Την αναγκαιότητα να διατηρηθεί η «ευελιξία» της νομισματικής πολιτικής αλλά και το να διατηρηθεί ο «πιο επίμονος από το αναμενόμενο» πληθωρισμός εντός του στόχου του 2%, επεσήμανε η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, κατά την συνέντευξη Τύπου που ακολουθεί τις ανακοινώσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της κεντρικής Τράπεζας. Υπενθυμίζεται πως νωρίτερα, στην ανακοίνωση της ενημέρωσης της νομισματικής πολιτικής της Τράπεζας, έγινε εκ νέου ειδική αναφορά στην Ελλάδα και στην «ευελιξία» με την οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί στην μεταβατική περίοδο απομάκρυνσης από την πανδημία.
Οικονομική δραστηριότητα
Η κ. Λαγκάρντ ανέφερε πως η οικονομική ανάπτυξη υποχώρησε στο 0,3% το τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους. Ωστόσο, η παραγωγή έφτασε στο προ-πανδημικό επίπεδο στο τέλος του 2021, βασισμένη κυρίως στην εργοστασιακή παραγωγή. Παρ' όλ' αυτά, η οικονομική δραστηριότητα και η ζήτηση πιθανότατα θα παραμείνουν περιορισμένες στις αρχές του έτους για διάφορους λόγους, τους οποίους απαρίθμησε η πρόεδρος της ΕΚΤ.
Πρώτον, τα μέτρα περιορισμού που ανέκαμψαν λόγω της όμικρον επηρεάζουν τις υπηρεσίες, ιδίως τα ταξίδια, τον τουρισμό, τη φιλοξενία και την ψυχαγωγία. Ωστόσο, αν και τα κρούσματα εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλά, η Κριστίν Λαγκάρντ επεσήμανε ότι ο αντίκτυπος της πανδημίας στην οικονομική ζωή αποδεικνύεται τώρα λιγότερο επιζήμιος.
Δεύτερον, το υψηλό ενεργειακό κόστος μειώνει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και τα κέρδη των επιχειρήσεων, γεγονός που περιορίζει την κατανάλωση και τις επενδύσεις.
Και τρίτον, οι ελλείψεις εξοπλισμού, υλικών και εργατικού δυναμικού σε ορισμένους κλάδους εξακολουθούν να εμποδίζουν την παραγωγή μεταποιημένων αγαθών, να καθυστερούν την κατασκευή και να καθυστερούν την ανάκαμψη σε τμήματα του τομέα των υπηρεσιών. Αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτά τα σημεία συμφόρησης μπορεί να αρχίσουν να χαλαρώνουν, αλλά θα εξακολουθήσουν να επιμένουν για κάποιο χρονικό διάστημα.
Η πρόβλεψη της ΕΚΤ είναι πως η ανάπτυξη θα ανακάμψει ισχυρά κατά τη διάρκεια του 2022, λόγω της ισχυρής εγχώριας ζήτησης. Καθώς η αγορά εργασίας θα βελτιώνεται περαιτέρω, με περισσότερα άτομα να έχουν θέσεις εργασίας και λιγότερα σε προγράμματα στήριξης, τα νοικοκυριά θα απολαμβάνουν υψηλότερο εισόδημα και να ξοδεύουν περισσότερα. Η παγκόσμια ανάκαμψη και η συνεχιζόμενη στήριξη της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής συμβάλλουν επίσης σε αυτή τη θετική προοπτική. Ως εκ τούτου, τα στοχευμένα δημοσιονομικά μέτρα και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την παραγωγικότητα παραμένουν βασικά για να συμπληρώσουν αποτελεσματικά τη νομισματική πολιτική σύμφωνα με την ΕΚΤ.
Πληθωρισμός
Όσον αφορά τον πληθωρισμό, η κ. Λαγκάρντ επεσήμανε πως έχει αυξηθεί απότομα τους τελευταίους μήνες και αποτέλεσε έκπληξη τον Ιανουάριο, στο 5,1% από 5,0% τον Δεκέμβριο του 2021. Οι τιμές της ενέργειας εξακολουθούν να είναι ο κύριος λόγος για τον αυξημένο ρυθμό πληθωρισμού ενώ ο άμεσος αντίκτυπός τους αντιπροσώπευε πάνω από το ήμισυ του μετρούμενου πληθωρισμού τον Ιανουάριο με το ενεργειακό κόστος να ωθεί επίσης τις τιμές σε πολλούς τομείς. Η κ. Λαγκάρντ προέβλεψε πως ο πληθωρισμός είναι πιθανό να παραμείνει υψηλός για περισσότερο από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως, αλλά θα υποχωρήσει στη διάρκεια του τρέχοντος έτους.
Η κ. Λαγκάρντ επεσήμανε πως οι συνθήκες της αγοράς εργασίας βελτιώνονται περαιτέρω, αν και η αύξηση των μισθών παραμένει συγκρατημένη συνολικά. Με την πάροδο του χρόνου, η επιστροφή της οικονομίας σε πλήρη δυναμική αναμένεται να υποστηρίξει την ταχύτερη αύξηση των μισθών. Οι μετρήσεις μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό που βασίζονται στην αγορά παρέμειναν σε γενικές γραμμές σταθερές σε ρυθμούς μόλις κάτω του 2% από την τελευταία συνάντηση της ΕΚΤ. Αυτοί οι παράγοντες, σύμφωνα με την αξιωματούχο, θα συμβάλουν επίσης περαιτέρω στον υποκείμενο πληθωρισμό και θα βοηθήσουν τον πληθωρισμό να σταθεροποιηθεί σταθερά στο στόχο της ΕΚΤ στο 2%.
Ως εκ τούτου, η πρόεδρος της ΕΚΤ αναφέρθηκε στην επιβεβαίωση των αποφάσεων της συνεδρίασης νομισματικής πολιτικής, για σταδιακή απομείωση στον ρυθμό των αγορών περιουσιακών στοιχείων τα επόμενα τρίμηνα και τον τερματισμό των καθαρών αγορών στο πλαίσιο του προγράμματος έκτακτης αγοράς πανδημίας (PEPP) στα τέλη Μαρτίου.
Η κ. Λαγκάρντ υπογράμμισε πως εξαιτίας της αβεβαιότητας η οποία προβλέπεται για το επόμενο διάστημα, χρειάζεται περισσότερο από ποτέ να διατηρηθεί η ευελιξία και η επιλογή κατά την άσκηση της νομισματικής πολιτικής, ενώ επεσήμανε πως το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα του ανάλογα με την περίπτωση, για να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στο στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα.
Εκτίμηση κινδύνου
Η κ. Λαγκάρντ επεσήμανε πως η ΕΚΤ συνεχίζει να βλέπει τους κινδύνους για τις οικονομικές προοπτικές ως γενικά ισορροπημένους μεσοπρόθεσμα, ενώ τόνισε πως θα μπορούσε η οικονομία να καταγράφει καλύτερες επιδόσεις εάν τα νοικοκυριά αποκτούσαν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και αποταμίευαν λιγότερο.
Ωστόσο, αν και οι ανησυχίες γύρω από την πανδημία υποχωρούν, αυξάνονται οι ανησυχίες για τις γεωπολιτικές εντάσεις οι οποίες κλιμακώνονται, αναφερόμενη στην κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Επιπλέον, σύμφωνα με την κ. Λαγκάρντ, το επίμονα υψηλό κόστος ενέργειας θα μπορούσε να ασκήσει μεγαλύτερα από το αναμενόμενο εμπόδια στην κατανάλωση και τις επενδύσεις.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ επέστησε την προσοχή στο γεγονός ότι ο ρυθμός με τον οποίο επιλύονται τα σημεία συμφόρησης στην προσφορά είναι αργός κι ως εκ τούτου αποτελεί περαιτέρω κίνδυνο για τις προοπτικές ανάπτυξης και πληθωρισμού.
Σε σύγκριση με τις προσδοκίες της ΕΚΤ τον Δεκέμβριο, οι κίνδυνοι για τις προοπτικές για τον πληθωρισμό καταγράφουν μια ανοδική τάση, ιδιαίτερα βραχυπρόθεσμα, επεσήμανε. Εάν οι πιέσεις στις τιμές οδηγήσουν σε υψηλότερες από τις αναμενόμενες αυξήσεις μισθών ή η οικονομία επιστρέψει πιο γρήγορα σε πλήρη δυναμική, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αποδειχθεί υψηλότερος.
Οικονομικές και νομισματικές συνθήκες
Η Κριστίν Λαγκάρντ δεν παρέλειψε να αναφέρει πως ενώ τα επιτόκια της αγοράς έχουν αυξηθεί από την τελευταία συνάντησή της ΕΚΤ τον Δεκέμβριο, το κόστος χρηματοδότησης των τραπεζών έχει παραμείνει μέχρι στιγμής συγκρατημένο.
Η πρόεδρος υπογραμμίζει πως τα τραπεζικά επιτόκια δανεισμού σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά συνεχίζουν να βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και οι συνθήκες χρηματοδότησης για την οικονομία παραμένουν ευνοϊκές.
Ενώ και βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα δάνεια στηρίζουν αυξητικά την πίστωση σε επιχειρήσεις ταυτόχρονα η ισχυρή ζήτηση για στεγαστικά δάνεια συντηρεί τον δανεισμό και προς τα νοικοκυριά. Γι’ αυτό και η κ. Λαγκάρντ εκτιμά πως οι τράπεζες είναι πλέον τόσο κερδοφόρες όσο πριν από την πανδημία και οι ισολογισμοί τους παραμένουν σταθεροί.
Η κ. Λαγκάρντ υπενθύμισε την τελευταία έρευνα της ΕΚΤ για τον τραπεζικό δανεισμό, σύμφωνα με την οποία, η ζήτηση δανείων από τις επιχειρήσεις αυξήθηκε έντονα το τελευταίο τρίμηνο του 2021, κάτι που οφείλεται τόσο στις υψηλότερες ανάγκες σε κεφάλαιο κίνησης, που προέρχονται από τα σημεία συμφόρησης στην προσφορά, όσο και στην αυξημένη χρηματοδότηση μακροπρόθεσμων επενδύσεων. Ως εκ τούτου, η Κριστίν Λαγκάρντ τόνισε πως οι τράπεζες εξακολουθούν να έχουν μια γενικά ευνοϊκή άποψη για τους πιστωτικούς κινδύνους, κυρίως λόγω της θετικής τους εκτίμησης για τις οικονομικές προοπτικές.
