Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου ενεργειακή κρίση που ωθεί την οικονομία πιο κοντά σε ύφεση και θέτει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τις φιλοδοξίες της περιοχής για την κλιματική αλλαγή.
Το CNBC ρίχνει μια ματιά στο πώς η Ρωσία, υπό τον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, συμπιέζει την προσφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη και τι σημαίνει αυτό για το μέλλον.
Η Ρωσία μείωσε την προμήθεια φυσικού αερίου
Η Ρωσία έχει μειώσει σημαντικά τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη από τότε που οι δυτικές χώρες επέβαλαν σκληρές κυρώσεις στο Κρεμλίνο μετά την απρόκλητη εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.
Η Μόσχα αρνείται ότι χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως όπλο, αλλά οι Ευρωπαίοι διαμαρτύρονται ότι η Gazprom, η κρατική ενεργειακή εταιρεία της Ρωσίας, δεν είναι πλέον αξιόπιστος πάροχος. Οι μειωμένες προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία αποτελούν πρόβλημα για τα κράτη της ΕΕ δεδομένου ότι συνήθιζαν να εισάγουν από εκεί το περίπου 40% των αποθεμάτων φυσικού αερίου.
Τα δεδομένα από την Nord Stream, τον φορέα εκμετάλλευσης ενός αγωγού (Nord Stream 1) που συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία, επιβεβαιώνουν ότι υπάρχουν λιγότεροι όγκοι φυσικού αερίου που κατευθύνονται δυτικά.
Μόνο την περασμένη εβδομάδα, οι προμήθειες μέσω του Nord Stream 1 μειώθηκαν στο 20%, από 40% της δυναμικότητας, με την Gazprom να επικαλείται προβλήματα συντήρησης.
Ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, αποκάλεσε τη δικαιολογία της Gazprom «φαρσοκωμωδία». Οι προμήθειες είχαν διακοπεί προσωρινά πριν από την τελευταία μείωση, με τις εργασίες συντήρησης να ολοκληρώνονται μεταξύ 11 και 21 Ιουλίου.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 12 κράτη μέλη υποφέρουν ήδη από τις μειωμένες ροές φυσικού αερίου και μερικά άλλα έχουν αποκοπεί εντελώς.
Ανώτατοι αξιωματούχοι της ΕΕ υποστηρίζουν ότι η Ρωσία «εκβιάζει» την Ευρώπη και χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως «όπλο». Η Μόσχα έχει επανειλημμένα αρνηθεί τις κατηγορίες.
«Πρέπει να είμαστε έτοιμοι, μπορεί να υπάρξει πλήρης διακοπή στο εγγύς μέλλον, και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να θέσουμε ένα σχέδιο σε ισχύ», δήλωσε στο CNBC την περασμένη εβδομάδα η Kadri Simson, επίτροπος ενέργειας της Ευρώπης.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ανησυχούν για την πλήρη διακοπή των προμηθειών, ιδίως επειδή πολλές βιομηχανίες χρησιμοποιούν το φυσικό αέριο ως πρώτη ύλη στη διαδικασία παραγωγής τους.
Οι τιμές του φυσικού αερίου εκτινάσσονται στα ύψη
Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν αυξηθεί δραματικά στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία ή ακόμη και πριν από αυτό, όταν η Ρωσία άρχισε να περιορίζει τις ροές.
Υπάρχουν ανανεωμένες πιέσεις στις τιμές κάθε φορά που η Ρωσία μειώνει τις προμήθειες της στην Ευρώπη δεδομένου του πόσο σημαντικό είναι το εμπόρευμα για αρκετούς κλάδους και δεδομένης της έλλειψης εναλλακτικών λύσεων για τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Ο Salomon Fiedler, οικονομολόγος της Berenberg, σημείωσε ότι οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη είναι «υπερβολικά πιο ακριβές» τώρα σε σύγκριση με τον μέσο όρο των τιμών της περιόδου 2015-2019.
«Σε ένα κανονικό έτος, η ΕΕ μπορεί να χρησιμοποιεί φυσικό αέριο που αντιστοιχεί σε περίπου 4,3 δισεκατομμύρια μεγαβάτ ανά ώρα (MWh). Έτσι, εάν οι τιμές ήταν υψηλότερες κατά 100 ευρώ ανά MWh για ένα έτος και η ΕΕ έπρεπε να πληρώσει αυτές τις τιμές αντί να επωφεληθεί από μακροπρόθεσμα συμβόλαια σταθερής τιμής, το κόστος θα αυξανόταν κατά περίπου 430 δισ. ευρώ – που ισοδυναμεί με 3% του ΑΕΠ της ΕΕ για το 2021», εξήγησε.
Οι υψηλότερες τιμές στη συνέχεια μετακυλίονται στους λογαριασμούς ενέργειας εταιρειών και ιδιωτών σε ολόκληρη την ΕΕ.
«Οι ευρωπαϊκές τιμές αναφοράς του φυσικού αερίου έχουν αυξηθεί κατά 15% στα σχεδόν 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα, καθώς οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας υποβάλλουν προσφορές για εναλλακτικές προμήθειες, εγείροντας ανησυχίες ότι οι καταναλωτές και η βιομηχανία θα δυσκολευτούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας και ότι θα υπάρξει ύφεση τον χειμώνα», ανέφεραν αναλυτές της Eurasia Group σε έκθεσή τους την Τρίτη.
Οι προσδοκίες για την ανάπτυξη γκρεμίστηκαν
Με τις προμήθειες μειωμένες και τις τιμές υψηλότερες, η κρίση φυσικού αερίου κλονίζει τις οικονομικές προοπτικές της Ευρώπης.
Η τελευταία μέτρηση για την ανάπτυξη της ευρωζώνης, την Παρασκευή, έδειξε την άνοδο του ΑΕΠ στο 0,7% το δεύτερο τρίμηνο — πάνω από τις προσδοκίες της αγοράς. Αλλά ολοένα και περισσότεροι οικονομολόγοι προβλέπουν ύφεση για το 2023.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτίμησε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί 2,7% φέτος και 1,5% το επόμενο έτος. Ωστόσο, προειδοποίησε επίσης ότι η πλήρης διακοπή των προμηθειών φυσικού αερίου από τη Ρωσία θα μπορούσε να προκαλέσει ύφεση αργότερα το 2022.
«Οι υψηλότερες τιμές του φυσικού αερίου αυξάνουν το κόστος των επιχειρήσεων και συμπιέζουν τους προϋπολογισμούς των καταναλωτών, αφήνοντάς τους λιγότερα χρήματα για να ξοδέψουν σε άλλα αγαθά και υπηρεσίες. Ως αποτέλεσμα, αναμένουμε ότι η ευρωζώνη θα διολισθήσει σε ύφεση αυτό το φθινόπωρο με υψηλό πληθωρισμό», δήλωσε ο Fiedler.
