Η αμηχανία ήταν το βασικό χαρακτηριστικό της χθεσινής συνέντευξης τύπου των εκπροσώπων των Θεσμών μετά τη Σύνοδο του Eurogroup. Παραδέχθηκαν ότι οι κινήσεις που έχουν γίνει μέχρι στιγμής για την ενεργειακή θωράκιση της ΕΕ δεν επαρκούν σε περίπτωση διακοπής της παροχής φυσικού αερίου από του Nord Stream 1 και παρέπεμψαν στις ανακοινώσεις που θα γίνουν από την Επιτροπή στις 20 Ιουλίου και ακόμη… γράφονται σχετικά με τις πρωτοβουλίες που θα αναλάβει η Ευρώπη. Με τον αρμόδιο επίτροπο Τζεντιλόνι να μιλά για ταραγμένα νερά αλλά και για αυξημένο πλέον κίνδυνο η Ευρώπη να βρεθεί σε «τρικυμία» και τον Επικεφαλής του Eurogroup να κάνει (όπως και άλλοι ΥΠΟΙΚ) ξεκάθαρη την προτεραιότητα τιθάσευσης των ανατιμήσεων στην αγορά και αποφυγή του κινδύνου για στασιμοπληθωρισμό, μέσω της απόσυρσης των οριζόντιων μέτρων στήριξης (επιλέγοντας ουσιαστικά μία πολιτική συμπίεσης της ζήτησης).
Ανάλογη προσπάθεια τήρησης ισορροπιών φανερώνει και η νέα -επικαιροποιημένη σε σχέση με τον Μάρτιο- σύσταση του Eurogroup για τις δημοσιονομικές πολιτικές. Γίνεται σαφής η ανάγκη να κλείσει η κάνουλα των παροχών. Καταγράφεται η στροφή σε μέτρα στοχευμένα και περιορισμένης διάρκειας, κυρίως με παρεμβάσεις από την πλευρά της εισοδηματικής στήριξης και όχι από το σκέλος των τιμών. Επισημαίνεται επίσης η ανάγκη οι παρεμβάσεις στο πεδίο των φόρων (και σε ΕΦΚ) αν είναι οριζόντιες να μετατραπούν σε στοχευμένες. Διαχωρίζοντας την πολιτική κρατών με υψηλή έκθεση στην ενεργειακή κρίση, αλλά και κρατών όπως η Ελλάδα με υψηλό χρέος που θα πρέπει να προασπίζουν τη βιωσιμότητά του (σ.σ. χωρίς πάντως αναφορά σε κριτήρια μία που τέλη Σεπτεμβρίου θα ανοίξει και η κουβέντα για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες).
Βεβαίως, σημειώνεται από όλους πως οι πολιτικές θα πρέπει να μπορούν να προσαρμοσθούν ανάλογα με τις – μεταβαλλόμενες – συνθήκες. Γιατί ουσιαστικά το μόνιμο (ή όχι) κλείσιμο της «κάνουλας» του Nord Stream 1 ανάγεται πλέον στο ρυθμιστή εξελίξεων στην Ευρωπαϊκή οικονομία και των αναγκών για μέτρα στήριξης, όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές. Αναφέρονται σε μία αναγκαστική περίοδο αναμονής. Έχοντας κατά νου το «κακό» σενάριο της Επιτροπής περί περιδίνησης της οικονομίας της ΕΕ σε μία περίοδο πάλης με την ύφεση με υψηλό πληθωρισμό αν ο αγωγός κλείσει.
Η μόνη σίγουρη στροφή είναι πως δίδεται όλο και πιο μεγάλη έμφαση στο αναπτυξιακό αντιστάθμισμα, αλλά και στην ανάγκη χρηματοδότησης της ενεργειακής μετάβασης αλλά και της αμυντικής θωράκισης. Βάζοντας χθες στο τραπέζι για το 2023 όχι μόνο την απορρόφηση των κονδυλίων της ΕΕ από τα κράτη, αλλά και τη δική τους χρηματοδοτική συνδρομή.
Η ελληνική θέση
Ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, σε δήλωσή του προσερχόμενος στην συνεδρίαση του Eurogroup, μετέφερε την ελληνική θέση για «Ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για την ενεργειακή ασφάλιση και την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης». Ζήτησε και καλύτερο ευρωπαϊκό συντονισμό στις πολιτικές για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης. «Εμείς, ως κυβέρνηση θα συνεχίσουμε να είμαστε δίπλα στον κάθε πολίτη για όσο χρειαστεί στο πλαίσιο των δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας» ανέφερε έχοντας προαναγγείλει υπέρβαση στόχου εσόδων και τον Ιούνιο ο οποίος θα αποφασιθεί, ανάλογα με τις εξελίξεις, πως θα χρησιμοποιηθεί.
Οι αγορές
Τις επόμενες ημέρες, τα βλέμματα στρέφονται στις κινήσεις της Μόσχας, στις αποφάσεις που θα λάβει η ΕΕ, αλλά και στις αντιδράσεις της αγοράς. Με την τιμή του φυσικού αερίου να διορθώνει μεν αλλά μένοντας στα επίπεδα των 165 ευρώ η κιλοβατώρα, αλλά και με το ευρώ να επιστρέφει στο 1 δολάριο.
Μια πρώτη αίσθηση για το που πηγαίνει η Ευρώπη θα υπάρξει την Πέμπτη, κατά την ανακοίνωση των θερινών εκτιμήσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι οποίες θα περιλαμβάνουν δύο εναλλακτικά σενάρια. Το «βασικό» θα προβλέπει χαμηλότερη ανάπτυξη φέτος αλλά και πιο υψηλό πληθωρισμό. Το «εναλλακτικό» θα έχει ως βάση ότι θα κλείσει η κάνουλα του φυσικού αερίου φέρνοντας την Ευρώπη αντιμέτωπη – ξανά – με μία διαφορετική ύφεση με στασιμοληθωρισμό, που θέλει άλλα εργαλεία αντιμετώπισης.
