Μια σειρά μελετών που έχουν γίνει τελευταία κυρίως στον ευρωπαϊκό τραπεζικό χώρο, υποστηρίζουν ότι από την είσοδο του Ευρώ στην κυκλοφορία, οι πληθωριστικές πιέσεις, ανοδικές ή καθοδικές, βρίσκονται σε ισχυρή εξάρτηση από τις τάσεις που επικρατούν στις τιμές της βενζίνης και του πετρελαίου.
Αξιοσημείωτο στοιχείο αυτής της συσχέτισης είναι ότι σ’ αυτή έχουν συμβάλει πέραν των άλλων, με ευδιάκριτο τρόπο, οι ειδικές φορολογικές επιβαρύνσεις που έχουν αναλογικά συνδεθεί με τις μεταβολές στις τιμές τους και οι οποίες «σιωπηρά» τροφοδοτούν τα αυξημένα δημοσιονομικά έσοδα στην περιοχή της Ευρωζώνης.
Η σύνδεση αυτή λειτουργεί πολλαπλασιαστικά στις επιπτώσεις των υγρών καυσίμων στην τροφοδοσία των πληθωριστικών πιέσεων και μάλιστα σε υψηλότερο βαθμό απ’ ότι συνέβη την δεκαετία του 70’ ειδικά στην Ευρώπη.
Στο «μπουκέτο» αυτής της δυναμικής παρουσίας των υγρών καυσίμων στις «σκληρές» πηγές του πληθωρισμού έχει προστεθεί τα τελευταία χρόνια και το φυσικό αέριο.
Και αυτό γιατί έχει υποκαταστήσει τόσο στις μεταφορές όσο και στην βιομηχανία ή την αγροτική παραγωγή, το πετρέλαιο και το μαζούτ, αυξάνοντας αφ' ενός την πληθωριστική πίεση και αφ’ ετέρου την διόγκωση των δημοσίων εσόδων μέσω των έμμεσων φόρων που αναλογικά συνοδεύουν κάθε μεταβολή της τιμής τους.
Στην προφανή εκδοχή μίας μείωσης των έμμεσων φόρων στα καύσιμα προκειμένου να ανασχεθεί η ανοδική δυναμική του πληθωρισμού και να αποφευχθούν οι δευτερογενείς κύκλοι πίεσης, όπως για παράδειγμα στις επιπτώσεις στην γεωργική παραγωγή και τις τιμές των τροφίμων ή στους μισθούς, η δημοσιονομική δυστοπία ιδιαίτερα των τελευταίων δύο ετών της πανδημίας δεν αφήνει σοβαρά περιθώρια.
Και αυτό φαίνεται να είναι μία γενικευμένη διαπίστωση στην Ευρωζώνη. Υπάρχουν βέβαια σαφείς διακυμάνσεις από χώρα σε χώρα, που έχουν να κάνουν τόσο με το διαφορετικό εύρος της δημοσιονομικής στήριξης που έχει προηγηθεί από το 2020 μέχρι σήμερα, όσο και με το χρέος της κάθε χώρας…
Δύο καταγράφονται ως οι ισχυρότεροι παράγοντες διατήρησης αυτής της σπασμωδικής ανοδικής τάσης στις τιμές των καυσίμων. Από τη μία τα διαφόρων ειδών πισωγυρίσματα στην παγκοσμιοποίηση του διεθνούς εμπορίου και από την άλλη η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια που επηρεάζει σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής δραστηριότητας την Ευρωζώνη. Οι γεωπολιτικές εντάσεις, όπως αυτή στην Ουκρανία, ανεξαρτήτως άμεσης έκβασης, αναδεικνύουν αυτή την εξάρτηση είτε εμφανίζονται ως αιτίες είτε ως αποτελέσματα.
Σε κάθε περίπτωση και μέχρι την ολοκλήρωση αυτής της μετάβασης - αν και όποτε - σε ολοκληρωτική χρήση ΑΠΕ στην Ευρώπη, η εξάρτηση της πληθωριστικής πίεσης από τους υδρογονάνθρακες θα παραμείνει ισχυρή. Η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ με την απόσυρση του «φθηνού χρήματος» όσο και αν μπορεί πράγματι να λειτουργήσει ανασχετικά στις πιέσεις αυτές, έχει ένα «όριο» και αυτό δεν είναι άλλο από την δέσμευση να μη ρίξει την οικονομία της Ευρωζώνης σε ένα νέο κύκλο στασιμότητας...
