Τον αντίκτυπο της πολεμικής σύρραξης μεταξύ Ρωσίας - Ουκρανίας στις οικονομικές και δημοσιονομικές προοπτικές της εγχώριας οικονομίας εξετάζει η Moody's στην ανάλυσή της για το πιστωτικό προφίλ της χώρας.
Όπως αναφέρει ο αμερικανικός οίκος, η ελληνική οικονομία εισήλθε στο 2022 με μια ιδιαίτερα ισχυρή δυναμική και οι δείκτες υψηλής συχνότητας και κλίματος υποδεικνύουν μια διαρκή ανάκαμψη προτού υπάρξει η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η σύγκρουση στα ουκρανικά εδάφη προκάλεσε μια δραστική αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων, κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει ένα σημαντικό περιοριστικό παράγοντα αναφορικά με τις αναπτυξιακές προοπτικές για φέτος. Ωστόσο, ο αντίκτυπος της σύγκρουσης και των επακόλουθων κυρώσεων στην ελληνική οικονομία είναι αβέβαιος και εξαρτάται από το πώς θα εξελιχθεί η σύγκρουση. Σε αυτό το πλαίσιο, η Moody's μείωσε την εκτίμησή της για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας για φέτος στο 3% από 5,2%.
Η άμεση έκθεση της Ελλάδας στη Ρωσία και την Ουκρανία είναι σχετικά περιορισμένη. Η Ρωσία αντιπροσώπευε μόλις το 2% περίπου τόσο των τουριστικών αφίξεων όσο και των ταξιδιωτικών εισπράξεων πριν από την πανδημία. Επιπλέον, το ποσοστό των ελληνικών εξαγωγών προς τη Ρωσία και την Ουκρανία ανέρχεται μόλις στο 1%. Ωστόσο, ενώ το ποσοστό των εισαγωγών από την Ουκρανία είναι επίσης αμελητέο στο 0,6%, οι εισαγωγές από τη Ρωσία (κυρίως πετρέλαιο και φυσικό αέριο) αντιπροσωπεύουν το 9,5% των συνολικών εισαγωγών της χώρας.
Αν και ο αμερικανικός οίκος θεωρεί απίθανη μια ενδεχόμενη γενική απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου από την ΕΕ, κάτι τέτοιο θα είχε σημαντικό αντίκτυπο στην Ελλάδα επειδή (1) το ενεργειακό της μείγμα κυριαρχείται από το πετρέλαιο και τα προϊόντα πετρελαίου (51%) και το φυσικό αέριο (22%), και τα δύο εξαρτώνται πλήρως από τις εισαγωγές, και (2) περίπου το 40% των εισαγωγών φυσικού αερίου της χώρας, το 11% των εισαγωγών αργού πετρελαίου και το 49% των εισαγωγών διυλισμένου πετρελαίου προέρχονται από τη Ρωσία. Επιπλέον, οι υψηλές τιμές ενέργειας θα διόγκωναν σημαντικά την αξία αυτών των εισαγωγών. Αυτό ισχύει και για το σιτάρι καθώς πάνω από το 25% των εισαγωγών σιταριού στην Ελλάδα προέρχεται από την Ουκρανία και τη Ρωσία.
Ευρύτερα, μια περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης Ρωσίας - Ουκρανίας θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικονομική ανάκαμψη. Το μέγεθος των επιπτώσεων θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια και τη σοβαρότητα της κρίσης. Η μετάδοση των επιπτώσεων στον υπόλοιπο κόσμο μπορεί να γίνει μέσω πολλών «καναλιών», όπως οι κρίσεις των τιμών των εμπορευμάτων σε μια περίοδο που ο πληθωρισμός είναι ήδη υψηλός, οι περιορισμοί της προσφοράς και οι οικονομικές επιπτώσεις από τις σαρωτικές νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, η αστάθεια των αγορών καθώς και οι πιθανές πρόσθετες προκλήσεις ασφαλείας σε ένα σενάριο κλιμακούμενης ή ευρύτερης στρατιωτικής σύγκρουσης ή μέσω κυβερνοεπιθέσεων.
Παράλληλα, η Moody’s αναμένει ότι το εμπορικό έλλειμμα θα διευρυνθεί καθ' όλη τη διάρκεια του 2022 καθώς οι βασικές εισαγωγές γίνονται πιο ακριβές. Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα είχε ήδη ενισχυθεί προτού επέλθει η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και έφτασε στο 7,2% σε ετήσια βάση τον Φεβρουάριο και στο 8% τον Μάρτιο, καθώς οι τιμές τόσο των τροφίμων όσο και άλλων αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό. Ο οίκος αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει υψηλός και θα φτάσει το 5% κατά μέσο όρο φέτος.
Επιπλέον, ο αμερικανικός οίκος αναμένει ότι το έλλειμμα θα μειωθεί περαιτέρω το 2022 στο 5,8% του ΑΕΠ. Αυτό, ωστόσο, είναι ευρύτερο από τις εκτιμήσεις του οίκου πριν από τη στρατιωτική σύγκρουση και αντανακλά μια χαμηλότερη ανάπτυξη και τη δυνητικά υψηλότερη κρατική υποστήριξη για ευάλωτες ομάδες. Η ισχυρότερη ανάπτυξη θα είναι το «κλειδί» για τη βελτίωση της δημοσιονομικής δυναμικής της Ελλάδας και τη μείωση του χρέους, σύμφωνα με τη Moody's, το οποίο αναμένει ότι θα υποχωρήσει στο 191% του ΑΕΠ περίπου μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους και θα συνεχίσει να μειώνεται προς το 185% περίπου μέχρι το τέλος του 2023. Ωστόσο, η πιο αδύναμη ανάπτυξη και οι εκτεταμένες επιδοτήσεις ενέργειας θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τις προγραμματισμένες προσπάθειες δημοσιονομικής προσαρμογής και ενέχουν κινδύνους για τις προβλέψεις του οίκου για το δημοσιονομικό ισοζύγιο και το χρέος της γενικής κυβέρνησης.
