Ενώ στο μέτωπο του φυσικού αερίου η Ελλάδα είναι ένα κράτος της ΕΕ σχετικά προφυλαγμένο (σ.σ. από την πλευρά της άμεσης εξάρτησης παροχής από τις ρωσικές ροές), στο νέο μεγάλο μέτωπο που δημιουργεί η συνεχής «κατρακύλα» του ευρώ έναντι του δολαρίου τα πράγματα δεν είναι αντίστοιχα, όπως προκύπτει από τις επίσημες στατιστικές της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat. Τιμολογείται σε δολάριο το 65% του εξωτερικού της εμπορίου με χώρες εκτός ΕΕ, η πιο μεγάλη αναλογία ανά την ΕΕ. Και τούτο τη στιγμή που η χώρα μας έχει τους τρίτους πιο ισχυρούς εισαγωγικούς δεσμούς με κράτη εκτός Ευρώπης και ένα πολύ μεγάλο άνοιγμα στο εξωτερικό της ισοζύγιο το οποίο, μάλιστα, διαρκώς διευρύνεται λόγω των τιμών του πετρελαίου αλλά και των αναγκών για πρώτες ύλες και άλλα προϊόντα.
Αρμόδιες πηγές εξηγούν πως το εξωτερικό ισοζύγιο είναι έντονα ελλειμματικό και το πρόβλημα γιγαντώνεται όχι μόνο λόγω της αύξησης των τιμών εισαγωγών ενέργειας, αλλά και λόγω των αυξημένων αναγκών εισαγωγών που δημιουργεί η ανάκαμψη, η ανάγκη να απορροφηθούν (με έργα και ιδιωτικές επενδύσεις) τα κοινοτικά κονδύλια, των αναγκών της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, ακόμα και των αναγκών που δημιουργεί πλέον η ενεργειακή μετάβαση και τα μέτρα στήριξης (πχ ανακαινίσεις, ανακυκλώσεις συσκευών) για την προφύλαξη από την ενεργειακή κρίση.
«Η χώρα τα χρόνια των οικονομικών κρίσεων που προηγήθηκαν δεν καλύφθηκε επαρκώς, αυξάνοντας την εγχώρια παραγωγή» εξηγούν αρμόδιες πηγές. Έτσι, συνεχίζει να «αγοράζει» απ έξω όχι μόνο πρώτες ύλες που δεν έχει ή δεν παράγει επαρκώς, αλλά και εξοπλισμό. Και επιπλέον, δεν έχει τονώσει τους «δεσμούς» με την ΕΕ, εισάγοντας το ήμισυ των αγαθών από τρίτες χώρες...
Οι κίνδυνοι και οι, λίγες, ευκαιρίες
Όσον αφορά στις ευκαιρίες και στους κινδύνους που ελλοχεύουν, αρμόδιες πήγες εξηγούν πως ένα «ασθενές» ευρώ μπορεί πρόσκαιρα να είναι καλό για τις εξαγωγές. Δηλαδή, για τον τουρισμό ή για την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού προϊόντος στις εξωτερικές αγορές. Στη δεύτερη περίπτωση βεβαίως αυτό θα ισχύει αν τα εν λόγω προϊόντα δεν έχουν επωμιστεί πρόσθετα βάρη από ακριβές πρώτες ύλες εισαγόμενες από το εξωτερικό και τιμολογούμενες σε δολάριο τις οποίες θα εμπεριέχουν στο τελικό τους κόστος…
Οι κίνδυνοι είναι εμφανείς στο κόστος εισαγωγών, παραγωγής και στην τελική τιμή, εξηγούν. Αν η πτώση συνεχισθεί «θα μιλάμε για ένα νέο κύμα ακρίβειας αλλά και για αλυσιδωτές επιπτώσεις και στο κόστος δανεισμού λόγω της πολιτικής που αναγκαστικά θα ακολουθήσει η ΕΚΤ». Ειδικά αν δεν ληγφθούν, όπως επισημαίνουν, μέτρα θωράκισης τη αγοράς που να εμποδίσουν κύμα κερδοσκοπίας στην αγορά.
Τα στοιχεία
Ας δούμε τη θέση της Ελλάδας μέσα από τις επίσημες στατιστικές για το τελευταίο διαθέσιμο έτος, το 2021. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το άνοιγμα στο εμπορικό ισοζύγιο είναι τεράστιο: εισάγουμε είδη αξίας 64,19 δισ. ευρώ και εξάγουμε 39,89 δισ. ευρώ.
Στο πεδίο των εισαγωγών από την Ευρωπαϊκή Ένωση εισάγουμε σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΣΤ προϊόντα αξίας 32,86 δισ. ευρώ και από τρίτες χώρες αξίας 31,327 δισ. ευρώ. Μεγάλο μέρος των εισαγωγών από τρίτα κράτη είναι πετρελαιοειδή, αφού χωρίς αυτά οι εισαγωγές από τον υπόλοιπο κόσμο είναι 15,742 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, στις εισαγωγές από τρίτες χώρες, πέραν των καυσίμων (15,81 δισ. ευρώ) μεγάλη έκθεση έχουμε σε τρόφιμα (1,447 δισ. ευρώ), σε πρώτες ύλες (1,117 δις ευρώ), αλλά και σε χημικά προϊόντα (2,068 δισ. ευρώ), σε άλλα βιομηχανικά είδη (3,851 δισ. ευρώ) και σε μηχανήματα και υλικό μεταφορών (4,062 δισ. ευρώ).
Οι κατανομή στις εισαγωγές από τρίτες χώρες κατά νόμισμα τιμολογίου σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΣΤ (κατά το νόμισμα, στο οποίο καταρτίζεται το εμπορικό τιμολόγιο της συναλλαγής) είναι η εξής: το 64,95% πραγματοποιήθηκαν με νόμισμα τιμολογίου δολάριο ΗΠΑ, το 33,76% με νόμισμα τιμολογίου ευρώ το 1,24% με άλλο νόμισμα και το 0,05% με βρετανική λίρα. (λέγεται μη προσδιοριζόμενο νόμισμα). Συναλλαγές εισαγωγών αξίας 0,2 εκατ. ευρώ (0,00%) πραγματοποιήθηκαν με νόμισμα τιμολογίου εθνικό νόμισμα των κρατών μελών εκτός ευρωζώνης. Στις εισαγωγές σε δολάριο, το 63,76% της συνολικής αξίας αφορά σε προϊόντα πετρελαιοειδών, το 24,10% σε βιομηχανικά προϊόντα και το 12,01% σε πρωτογενή.
Η σύγκριση με την ΕΕ
Εδώ εισέρχεται η Eurostat που συγκεντρώνει τα ανάλογα στατιστικά από όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ. Η Ελλάδα λοιπόν είναι η χώρα που έχει την πιο μεγάλη διασύνδεση με εισαγωγές σε δολάριο: στο 64,9% του συνόλου το 2021 έναντι 59,7% γης Κύπρου, 58% της Πορτογαλίας και κάτω από 50% στη Γερμανία, στη Φινλανδία και σε άλλα κράτη. Ανάλογα χαμηλή είναι η συναλλαγή σε ευρώ αν και υπάρχουν χώρες που έχουν και μεγάλη έκθεση σε 3α νομίσματα τιμολόγησης προϊόντων (πχ Ιρλανδία σε βρετανική λίρα).
Ένα ακόμη στοιχείο είναι το πόσο χαμηλό (το 3ο πιο μικρό στην ΕΕ) είναι το ποσοστό των εισαγωγών από κράτη μέλη της ΕΕ. εισάγουμε από την Ένωση το ήμισυ των προϊόντων με πιο μικρή σχέση να έχουν μόνο η Ιρλανδία και η Ολλανδία.
