Ροή
Το μείζον θέμα αποκλεισμού της Ρωσίας από το παγκόσμιο διατραπεζικό σύστημα συναλλαγών SWIFT δρομολογεί από αύριο Δευτέρα ένα νέο πλαίσιο νομισματικής πολιτικής για την ΕΚΤ.
Η απόφαση της Γερμανίας να υιοθετήσει την αμερικανική πρόταση αποκλεισμού της πλειονότητας των ρωσικών εμπορικών τραπεζών από το SWIFT και να περιορίσει ακόμα κει μέρος της δραστηριότητας της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, ενεργοποιεί την συνολική στάση της Ε.Ε. στην ίδια κατεύθυνση και διαμορφώνει ένα νέο χρηματοοικονομικό περιβάλλον διεθνώς.
Στο SWIFT συμμετέχουν περισσότερες από 1100 διεθνείς τράπεζες, με συνολικές συναλλαγές της τάξης των 5 τρις. δολαρίων ημερησίως, μεταξύ των οποίων και οι μεγαλύτερες ρωσικές που από αύριο φαίνεται ότι θα αρχίσει ο αποκλεισμός τους.
Τι σημαίνει αυτό; Πέραν των συνεπειών που αυτό θα έχει για την Ρωσία (υπολογίζεται μία συρρίκνωση κατά 4% της οικονομικής δραστηριότητας), δημιουργεί ένα ασφυκτικό περιβάλλον για τις συναλλασσόμενες μη ρωσικές τράπεζες και μη χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, κυρίως της Ευρώπης και πολύ λιγότερο στις ΗΠΑ, που δεν αφορούν μόνο τις συναλλαγές στον χώρο της ενέργειας, αλλά και σε εισαγωγές – εξαγωγές προϊόντων/υπηρεσιών κάθε είδους ύψους εκατοντάδων δις. ευρώ ημερησίως.
Πρόκειται για το μεγαλύτερο «χτύπημα» στην παγκοσμιοποίηση της οικονομικής δραστηριότητας των τελευταίων δεκαετιών.
Αυτό ισοδυναμεί με ένα ισχυρό οικονομικό σοκ σε χρηματοπιστωτικούς και μη χρηματοπιστωτικούς φορείς στην «Δύση» των οποίων οι συνέπειες δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν παρά μόνο μέσω των Κεντρικών Τραπεζών με ένα νέο κύκλο νομισματικής χαλάρωσης ανεξάρτητα από το τι η Fed και η ΕΚΤ είχαν αποφασίσει τον περασμένο Δεκέμβρη…
Με άλλα λόγια η «ζημία» που θα προκαλέσει ο αποκλεισμός των ρωσικών συναλλαγών από το SWIFT υπό τις παρούσες συνθήκες στο δυτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι προς το παρόν μη αξιολογημένη και μπορεί να αντιμετωπισθεί – προσωρινά – μόνο με την διασφάλιση από την πλευρά της ΕΚΤ και της Fed με ένα νέο πλαίσιο νομισματικής στήριξης…
Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής κυρώσεις οι συναλλαγές της Ρωσίας με την Ευρώπη – προς το παρόν – εξαιρούν την τροφοδοσία με φυσικό αέριο και πετρέλαιο, που ισοδυναμεί ημερησίως με έσοδα για την Ρωσία της τάξης των 600 εκτ. Δολαρίων. Δεν έχει ακόμα διευκρινισθεί το πως τα έσοδα αυτά θα καταλήγουν στην Ρωσία.
Πρέπει όμως εδώ να σημειωθεί ότι από το σύνολο των συναλλαγματικών διαθεσίμων της Ρωσίας το 40% περίπου βρίσκεται στην Ρωσία και στην Κίνα και ένα σημαντικό μέρος του στην …Γερμανία η οποία μαζί με την Ιταλία είναι οι βασικοί αποδέκτες των ρωσικών εξαγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου.
Παράλληλα η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσία έχει συνδεθεί με ένα «τοπικό» τραπεζικό σύστημα διεθνών συναλλαγών που έχει εγκαταστήσει τα τελευταία χρόνια η Κίνα η οποία δεν συμμετέχει στις κυρώσεις και τα μέτρα αποκλεισμού από ΗΠΑ και Ε.Ε…
Είναι χαρακτηριστικό πάντως ότι σύμφωνα με τελευταία ανακοίνωση του IIF (Institute of International Finance) και πριν ανακοινωθεί η απόφαση αποκλεισμού από το SWIFT των ρωσικών τραπεζών, η εκτίμηση ήταν η ακόλουθη: «Σήμερα, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάιντεν ανακοίνωσε, μαζί με 27 μέλη της ΕΕ και μέλη της G7, πρόσθετες οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία που αποτελούνται από:
Περιορισμός της ικανότητας της Ρωσίας να κάνει συναλλαγές σε δολάρια ΗΠΑ, ευρώ, λίρες και γιεν.
Περιορισμός της χρηματοδότησης για την ανάπτυξη του ρωσικού στρατού·
Δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων τεσσάρων επιπλέον μεγάλων ρωσικών τραπεζών· και
Περιορισμός της Ρωσίας να ανταγωνιστεί στην τεχνολογική οικονομία μέσω ελέγχων εξαγωγών.
Αυτές οι νέες κυρώσεις δεν περιλαμβάνουν την αποσύνδεση της Ρωσίας από το παγκόσμιο σύστημα πληρωμών SWIFT, αλλά οι ΗΠΑ άφησαν να εννοηθεί ότι αυτή η επιλογή εξακολουθεί να βρίσκεται στο τραπέζι, αφήνοντας περιθώρια κλιμάκωσης.
Αυτές οι κυρώσεις θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη συνολική οικονομία της Ρωσίας και οι μέσοι Ρώσοι θα αισθανθούν το κόστος. Οι κυρώσεις αυτές στοχεύουν στο εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ρωσίας, αναγκάζοντας τις τράπεζες να λειτουργούν και αναγκάζοντας την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας να συνεχίσει την υποστηρικτική παρέμβασή της.
Ως αποτέλεσμα, είναι πιθανό να δούμε αρνητική ανάπτυξη σε μια οικονομία που έχει ήδη παρεμποδιστεί από την αύξηση του απομονωτισμού.
Εκτός από τις οικονομικές επιπτώσεις, αυτή η σύγκρουση είναι μια ανθρώπινη τραγωδία.
Οι σκέψεις μας είναι με εκείνους στην περιοχή των οποίων οι ζωές έχουν επηρεαστεί".
Με τα δεδομένα αυτά είναι αναμενόμενο ότι ο ρόλος της ΕΚΤ για την ανάσχεση των συνεπειών από τις κυρώσεις στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα γίνεται πλέον καθοριστικός. Ήδη κάποιες αποφάσεις έχουν δρομολογηθεί από την έκτακτη συνάντηση των μελών του ΔΣ την περασμένη Πέμπτη στο Παρίσι.
Η δημοσιοποίηση πάντως των μέτρων αναμένεται στις 10 Μάρτη.
