Η ελληνική κυβέρνηση κατέθεσε χθες ένα προσχέδιο Προϋπολογισμού που προβλέπει για το 2022 δραστική συρρίκνωση του ελλείμματος με επιστροφή σε πλεονάσματα το 2023, αλλά και με μείωση του χρέους κάτω από το όριο του 200% του ΑΕΠ. Το προσχέδιο έχει γραφτεί για να… αλλάξει. Έως τις 20 Νοεμβρίου θα κλειδώσει το οριστικό σχέδιο με βάση 3 παράγοντες:
*τα νεότερα δεδομένα για τις αντοχές και για τη δυναμική της οικονομίας,
*τις ανάγκες στήριξης που θα «απαιτήσει» η πανδημία, η ενεργειακή κρίση και άλλες πηγές κινδύνου (σ.σ. που περιγράφονται και στο ίδιο το προσχέδιο), αλλά και
*τις δυνατότητες που θα δώσει η Ευρώπη, η οποία, όπως φάνηκε χθες κατά τη Σύνοδο του Eurogroup, θέλει χρόνο για να αποσαφηνίσει τη θέση της.
Χθες, στη σύνοδο του Λουξεμβούργου οι Υπουργοί Οικονομικών και οι εκπρόσωποι των Θεσμών επέλεξαν να ορίσουν το επίμαχο θέμα του ενεργειακού κόστους ως «προσωρινό» και να παραπέμψουν τις αποφάσεις για δύο δέσμες προσωρινών μέτρων στη Σύνοδο κορυφής της μεθεπόμενης εβδομάδας (20-21/10) και μετά για το Δεκέμβριο, όταν δηλαδή θα έχουν οριστικοποιηθεί οι προϋπολογισμοί των κρατών μελών (σ.σ. μεταξύ των οποίων και ο ελληνικός) και αφού έναν μήνα πριν θα έχει ανοίξει η κουβέντα για τις αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας.
Η κυβέρνηση μέσω του ΥΠΟΙΚ Χρήστου Σταικούρα κατέθεσε τη δική της πρόταση στο τραπέζι του Eurogroup για την αντιμετώπιση των αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με ανάλογες προτάσεις να κατατίθενται και από άλλα κράτη-μέλη.
Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, οι προτάσεις αυτές δεν συζητήθηκαν. Και η επόμενη ευκαιρία δίδεται στους υπουργούς Ενέργειας που συνεδριάζουν αύριο, έχοντας και αυτοί στραμμένο το βλέμμα τους στη Σύνοδο Κορυφής.
Χθες, μετά τη Σύνοδο των υπουργών Οικονομικών εκπρόσωποι των Θεσμών έδωσαν ένα στίγμα πορείας στο άλλο μέτωπο που ενδιαφέρει την Ελλάδα: στις διαβουλεύσεις που θα γίνουν σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας. Κορυφώνονται παράλληλα με τις διήμερες επαφές «κορυφής», στις 19 και 20 Οκτωβρίου. Τα τρία βασικά ζητήματα που έθεσαν στο μεταρρυθμιστικό πεδίο είναι οι παρεμβάσεις στην υγεία, στη δικαιοσύνη και στην αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Κράτους προς ιδιώτες.
Ωστόσο, ίσως πιο μεγάλη σημασία έχει η επισήμανση του επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ. Ότι σε αυτή την διαπραγμάτευση θα καταγραφεί μεν η πρόοδος στις μεταρρυθμίσεις, αλλά θα γίνει και νέα ανάλυση βιωσιμότητας χρέους, αλλά και θα εξεταστεί η δημοσιονομική στρατηγική για την επόμενη χρονιά. Κάτι που όπως είπε, είναι σημαντικό για τον ESM. Μην ξεχνώντας βεβαίως να επισημάνει πως δεν αποκλείεται ανάπτυξη στην Ελλάδα στη ζώνη του 6% φέτος, αλλά και πολύ ταχύτερη μείωση των κόκκινων δανείων.
Η ελληνική στάση
Η ελληνική πλευρά κινείται με προσεκτικά βήματα στο πεδίο των μέτρων στήριξης και των παρεμβάσεων με τη μορφή των ελαφρύνσεων. Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού ουσιαστικά δεν υπάρχουν «ειδήσεις» για νέα μέτρα. Πληροφορίες αναφέρουν, ωστόσο, ότι υπάρχει πρόθεση για περαιτέρω κίνηση στήριξης της οικονομίας. Για παράδειγμα με ένα ισχυρότερο επίδομα θέρμανσης στο οποίο τα εισοδηματικά όρια φέτος μπορεί να αυξηθούν κατά 20%-30% και αντί για 100 εκατ. ευρώ (που προβλέπει το προσχέδιο Προϋπολογισμού) να φτάσουν στα 150 εκατ. ευρώ.
Τα περιθώρια για μέτρα στήριξης που θα εφαρμοστούν το 2021 θα φανούν μέσα στον επόμενο μήνα. Με βάση νεότερα στοιχεία για την πορεία των εσόδων και της ανάπτυξης.
Με το οικονομικό επιτελείο να γνωρίζει ότι η ευελιξία είναι δεδομένο πως είναι μεγάλη φέτος (σ.σ όπως και η άνοδος του ΑΕΠ), αλλά θα πρέπει να κάνει προσεκτικές, περιμένοντας να δει πώς εξελίσσεται και υγειονομική κρίση πέρα από την κρίση τιμών.
Για το 2022 η κατάσταση είναι πολύ πιο περίπλοκη. Ο ταχύτερος ρυθμός ανάπτυξης φέτος, όπως φάνηκε και στο προσχέδιο του προϋπολογισμού περιορίζει στο 4,5% (αντί για 6,1%) την εκτίμηση για ανάπτυξη το 2022. Επίσης, λόγω υψηλότερων δαπανών καταγράφεται μεγαλύτερο (από το αναμενόμενο στο Μεσοπρόθεσμο) έλλειμμα για την επόμενη χρονιά.
Η τάση που αναπτύσσεται στην Ευρώπη για παράταση των μέτρων στήριξης για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από την Επιτροπή, συνδέεται πλέον όχι μόνο με το υγειονομικό ζήτημα αλλά και με το μέτωπο της ακρίβειας. Αλλά, όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές μένει να φανεί αν οι αντιστάσεις του «βορά» παραμένουν, και πως αυτές θα καθρεφτιστούν τις επόμενες εβδομάδες στις επαφές που θα έχει το οικονομικό επιτελείο με τους θεσμούς στην Αθήνα αλλά και στις Βρυξέλλες.
Μία άλλη παράμετρος είναι η αναπτυξιακή δυναμική που θα διασφαλίσει η ίδια η Ελληνική πλευρά. Το μεγάλο στοίχημα που καταγράφεται στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού είναι η διασφάλιση της δαπάνης επενδυτικών κονδυλίων 10,5 δις ευρώ περίπου μέσω του σχεδίου ανάκαμψης, αλλά και του νέου ΕΣΠΑ. Οι εν λόγω επενδύσεις θα διευκολύνουν το σχέδιο της κυβέρνησης για έναν οδικό χάρτη μόνιμης μείωσης των φόρων και των εισφορών.
