Το σύμπαν του metaverse είναι ο όρος που χρησιμοποίησε ο CEO του Facebook, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, για να περιγράψει το επόμενο στάδιο τεχνολογικής εξέλιξης στο διαδίκτυο.
Συγκεκριμένα, μέσα από τη μετονομασία σε Meta της «μητρικής εταιρείας» που θα αγκαλιάζει όλες τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Instagram, Whatsapp, Oculus) ο Ζούκερμπεργκ ανακοίνωσε το φουτουριστικό του όραμα για το επόμενο βήμα της διασύνδεσης σε ένα εικονικό περιβάλλον, όπου αντί ο χρήστης να αλληλεπιδρά μέσω της οθόνης, να «ζει» μέσα από τη δημιουργία ατελείωτων, διασυνδεδεμένων εικονικών κοινοτήτων όπου οι άνθρωποι μπορούν να συναντηθούν, να εργαστούν και να παίξουν, χρησιμοποιώντας γυαλιά επαυξημένης πραγματικότητας, ακουστικά, εφαρμογές smartphone ή άλλες συσκευές που κάνουν πράξη το VR (virtual reality) και το AR (Augmented Reality). Με τα λόγια του ίδιου του Ζούκερμπεργκ, «μπορείτε να σκεφτείτε το μετασύμπαν ως ένα ενσωματωμένο Διαδίκτυο, όπου αντί να βλέπετε απλώς περιεχόμενο, βρίσκεστε σε αυτό».
Too good to be true ή μήπως τεχνο-εφιάλτης;
Ο στόχος του metaverse είναι, σύμφωνα με τον Ζούκερμπεργκ, να ενσωματωθούν όλες οι πτυχές της διαδικτυακής ζωής, όπως τα ψώνια και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε ένα απρόσκοπτο και ενιαίο σύμπαν. Έτσι, το άτομο θα ζει την «εικονική του ζωή» με τον ίδιο τρόπο που ζει τη φυσική του ζωή. Όμως το Facebook δεν έχει καταφέρει να απαντήσει με σαφήνεια το ερώτημα γύρω από την ασφάλεια δεδομένων των χρηστών του, ούτε για το πώς ακριβώς θα γίνουν τα επόμενα τεχνολογικά βήματα για την πρόοδο του metaverse. Επίσης, βρίσκεται αντιμέτωπο με τη μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία του, τα περίφημα Facebook Papers.
Συνεπώς, τα ίδια ερωτήματα τίθενται και για το metaverse: Ποιοι τύποι λόγου και πράξεων θα επιτρέπονται και ποιος κυβερνά ένα «σύμπαν» που εκτείνεται πέρα από τις σημερινές νομικές δικαιοδοσίες;
Πριν σκεφτούμε ότι έρχεται μπροστά μας μία εποχή που όλα θα είναι «απορροφημένα» από το διαδίκτυο, η οικονομία έρχεται να δώσει μια συνεκτική απάντηση για την κίνηση του Ζούκερμπεργκ.
Ο Ζούκερμπεργκ λέει ότι θέλει να διασφαλίσει ότι θα προχωρήσει προς το metaverse συνεργαζόμενος με την υπόλοιπη βιομηχανία τεχνολογίας για να διασφαλίσει ότι τα ψηφιακά αγαθά θα λειτουργούν απρόσκοπτα μεταξύ όλων των εταιρειών και πλατφορμών που υπάρχουν. Κι αν τεχνικά αυτό δεν είναι τόσο αδύνατον πλέον, κυρίως γιατί το τρισδιάστατο περιεχόμενο σήμερα δημιουργείται από δύο δημοφιλείς μηχανές δημιουργίας (την Unreal Engine και τη Unity), η δυσκολία έγκειται στο να «κάτσουν στο ίδιο τραπέζι» η Google, η Apple, η Microsoft και άλλοι για να συμφωνήσουν στους επιχειρηματικούς όρους που διέπουν ένα τέτοιο κοινό metaverse. Κοινώς, το μετασύμπαν πρέπει να μπορεί να βρει χρήματα και -κυρίως- να παράγει κέρδος με ένα κοινό επιχειρηματικό μοντέλο, κάτι το οποίο δεν υπάρχει σήμερα.
Το Meta προσπαθεί να ανοίξει την αγορά VR και AR
Η τόση σπουδή για το Meta αυτή τη στιγμή γίνεται και για έναν επιπλέον λόγο, πέρα από το "άλμα προς τα εμπρός" για να καλυφθούν τα σκάνδαλα: Η Goldman Sachs έχει προβλέψει ότι η βιομηχανία VR και AR θα μπορούσε να φτάσει σε αξία 80 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως έως το 2025, με σωρευτικό ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 40 έως 80%. Ο Ζούκερμπεργκ έχει επενδύσει πολλά στη δημιουργία υλικού VR και θέλει να γίνει ο κυρίαρχος παίκτης στην αγορά των ακουστικών VR και των γυαλιών AR, δημιουργώντας μια «ανάγκη» αντίστοιχη με την κατοχή smartphone.
Βέβαια, την ίδια στιγμή τα λειτουργικά κόστη που έχει η εταιρεία του Ζούκερμπεργκ που κατασκευάζει αυτές τις συσκευές και το περιεχόμενο, αναπτύσσονται μεταξύ 5,4 ως 6,4 δισ. δολαρίων. Άρα, το meta είναι και μια προσπάθεια να αντιστραφεί αυτή η τόσο μεγάλη απώλεια. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι η εταιρεία έχει ήδη πουλήσει πέντε ή έξι εκατομμύρια ακουστικά VR στην τιμή των 300 δολαρίων, τζίρος που ανέρχεται συνολικά σε σχεδόν 2 δισεκατομμύρια δολάρια. Αλλά απέχει πολύ από το να συζητάμε για έναν κερδοφόρο κλάδο.
Τελικά, πίσω από τις τεράστιες ανακοινώσεις και τα μεγάλα σχέδια, ο κίνδυνος της παταγώδους αποτυχίας είναι πιο πραγματικός από ποτέ. Η τεχνολογία AR και VR δεν είναι ακόμα τόσο διαδεδομένη, ενώ οι τεχνολογικές ανισότητες στον πλανήτη έχουν οξυνθεί μετά την πανδημία του κορονοϊού. Έτσι, πριν δημιουργήσει ένα απόλυτο σύμπαν για να ελέγξει τις ζωές μας, ο Μαρκ Ζόυκερμπεργκ ίσως χρειαστεί να περιδιαβαίνει σε ένα άδειο μετασύμπαν και να κάνει συσκέψεις με τα ανώτερα στελέχη της εταιρείας του.
