται υπό το πρίσμα του Brexit. Έτσι και οι τιμές του κρέατος έχουν ανέβει συνολικά από την ημερομηνία υπογραφής της συμφωνίας του Brexit σχεδόν 11%, με πιο μεγάλη αύξηση να σημειώνουν τα πρόβατα και οι κατσίκες. Τα πουλερικά έχουν δει μια αύξηση της τάξης του 4,8% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, Το ενδιαφέρον είναι ότι έχουν μειωθεί οι εισαγωγές περίπου 1% από Βραζιλία και 23% από την Ουκρανία, ενώ έχουν αυξηθεί 21,5% οι διακοινοτικές μεταφορές πουλερικών, κάτι που θα μεταφραζόταν λογικά σε μείωση των τιμών στο ράφι, εφόσον την διαφορά στην τιμή παραγωγής θα υπερκάλυπτε το κέρδος από την μικρότερη διακομιδή, το οποίο παραμένει ιδιαίτερα υψηλό και το 2021.
Υπάρχει λύση; Δύο διαφορετικές προτάσεις από Ε.Ε. και ΗΠΑ
H E.E. έχει αποφασίσει ότι πρέπει η παραγωγή και η μεταποίηση τροφίμων να μπει σε μια βιώσιμη πορεία, αξιοποιώντας τις τεχνολογίες και σε συνδυασμό με την ευαισθητοποίηση του κοινού, να αυξήσει τη ζήτηση για βιώσιμα και καλύτερης ποιότητα τρόφιμα.
Με τη στρατηγική Από τη Φάρμα στο Πιρούνι (Farm to Fork strategy), η οποία συμβαίνει στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal) θεωρητικά συνδυάζει ένα σύστημα τροφίμων το οποίο θα έχει ουδέτερο ή θετικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο, θα συμβάλλει στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή στις επιπτώσεις της. Επίσης, θα συμβάλλει στην επισιτιστική ασφάλεια, τη διατροφή και τη δημόσια υγεία, διασφαλίζοντας ότι όλοι έχουν πρόσβαση σε επαρκή, ασφαλή, θρεπτικά, βιώσιμα τρόφιμα σε προσιτή τιμή.
Για την ώρα, η στρατηγική αυτή δεν φαίνεται να δεσμεύει τους μεγάλους ευρωπαίους παραγωγούς κρέατος όπως η ολλανδική VION, η δανέζικη Danish Crown και η γερμανική Tonnias, που ηγούνται στη βιομηχανία κρέατος της Ε.Ε.
Στην περίπτωση των ΗΠΑ, η πρόταση η οποία είναι προς συζήτηση είναι να διοχετευτούν 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια από τα χρήματα του σχεδίου ανάκαμψης από την πανδημία του COVID-19 σε μικρούς παραγωγούς κρέατος και εργαζόμενους, ώστε να αναπτυχθούν περισσότεροι ανεξάρτητοι «παίχτες» στην αγορά του κρέατος.
Μέχρι το τέλος του έτους, όπου θα έχουν επιβεβαιωθεί ή θα έχουν διαψευστεί οι προβλέψεις για τον προϋπολογισμό θα μπορέσουμε να κρίνουμε και την αποτελεσματικότητα των δύο στρατηγικών στα ράφια των καταστημάτων.
