Τα δύο νέα «εργαλεία» που θα συμπληρώσουν το πλαίσιο διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους και θα ενισχύσουν τη ροή χρηματοδότησης από το τραπεζικό σύστημα προς την πραγματική οικονομία, προβλέπονται στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών «Εταιρική διακυβέρνηση των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου και των λοιπών θυγατρικών της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας, διαχείριση συμμετοχών του Δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες και ρυθμίσεις για την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας, αξιολόγηση της έναντι του Δημοσίου φερεγγυότητας και πιστοληπτικής ικανότητας φυσικών και νομικών προσώπων και σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, ίδρυση και λειτουργία Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων, Συμπληρωματικός Κρατικός Προϋπολογισμός οικονομικού έτους 2022 και λοιπές διατάξεις οικονομικού και αναπτυξιακού χαρακτήρα», που κατατέθηκε χθες στη Βουλή.
Πρόκειται για την Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης και το Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων. Όπως είχε γράψει το insider.gr στις 9 Αυγούστου, παρουσιάζοντας αναλυτικά τα δύο νέα «εργαλεία», αυτά δημιουργούν νέα δεδομένα για τους δανειολήπτες και τους οφειλέτες. Ευκολότερη πρόσβαση σε δανεισμό, με επιτόκιο που θα καθορίζεται ανάλογα με την ατομική πιστοληπτική τους αξιολόγηση, θα είναι ο κανόνας για φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις στο προσεχές μέλλον. «Ηλεκτρονικό μάτι» θα παρακολουθεί την οικονομική συμπεριφορά και τα οικονομικά δεδομένα των αιτούντων δάνειο, επιτρέποντάς τους να λαμβάνουν «πιστοποίηση» του πιστωτικού τους κινδύνου πριν απευθυνθούν στην τράπεζα για δανεισμό και να εξασφαλίζουν πίστωση ταχύτερα και με ανταγωνιστικότερο επιτόκιο. Την ίδια στιγμή, το «ηλεκτρονικό μάτι» θα «κόβει» από τη λήψη δανείου υποψήφιους δανειολήπτες που κινδυνεύουν να μην μπορέσουν να αποπληρώσουν την αναλαμβανόμενη οφειλή, προφυλάσσοντας τόσο το σύστημα από τη δημιουργία νέων κόκκινων δανείων, όσο και τους ίδιους τους πολίτες από την υπερχρέωση.
Η Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης
Η Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης προβλέπεται στο Μέρος Β’ του νομοσχεδίου που αναφέρεται στην Αξιολόγηση της έναντι του Δημοσίου φερεγγυότητας και πιστοληπτικής ικανότητας φυσικών και νομικών προσώπων. Σκοπός της σύστασης της Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης είναι η αντιμετώπιση του προβλήματος της ασύμμετρης πληροφόρησης μεταξύ φορέων του δημόσιου τομέα και ιδιωτικών φορέων για την πιστοληπτική ικανότητα φυσικών και νομικών προσώπων μέσω της πιστοληπτικής βαθμολόγησής τους (credit scoring) σε σχέση με οφειλές τους προς το Δημόσιο. Ο απώτερος στόχος είναι η αποτροπή της αύξησης των μη εξυπηρετούμενων και ληξιπρόθεσμων οφειλών προς δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και η πρόληψη της υπερχρέωσης των φυσικών και νομικών προσώπων.
Αναλυτικά για το πώς θα λειτουργήσει η Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης είχε γράψει το insider.gr. Οι φορείς του δημόσιου τομέα θα παρέχουν στην Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης στοιχεία οικονομικής συμπεριφοράς των οφειλετών τους σε βάθος διετίας, προκειμένου η Αρχή να χορηγεί πιστοληπτική βαθμολόγηση (credit scoring) στους πολίτες σε σχέση με οφειλές τους προς το Δημόσιο. Η σύσταση της νέας Ανεξάρτητης Αρχής θα διαφέρει από το Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων (βλ. κατωτέρω Γ΄ Μέρος του ν/σ) που θα τηρεί η Τράπεζα της Ελλάδος και το οποίο θα εκδίδει Πιστωτική Έκθεση βάσει των δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς που θα τηρούνται σε αυτό, αλλά δεν θα δίνει αξιολόγηση και βαθμολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του οφειλέτη.
Σημειώνεται ότι για τη μέτρηση της αποτελεσματικότητας της Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης θα χρησιμοποιούνται ως βασικοί δείκτες, σε βάθος τριετίας από την έναρξη λειτουργίας της Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, αφενός ο αριθμός των πιστοληπτικών βαθμολογήσεων ανά έτος και αφετέρου το ποσοστό των επ’ αυτών ενστάσεων ανά έτος. Ως ποσοτικοί στόχοι για τους παραπάνω δείκτες τίθενται η αύξηση κατά ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) ετησίως του αριθμού των πιστοληπτικών βαθμολογήσεων και η αντίστοιχη μείωση κατά ποσοστό ένα τοις εκατό (1%) ετησίως των ενστάσεων.
Το Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων
Το Μέρος Γ’ του ν/σ προβλέπει την ίδρυση και λειτουργία Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων, με σκοπό την ενίσχυση της χρηματοδότησης από το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα της πραγματικής οικονομίας και τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, μέσω της βελτίωσης της παρεχόμενης πληροφόρησης, της ορθολογικότερης αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των δυνητικών δανειοληπτών και της εν γένει συνδρομής στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων χρηματοδότησης.
Η λειτουργία του Μητρώου συμβάλλει παράλληλα στην προώθηση των σκοπών του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών, καθώς και στην αποτελεσματικότερη άσκηση των εποπτικών αρμοδιοτήτων της Τράπεζας της Ελλάδος και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Το Μητρώο είναι πληροφοριακό σύστημα που ανήκει και τηρείται στην ΤτΕ και καταγράφει σε αναλυτική βάση το ιστορικό πληρωμών, τα είδη των παρεχόμενων εξασφαλίσεων και κάθε άλλη πληροφορία που σχετίζεται με κάθε μορφής πίστωση προς φυσικά ή νομικά πρόσωπα από πιστωτικά και εν γένει χρηματοδοτικά ιδρύματα που έχουν την καταστατική τους έδρα στην Ελλάδα, καθώς και από τα υποκαταστήματα αλλοδαπών πιστωτικών ή χρηματοδοτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Ελλάδα.
Βάσει των πληροφοριών που τηρούνται στο Μητρώο, καταρτίζεται επίσης πιστωτική έκθεση για όλα τα πιστοδοτούμενα πρόσωπα. Αναλυτικά για τη λειτουργία του Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων είχε γράψει το insider.gr, δίνοντας έναν «οδικό χάρτη» σε 14 ερωτήσεις/απαντήσεις στους πολίτες για το ποια στοιχεία και πώς θα συλλέγει το Μητρώο, ποια θα είναι τα δικαιώματα των δανειοληπτών/οφειλετών και ποιες οι υποχρεώσεις ΤτΕ και πιστωτών.
