Ο διάλογος στο Βρετανικό Κοινοβούλιο στις αρχές της εβδομάδας, με αντικείμενο τις «εξηγήσεις» της BoE για τη νομισματική πολιτική που έχει ακολουθήσει έχει προκαλέσει πολλά ερωτηματικά. Και έχει δώσει πόντους στους οικονομολόγους εκείνους που υποστηρίζουν τελευταία ότι οι Κεντρικές Τράπεζες βρίσκονται σε... σύγχυση.
Οι απαντήσεις που έδωσε ο διοικητής της ΒοΕ, Άντριου Μπέιλι, σε μέλη του Βρετανικού Κοινοβουλίου τη Δευτέρα δεν φαίνεται να έλυσαν τις ισχυρές απορίες στο γιατί άργησε να «δράσει» απέναντι στον πληθωρισμό. Η πλέον ενδιαφέρουσα «απάντηση» ήταν αυτή του συμβούλου της Νομισματικής Επιτροπής της BoE, του Μάικλ Σόντερς, ενός από τα αποκαλούμενα «γεράκια» του Συμβουλίου, ο οποίος δήλωσε με έμφαση ότι ακόμα και αν τον είχαν ακούσει και είχε αντιδράσει νωρίτερα η BoE αυξάνοντας τα επιτόκια λίγα πράγματα θα είχαν πετύχει!
Ούτε λίγο ούτε πολύ υποστήριξε ότι ακόμα και αν είχαν αντιδράσει νωρίτερα η κατάσταση δεν θα ήταν διαφορετική. Η δήλωση αυτή έγινε σχεδόν ταυτόχρονα με την ανακοίνωση ότι ο πληθωρισμός στη Μ. Βρετανία τον Απρίλιο «χτύπησε» κόκκινο στο 9%...
Η εξήγηση που έδωσε στηρίζεται σε ένα βασικό επιχείρημα, ότι ο ανεξέλεγκτος πληθωρισμός οφείλεται στο συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του σε εξωγενείς παράγοντες και ελάχιστα σε εγχώριους. Αυτό, κατά τον ίδιο, σημαίνει ότι η αύξηση των επιτοκίων δεν θα είχε ωφελήσει στη συγκράτησή του. Ως εξωγενείς παράγοντες, οι οποίοι διαρκώς αυξάνονται, ανέφερε την ενεργειακή κρίση, τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις εντάσεις στις παγκόσμιες αλυσίδες ανεφοδιασμού και την πολιτική της Κίνας για εκτεταμένα lockdown λόγω του covid.
Βέβαια η λογική των απαντήσεων αυτών αφήνει αναπάντητο το ερώτημα, του τι μπορεί να κάνει η BoE που να έχει αποτέλεσμα στη συγκράτηση του πληθωρισμού. Όπως επίσης αναπάντητο έμεινε το ερώτημα του γιατί προχωράει παρ’ όλα αυτά ταχύτατα στη σύσφιξη της νομισματικής της πολιτικής, σχεδόν με τον ίδιο βηματισμό που ακολουθεί η «σκληρή» Fed, γνωρίζοντας ότι αυτό θα οδηγήσει σε κάμψη της οικονομίας και στασιμοπληθωρισμό.
Σχεδόν ταυτόχρονα όμως με την ηγεσία της Κεντρικής Τράπεζας της Μ. Βρετανίας, στην Ε.Ε. ο επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Ολλανδίας «βγήκε» δημόσια να προειδοποιήσει ακόμα και για το ενδεχόμενο αύξησης επιτοκίων από την ΕΚΤ κατά 0,5% (!) μέσα στον Ιούλιο. Προηγήθηκε βέβαια η Κριστίν Λαγκάρντ με δηλώσεις για μια πιθανή πρώτη αύξηση των επιτοκίων τον Ιούλιο, όταν μέχρι πριν λίγες εβδομάδες η οποιαδήποτε πιθανότητα αύξησης τοποθετούνταν σε μεταγενέστερο χρονοδιάγραμμα. Η συνεδρίαση των Διοικητών της ΕΚΤ έχει προγραμματιστεί για τις 21 Ιουλίου.
Τώρα ο κ. Κλάας Κνοτ προειδοποιεί ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να αυξήσει τα επιτόκια ακόμα και κατά μισή ποσοστιαία μονάδα τον Ιούλιο εάν τα νέα στοιχεία για τον πληθωρισμό δείχνουν ότι οι πιέσεις στις τιμές εξακολουθούν να αυξάνονται. Ο Ολλανδός Κεντρικός Τραπεζίτης είναι ο πρώτος που υποθέτει μια κίνηση 0,5%, αντί για 0,25%, όπως αναμενόταν ευρέως μέχρι στιγμής, γεγονός που θα έφερνε το επιτόκιο καταθέσεων στο μηδέν από το τρέχον επίπεδο του -0,5%.
Όπως είπε, «με βάση αυτά που γνωρίζουμε τώρα, η προτίμησή μου θα ήταν να αυξήσουμε το επίσημο ποσοστό μας κατά ένα τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας. Εκτός εάν νέα στοιχεία που έρχονται τους προσεχείς μήνες δείχνουν ότι ο πληθωρισμός διευρύνεται ή συσσωρεύεται περαιτέρω. Σε αυτή την περίπτωση, δεν θα πρέπει να αποκλειστούν ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις και το επόμενο λογικό βήμα θα ήταν να αυξηθεί κατά μισή ποσοστιαία μονάδα». Όμως οι εξωτερικοί κλυδωνισμοί και τα αλλεπάλληλα εξωτερικά σοκ, κάθε άλλο παρά έχουν πάψει. Στο ενεργειακό σοκ και στον αποσυντονισμό των παγκόσμιων τροφοδοτικών αλυσίδων, τον πόλεμο, έχει προστεθεί η επισιτιστική κρίση.
Πως είναι δυνατό μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, το οποίο ο διοικητής της ΒοΕ, Άντριου Μπέιλι, χαρακτήρισε περιβάλλον βιβλικής «αποκάλυψης», οι κεντρικοί τραπεζίτες να επιταχύνουν και το σοκ του κόστους του χρήματος; Και μάλιστα όταν, ο Μάικλ Σόντερς της BoE - χωρίς να διαφωνεί σ’ αυτό ο Άντριου Μπέιλι – υποστηρίζει ότι η αύξηση των επιτοκίων δεν μπορεί να επηρεάσει τη διαμόρφωση των τιμών λόγω των εξωτερικών σοκ.
Αυτή η συγχυτική εικόνα της στάσης των Κεντρικών Τραπεζών τελικά ίσως εξηγεί το γιατί όλα τα μεγάλα funds διαχείρισης κεφαλαίων παγκοσμίως, το τελευταίο δίμηνο, έχουν προχωρήσει στη μεγαλύτερη ρευστοποίηση αξιών. Και στη μεγαλύτερη συγκέντρωση «ρευστού» σε επίπεδα υψηλότερα και από εκείνα των ημερών της επίθεσης στους Δίδυμους Πύργους στη Ν. Υόρκη...
