Το ερώτημα που έχει προκύψει από τις αποφάσεις των μεγάλων κεντρικών τραπεζών μέσα στον Δεκέμβρη, είναι το αν αυτές, έχουν αποφασίσει να μειώσουν τον πληθωρισμό, ή απλά να αποφύγουν να χάσουν εντελώς τον έλεγχό του. Η απάντηση είναι το μεγάλο στοίχημα του 2022.
Το πρώτο βήμα, αυτό του αποχαρακτηρισμού του πληθωρισμού ως προσωρινού φαινομένου έγινε. Το ξεκίνησε η Fed, ακολούθησε η BoE και η ΕΚΤ προσπαθεί να προσαρμόσει ανάλογα την ρητορική της αποφεύγοντας να παραδεχθεί ότι έχει κάνει λάθος.
Το δεύτερο βήμα, έχει να κάνει με την επανενεργοποίηση των μοναδικών εργαλείων αποτελεσματικού ελέγχου του πληθωρισμού, ήτοι την αύξηση των επιτοκίων, παράλληλα και σε συνδυασμό με την μείωση του M2.
Η Fed από το 2019 μέχρι σήμερα έχει αυξήσει κατακόρυφα το M2 κατά 40% και σε ανάλογα επίπεδα έχει κινηθεί η ΕΚΤ.
Το πρώτο βήμα ξεκίνησε.
Αλλά λίγο ανάποδα, δηλαδή με την σταδιακή μείωση του M2, μέσω του περιορισμού της παροχής ρευστότητας ήτοι την συρρίκνωση του QE. Τον Μάρτιο η ΕΚΤ σταματάει το PEPP και η Fed σταματάει τις επιπλέον αγορές τίτλων. Όμως είναι ένα «μισό» βήμα καθώς το υπόλοιπο και μεγαλύτερο σε σημασία είναι η αύξηση των επιτοκίων. Για την Fed υπάρχει εξαγγελία για 3 (μικρές) αυξήσεις επιτοκίων μέσα στο 2022, για την ΕΚΤ «είναι πολύ νωρίς ακόμα» και για την BoE έχει ήδη αρχίσει.
Η αύξηση των επιτοκίων είναι και ο σκληρός πυρήνας της αντιπληθωριστικής πολιτικής.
Μπορούν οι κεντρικές τράπεζες να το συνεχίσουν και να το κάνουν; Έχουν δύο προβλήματα να απαντήσουν πριν το κάνουν στα σοβαρά:
-Αν «ακριβύνουν» το χρήμα, αυτόματα θα προκαλέσουν μία δραστική συρρίκνωση των επενδύσεων είτε στην πραγματική οικονομία είτε στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου. Και αυτό, όπως επιμένει – και μέχρι στιγμής έχει βγει απολύτως αληθινός – ο Λάρυ Σάμερς, σημαίνει ύφεση και χρόνια στασιμότητα…
-Το δεύτερο πρόβλημα είναι το χρέος, τόσο το ιδιωτικό όσο και το δημόσιο/κρατικό. Κάθε αύξηση των επιτοκίων προκαλεί μία ανάλογη αύξηση στο κόστος εξυπηρέτησης του. Μπορούν οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις να σηκώσουν αυτό το βάρος; Η απάντηση είναι ένα εύκολο «όχι» καθώς το μεγαλύτερο μέρος αυτού του χρέους είναι ήδη επισφαλές.
Για παράδειγμα το 80% των εταιρικών ομολόγων που κυκλοφορούν και συνεχίζουν να εκδίδονται βρίσκονται στα χαμηλότερα όρια (ΒΒΒ) της επενδυτικής βαθμίδας ή κάτω από αυτή (ΒΒ και χαμηλότερα). Μία αύξηση του κόστους εξυπηρέτησής τους θα τα έστελνε με την μία στα …τάρταρα της χρεοκοπίας και μαζί τους τα επενδυτικά χαρτοφυλάκια στα οποία είναι αποθηκευμένα.
Με τα δεδομένα αυτά στο μεγάλο στοίχημα για το 2022, ήτοι το αν οι κεντρικές τράπεζες σκοπεύουν να σταματήσουν τον πληθωρισμό ή απλώς να μη χάσουν εντελώς τον έλεγχό του, οι «αποδόσεις» είναι ασφαλώς μεγαλύτερες στην πρώτη εκδοχή, αλλά τα «σίγουρα» κέρδη είναι στην δεύτερη εκδοχή για προφανείς λόγους…
