Οι επαφές Μακρόν – Ντράγκι είχαν αρχίσει πριν από την εκλογή του Όλαφ Σoλτς στη γερμανική καγκελαρία, αλλά συνεχίζονται και μετά από αυτή με συγκεκριμένες προτάσεις για αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας και τη διαχείριση του χρέους μετά την πανδημία. Με μια επιστολή πρόσφατα στους Financial Times επισήμαναν τις βασικές αρχές της συναντίληψης που φαίνεται να υπάρχουν ανάμεσα στη Γαλλία και την Ιταλία.
Η εικόνα όμως έγινε πολύ πιο συγκεκριμένη με ένα κείμενο πρότασης για το έλλειμμα και το χρέος που συνέταξαν από κοινού οι οικονομικοί σύμβουλοι της γαλλικής προεδρίας και της ιταλικής κυβέρνησης. Και όλα αυτά γίνονται λίγα 24ωρα πριν η Γαλλία αναλάβει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης την 1η/1/2022.
Η «πρόταση» των οικονομικών συμβούλων των δύο ηγετών που δημοσιοποιήθηκε στην ιστοσελίδα της προεδρίας της ιταλικής κυβέρνησης έχει ως συγγραφείς τους Ιταλούς και Γάλλους οικονομολόγους Giavazzi, Guerrieri, Lorenzoni και Weymuller.
Η πρόταση στο κείμενο αυτό προβλέπει τη δημιουργία ενός μόνιμου ευρωπαϊκού οργανισμού, ο οποίος θα είναι σε θέση να εκδίδει χρέος στο όνομα της Ε.Ε. με βάση τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Μέχρι το σημείο αυτό η πρόταση δεν είναι νέα, έχει προταθεί και στο παρελθόν.
Το νέο στοιχείο που τη συνοδεύει είναι ότι ο Οργανισμός αυτός θα αναλάβει την ευθύνη και την αναχρηματοδότηση του χρέους που έχει εκδοθεί και θα συνεχίσει να εκδίδεται για την αντιμετώπιση της πανδημίας τόσο από την Κομισιόν όσο και από τις χώρες - μέλη. Αυτό δηλαδή που η ΕΚΤ από τον Μάρτιο του 2020, έχει «αγοράσει» μέσω του έκτακτου QE, αλλά και εκείνο των ευρωομολόγων εάν και εφόσον χρειαστεί...
Το δεύτερο επιπλέον στοιχείο της πρότασης έχει να κάνει με την περαιτέρω ενίσχυση της ανεξαρτησίας της ΕΚΤ. Προφανώς η προσθήκη αυτή έχει να κάνει με την πρόθεση να καθησυχαστούν οι ανησυχίες των χωρών που έχουν σφοδρές αντιρρήσεις για τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής υπό την πίεση των αναγκών των κυβερνήσεων.
Η πρόθεση του κειμένου είναι αφενός να δρομολογήσει την από κοινού διαχείριση του χρέους της πανδημίας αλλά και να μεσολαβήσει στις αντίθετες θέσεις μεταξύ βορείων – νοτίων. Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι εισάγει και κάποιες διαχειριστικές προτάσεις, οι οποίες φαίνεται – τουλάχιστον σε πρώτη ανάγνωση – να αποκλίνουν από την κοινή δήλωση Μακρόν - Ντράγκι στους FT.
Οι προτάσεις των οικονομικών συμβούλων εισάγουν την ιδέα ότι όσον αφορά τις αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας οι ευρωπαϊκοί έλεγχοι δεν θα πρέπει να αφορούν το δημόσιο έλλειμμα αυτό καθαυτό, αλλά την ποιότητα των δημόσιων δαπανών, η οργανική σύνθεση των οποίων βέβαια θα καθορίζει την ταχύτητα προσαρμογής προς έναν μακροπρόθεσμο στόχο χρέους/ΑΕΠ.
Σ' αυτή την προσέγγιση φαίνεται η πρότασή τους να εξαιρεί από τον υπολογισμό του ανώτατου ορίου δημόσιων δαπανών όχι μόνο τις επενδύσεις, αλλά και το κόστος που έχει να κάνει με τις προσαρμογές που συνεπάγεται η εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Ίσως βέβαια αυτό να έχει να κάνει με την προσπάθεια συμβιβασμού των αυστηρών απαιτήσεων των βορειο-ευρωπαίων...
Το κρίσιμο όμως ζήτημα είναι ότι οι οικονομικοί σύμβουλοι του Μακρόν και του Ντράγκι προτείνουν ως φορέα της «πιστοποίησης» της ποιότητας των δαπανών την Κομισιόν. Αλλά κάτι τέτοιο θα έδινε στην Κομισιόν από την πίσω πόρτα τη δυνατότητα αξιολόγησης του συνόλου των δαπανών των εθνικών προϋπολογισμών, ακυρώνοντας τα όρια ευθύνης των εθνικών φορέων και σε τελική ανάλυση της κυβέρνησης. Κάτι δηλαδή που η Ελλάδα έχει γνωρίσει ως καθημερινή πραγματικότητα τα τελευταία χρόνια από το πρώτο μνημόνιο και μετά... μέχρι – κατά μία έννοια – και σήμερα.
Με άλλα λόγια, ανοίγει την πόρτα για την Κομισιόν να έχει έναν πολύ παρεμβατικό ρόλο, που στην ουσία θα καταργεί το εθνικό πλαίσιο της δημοσιονομικής πολιτικής.
Το ερώτημα βέβαια για το περιεχόμενο των προτάσεων αυτών είναι κατά πόσο μπορούν να είναι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων που αρχίζουν με πρωτοβουλία της γαλλικής προεδρίας μέσα στο 2022, αν οι κ.κ. Ντράγκι και Μακρόν μέσα στον επόμενο χρόνο πάψουν να βρίσκονται στην ηγεσία των χωρών τους.
Ο κ. Ντράγκι ακόμα περιμένει να δει που θα κάτσει η... μπίλια στο ιταλικό πολιτικό σκηνικό, αν δηλαδή θα μείνει πρωθυπουργός, ή θα πάει στην προεδρία ή... πουθενά και ο κ. Μακρόν αν θα επανεκλεγεί τον ερχόμενο Απρίλιο.
