Επισημάνσεις για πρόοδο σε αποκρατικοποιήσεις αλλά και για ανοιχτά ζητήματα – κινδύνους σε μια σειρά από συναλλαγές, προαπαιτούμενα και εκκρεμότητες, όπως π.χ. στην Εγνατία Οδό ή την ΕΕΣΥΠ, κάνει λόγο η 14η έκθεση αξιολόγησης της Ελλάδας από την Κομισιόν.
Μέχρι τον Οκτώβριο του 2022, οι ελληνικές αρχές έχουν δεσμευτεί να πραγματοποιήσουν συγκεκριμένα βήματα σε σχέση με διαχείριση δημοσίων περιουσιακών στοιχείων.
Ανάμεσα σε αυτά είναι η θέσπιση νομοθεσίας για τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου για τις κρατικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ανεξάρτητης εμπορικής λειτουργίας των εταιρειών που είναι στο χαρτοφυλάκιο της ΕΕΣΥΠ. Μετά την υποβολή του νομοσχεδίου στη Βουλή, η μεταρρύθμιση αναμένεται να εγκριθεί έως τον Ιούνιο. Αυτή αναμένεται να είναι μια σημαντική μεταρρύθμιση για την ενίσχυση της διακυβέρνησης των κρατικών επιχειρήσεων. Επίσης, η ΕΤΑΔ οφείλει να περιγράψει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για να επιτύχει μια φιλόδοξη απόδοση για ολόκληρο το χαρτοφυλάκιο ακινήτων. Η Εταιρεία αναμένει ότι αυτό θα είναι έτοιμο μέχρι τα τέλη Μαΐου 2022.
Όσον αφορά στην εκκίνηση της αναλυτικής μελέτης σκοπιμότητας για το Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο (ΟΑΚΑ), ως μέρος της μελλοντικής μεταβίβασής του στην Ελληνική Εταιρεία Περιουσίας και Συμμετοχών, οι αρχές αναμένουν ότι αυτό θα γίνει έως τον Ιούνιο του 2022.
Επίσης, αναμένεται η ολοκλήρωση της μεταβίβασης των επιλέξιμων ακινήτων, που περιλαμβάνονται στο πακέτο του 2018, της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου.
Οι συναλλαγές και τα επόμενα βήματα
Ειδικότερα, όσον αφορά τις συναλλαγές ιδιωτικοποιήσεων στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάπτυξης Περιουσιακών Στοιχείων, οι αρχές θα επιδιώξουν ενεργά να σημειώσουν πρόοδο στους ακόλουθους τομείς:
Το ΤΑΙΠΕΔ βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίηση της Υποδομής της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ, όπου ως γνωστόν δόθηκε η οικονομική προσφορά 733 εκατ. ευρώ (για το μερίδιο 65% του Ταμείου αυτό αντιστοιχεί σε 476 εκατ. ευρώ). Η συναλλαγή ιδιωτικοποίησης είναι σημαντική καθώς ο αγοραστής, μια ιταλική εταιρεία, αναμένεται να συμβάλει στη βελτίωση και την επέκταση του δικτύου διανομής φυσικού αερίου της χώρας.
Εγνατία Οδός: Παρά την κάποια πρόοδο, οι εργασίες για την ολοκλήρωση των κατασκευαστικών εργασιών και την αδειοδότηση για τις σήραγγες στην Εγνατία Οδό συσσωρεύουν καθυστερήσεις και υπάρχει κίνδυνος ο αυτοκινητόδρομος να μην είναι έτοιμος για την παράδοση στον επιλεγμένο παραχωρησιούχο στο τέλος του 2022, όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί. Αυτό θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την καταβολή αποζημιώσεων από το κράτος στον παραχωρησιούχο, με τον τελευταίο (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Egis) να αναλαμβάνει τις εργασίες για κατασκευή και αδειοδότηση και το σχετικό κόστος. Η παραχώρηση (η προσφορά) έφτασε στο ποσό των περίπου 1,5 δισ. ευρώ, επιπλέον των τακτικών ετήσιων πληρωμών από τον ανάδοχο. Οι εργασίες κατασκευής σε τέσσερις επιπλέον σταθμούς διοδίων (3 πλευρικά και ένας μετωπικός) συνεχίστηκαν αλλά με αργό ρυθμό. Σε συμφωνία με το επικαιροποιημένο χρονοδιάγραμμα που υποβλήθηκε στο πλαίσιο της 14ης ενισχυμένης έκθεση επιτήρησης, οι αρχές εξέδωσαν την απαιτούμενη Κοινή Υπουργική Απόφαση στις 13 Μαΐου 2022, σύμφωνα με την οποία θα ξεκινήσουν αυτοί οι σταθμοί διοδίων λειτουργούν εντός Ιουλίου 2022. Η έναρξη της κατασκευής στους δύο τελευταίους πλευρικούς σταθμούς διοδίων και η ολοκλήρωση των κατασκευαστικών εργασιών στην Χαλάστρα προχωρούν, αλλά όλα αυτά θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2022, προκειμένου να αποφευχθούν οι οικονομικές κυρώσεις για το κράτος. Συνολικά, 17 από τους 18 μετωπικούς σταθμούς διοδίων και 31 στους 40 πλευρικούς σταθμούς διοδίων είναι επί του παρόντος σε λειτουργία. Όσον αφορά την αδειοδότηση για τις υπόλοιπες 16 σήραγγες στην κατηγορία Ε (δηλαδή εξαιρουμένης της μεταφοράς επικίνδυνο φορτίο), θα απαιτηθούν μεμονωμένες μελέτες για κάθε σήραγγα ώστε να προσδιοριστεί τι χρειάζεται επιπλέον να γίνει. Η διαγωνιστική διαδικασία για επιλογή τεχνικού συμβούλου για αυτές τις μελέτες έχει ξεκινήσει από το ΤΑΙΠΕΔ στις αρχές Μαΐου 2022, με σκοπό την επίσπευση της διαδικασίας. Η αδειοδότηση των σηράγγων αναμένεται επίσης να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος 2022, για να τεθεί σε ισχύ η συµφωνία παραχώρησης.
Περιφερειακό λιμάνι Αλεξανδρούπολης: Η επίλυση της εκκρεμότητας για τη διαδικασία απαλλοτρίωσης των ιδιωτικών ακινήτων στην περιοχή της χερσαίας ζώνης του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης βρίσκεται σε εξέλιξη και μια «λογική» αποζημίωση για την απαλλοτρίωση έχει επιδικαστεί. Τα αρμόδια υπουργεία Οικονομικών και Ναυτιλίας αποφάσισαν τα μέτρα όσον αφορά τους αναγκαίους δημοσιονομικούς πόρους που πρέπει να διατεθούν για την απαλλοτρίωση. Η υποβολή δεσμευτικών προσφορών έχει προγραμματιστεί για τον Ιούνιο 2022. Η επιλογή του προτιμώμενου επενδυτή αναμένεται μέχρι το τέλος Ιουλίου και το οικονομικό κλείσιμο μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2022.
Περιφερειακό λιμάνι Καβάλας: Υποβλήθηκε μία δεσμευτική προσφορά στις 28 Φεβρουαρίου και η επιλογή του προτιμώμενου πλειοδότη πραγματοποιήθηκε στις 6 Μαΐου 2022. Το οικονομικό κλείσιμο αναμένεται έως τα τέλη Δεκεμβρίου 2022.
Περιφερειακό λιμάνι Ηγουμενίτσας: Τα έγγραφα (Πώληση και Αγοράς, Συμφωνία Μετόχων και Παραχώρηση Συμφωνία) ανέβηκαν στην αίθουσα εικονικών δεδομένων (VDR) στις 18 Απριλίου 2022. Η εκκρεμότητα για τον καθορισμό χερσαίας ζώνης έχει επιλυθεί πλήρως όπως ορίζεται ξεκάθαρα στη συμφωνία παραχώρησης, και έτσι μπορεί να προχωρήσει η διαγωνιστική διαδικασία. Η υποβολή των δεσμευτικών προσφορών και η επιλογή του προτιμώμενου επενδυτή αναμένονται το τρίτο τρίμηνο του 2022. Το οικονομικό κλείσιμο αναμένεται μέχρι το τέλος του 2022.
Περιφερειακό λιμάνι Ηρακλείου: Η ολοκλήρωση της αξιολόγησης της Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος Επενδυτών και η short list των προεπιλεγμένων τα μέρη για τη φάση των δεσμευτικών προσφορών ολοκληρώθηκε στις 7 Απριλίου. Η υποβολή των δεσμευτικών προσφορών προγραμματίζονται μέχρι το τέλος Οκτωβρίου 2022.
Γούρνες: Περιγράφονται από πολλούς ως «μικρό Ελληνικό». Η συναλλαγή αφορά στην ανάπτυξη τμήματος της πρώην αμερικανικής βάσης στις Γούρνες, στο Ηράκλειο Κρήτης. Μετά την ανάδειξη του προτιμώμενου επενδυτή (Reds), με οικονομική προσφορά 42,2 εκατ., ο φάκελος της διαγωνιστικής διαδικασίας έχει υποβληθεί στο Ελληνικό Ελεγκτικό Συνέδριο στις 2 Μαρτίου 2022 για έλεγχο σύμβασης. Το οικονομικό κλείσιμο αναμένεται το τέταρτο τρίμηνο του 2022.
Αττική Οδός: Η Αττική Οδός είναι ένας σύγχρονος αυτοκινητόδρομος που εκτείνεται σε μήκος 70 χιλιομέτρων. Αποτελεί τον περιφερειακό δρόμο της ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής της Αθήνας και τη ραχοκοκαλιά του οδικού δικτύου όλου του νομού Αττικής. Το ΤΑΙΠΕΔ διενεργεί διεθνή δημόσιο διαγωνισμό για την ανάθεση σύμβασης παραχώρησης για τη λειτουργία και συντήρηση της Αττικής Οδού για περίοδο 25 ετών. Οκτώ ενδιαφερόμενοι υπέβαλαν εκδήλωση ενδιαφέροντος στις 5 Μαΐου 2022. Η ολοκλήρωση της αξιολόγησης των φακέλων και η προεπιλογή των επενδυτών που θα περάσουν στη φάση των προσφορών και η σύντομη λίστα των αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη Ιουνίου 2022, επιτρέποντας έτσι την έναρξη της φάσης των δεσμευτικών προσφορών τον Ιούλιο. Η υποβολή δεσμευτικών προσφορών έχει προγραμματιστεί για το τέλος του 2022.
Όπως αναφέρθηκε και τις προηγούμενες εκθέσεις, ορισμένες συναλλαγές χρειάστηκε να καθυστερήσουν μετά από σημαντική πτώση της αξίας κεφαλαιοποίησης των περιουσιακών στοιχείων ή τον αντίκτυπο της πανδημίας στο επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας. Αυτό ισχύει για τα Ελληνικά Πετρέλαια και την πώληση του 30% του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών. Η εφαρμογή του Σχεδίου Ανάπτυξης Περιουσιακών Στοιχείων θα παρακολουθείται σε συνεχή βάση.
Ο διαγωνισμός για την παραχώρηση της υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα, η οποία είναι ιδιαίτερα σημαντική ενόψει της βελτίωσης της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού, μπορεί να προχωρήσει μόνο εφόσον η Ρυθμιστική Αρχή για την Ενέργεια εκδώσει απόφαση σχετικά με το τιμολογιακό της πλαίσιο. Αυτή η απόφαση έχει σημειώσει καθυστερήσεις και αναμένεται πλέον να εκδοθεί έως τα τέλη Μαΐου 2022.
Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ) Εμπορίου: Εκκρεμεί έκβαση δικαστικής υπόθεσης, την οποία αναμένεται να εκδοθεί σε 2-3 χρόνια, άρα δεν μπορεί να προχωρήσει ο τρέχων διαγωνισμός. Ως εκ τούτου, το ΤΑΙΠΕΔ εξετάζει άλλες δομές συναλλαγών.
ΟΑΚΑ: Οι αρχές έχουν προχωρήσει με προπαρασκευαστικές ενέργειες για την ανάπτυξη λεπτομερούς μελέτης σκοπιμότητας (συμπεριλαμβανομένου επιχειρηματικού σχεδίου) για το Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο, με σχετικό διαγωνισμό προγραμματισμένο να ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2022. Η μελέτη σκοπιμότητας θα βασίζεται στην κατευθυντήριες γραμμές του στρατηγικού σχεδίου δράσης των συμβούλων, το οποίο οριστικοποιήθηκε στις 13 Μαΐου 2022 και θα αξιολογήσει ζητήματα όπως το βάθος της αγοράς προκειμένου να αξιολογήσει την οικονομικής σκοπιμότητας των διαφόρων υπό εξέταση χρήσεων. Ο αντίστοιχος διαγωνισμός αναμένεται να προκηρυχθεί τον Ιούνιο του 2022 και η η λεπτομερής μελέτη σκοπιμότητας αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2023. Ένας βασικό στόχος της συνολικής προσέγγισης για το Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο θα είναι να εξασφαλίσει ότι μπορεί να δημιουργήσει αρκετά έσοδα για να εξασφαλίσει την οικονομική βιωσιμότητα μιας υψηλής ποιότητας αστικής εγκατάστασης μακροπρόθεσμα, καλύπτοντας όχι μόνο τη συντήρηση, αλλά αναμενόμενες βελτιώσεις και επενδύσεις κεφαλαίου.
Θετική εικόνα, τι λέει για ΕΕΣΥΠ – ακίνητα
Στο ευρύτερο σχόλιο, αναφέρεται ότι η Ελλάδα έχει προχωρήσει καλά με την ατζέντα ιδιωτικοποιήσεων και με τη βελτίωση της διακυβέρνησης των κρατικών επιχειρήσεων. Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων της χώρας κινήθηκε με ορμή το 2021, με το οικονομικό κλείσιμο του έργο του Ελληνικού, την επιλογή των προτιμώμενων επενδυτών για την παραχώρηση Εγνατία και της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ) Υποδομών, μεταξύ άλλων projects. Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων πρόγραμμα συμβάλλει στην ενίσχυση της οικονομίας και τονώνει τις ιδιωτικές επενδύσεις, οι οποίες θα ωφελήσουν πολύ την οικονομία με την παραγωγή προστιθέμενης αξίας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Η εταιρική διακυβέρνηση κρατικών επιχειρήσεων στην που βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο της ΕΕΣΥΠ έχει επίσης βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, χάρη στην υιοθέτηση νέων καλών πρακτικών. Επιπλέον, οι αρχές εργάζονται για τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου για όλες τις κρατικές επιχειρήσεις.
Η ΕΕΣΥΠ προχώρησε στις 15 Απριλίου σε διαδικασία για την επιλογή του συμβούλου που θα εργαστεί στη μελέτη για την εκπόνηση μιας ολιστικής και συνεκτικής στρατηγικής ακινήτων, με το προσχέδιο στρατηγικής να αναμένεται στα τέλη Ιουνίου 2022 και την τελική στρατηγική έως τα μέσα Αυγούστου 2022.
Στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας, η ΕΕΣΥΠ (Υπερταμείο) ενέκρινε τα δύο πρώτα στρατηγικά της σχέδια (το 2018 και το 2022) και εφάρμοσε μια σειρά από μεταρρυθμίσεις όσον αφορά στη διακυβέρνηση για τις κρατικές επιχειρήσεις που έχει στο χαρτοφυλάκιό της και ολοκλήρωσε εκτεταμένους κύκλους αξιολόγησης διοικητικών συμβουλίων ενώ ξεκίνησαν παρεμβάσεις ανάκαμψης σε βασικές κρατικές επιχειρήσεις (αν και η διαχείριση ακινήτων παραμένει κρίσιμης σημασίας σημείο) και άρχισε η ροή εσόδων από μερίσματα. Το περιουσιακό στοιχείο της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Στην τρέχουσα περίοδο αναφοράς, η ΕΕΣΥΠ έχει αρχίσει να εφαρμόζει το Στρατηγικό Σχέδιο της που εγκρίθηκε τον Ιανουάριο του 2022, αλλά ορισμένες από τις ενέργειες έχουν μειωθεί λόγω αβεβαιότητας ως προς την πορεία των εσόδων της εταιρείας από μερίσματα. Προφανώς η Κομισιόν αναφέρεται στην ανατροπή με τις αποφάσεις του ΣτΕ για τις ΕΥΔΑΠ-ΕΥΑΘ.Η αβεβαιότητα ως προς το μέρισμα της εταιρείας και την πορεία των εσόδων οδήγησε σε αναπροσαρμογή του προϋπολογισμού. Η προγραμματισμένη οριζόντια αποτίμηση περιουσιακών στοιχείων, ως βασικό μέρος του Στρατηγικού Σχεδίου, που στοχεύει να δώσει μια αξιόπιστη αποτίμηση ολόκληρου του χαρτοφυλακίου, επομένως, θα μειωθεί. Μάλλον, από την πλήρη αποτίμηση που είχε προγραμματιστεί να κυκλοφορήσει τον Ιούλιο, η ΕΕΣΥΠ πλέον θα αναλάβει ένα πιλοτικό πρόγραμμα κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2022.
Όσον αφορά τη μεταβίβαση των επιλέξιμων περιουσιακών στοιχείων της ακίνητης περιουσίας, που περιλαμβάνονται στο πακέτο του 2018, προς την Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου, σημειώθηκε κάποια πρόοδος. Η διαδικασία επαλήθευσης των ακινήτων που ανήκει στο Υπουργείο Οικονομικών ολοκληρώθηκε στις αρχές Μαΐου και η μεταβίβαση των αποδεκτών περιουσιακών στοιχείων αναμένεται έως τα τέλη Ιουνίου 2022. Όσον αφορά τα ακίνητα που ανήκουν σε άλλα υπουργεία, η διαδικασία επαλήθευσης ξεκίνησε στα τέλη Μαρτίου και αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη Ιουνίου. Η ενδεχόμενη μεταβίβαση των επιλέξιμων πραγματικών real estate assets αναμένονται έως τα τέλη Οκτωβρίου 2022.
