Η ελληνική οικονομία έχει διανύσει πολύ δρόμο από το τέλος των μνημονίων και η επικύρωση αυτής της προόδου ήταν η έξοδος από την Ενισχυμένη Εποπτεία, ενώ διαχειρίστηκε πολύ καλά την υγειονομική κρίση και στο πεδίο της αποτελεσματικότητας των μέτρων στήριξης αλλά και σε σχέση με άλλες πρωτοβουλίες που έλαβε όπως η ψηφιοποίηση. Αυτή είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, η εκτίμηση των Θεσμών που ξεκινούν από σήμερα την 1η μεταπρογραμματική αξιολόγηση με δια ζώσης επαφές στην Αθήνα σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων. Υπάρχουν όμως και «αλλά»: εκτιμάται πως η πολύ ισχυρή άνοδος του ΑΕΠ (με βασικό μοχλό στήριξης τον τουρισμό) θα πληγεί λόγω της νέας κρίσης, αυξάνοντας την ανάγκη για την πλήρη υλοποίηση και των 22 «ουρών» των μνημονίων που συνδέονται με το τελευταίο πακέτο δόσεων, αλλά και των υπολοίπων δεσμεύσεων της χώρας που απορρέουν από τους κανόνες του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και από τις μεταρρυθμίσεις του Σχεδίου Ανάκαμψης.
Όσον αφορά τα 22 προαπαιτούμενα τα οποία συνδέονται με το τελευταίο πακέτο δόσεων από τον ESM που επιχειρείται να έρθουν το Δεκέμβριο, στο «τεφτέρι» που έχουν μαζί τους οι εκπρόσωποι των Θεσμών (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ESM, EKT), στις διαβουλεύσεις που ξεκινούν με τους εκπροσώπους του Ελληνικού οικονομικού επιτελείου της Κυβέρνησης, υπάρχουν κάποια πεδία που θεωρούνται ειδικής σημασίας. Τα βασικά ζητούμενα, σύμφωνα με πληροφορίες, συνδέονται με την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Κράτους προς ιδιώτες (σ.σ. που πήγε λίγο πίσω σε κάποια πεδία λόγω της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης), αλλά και με το φοροεισπρακτικό μηχανισμό, με το χρηματοπιστωτικό σύστημα και με τα NPLs, με τη λειτουργία της δικαιοσύνης και με την πορεία των ιδιωτικοποιήσεων.
Στην ίδια «λίστα» εξέχουσα θέση έχει το θέμα της δημοσιονομικής προσαρμογής με την έννοια της διατήρησης της βιωσιμότητας του χρέους σε μακροχρόνιο ορίζοντα. Ο λόγος για μία υποχρέωση που συνδέεται και με τις συστάσεις που επανέλαβε χθες το Eurogroup προς τα κράτη-μέλη, και που ζητά, παρά την ενεργειακή κρίση που μαίνεται, τα μέτρα στήριξης να γίνουν όλο και πιο στοχευμένα μόνο σε ευάλωτους και όλο και πιο χρονικά προσδιορισμένα.
Η εν λόγω σύσταση άλλωστε καθρεφτίζεται και στο προσχέδιο Προϋπολογισμού το οποίο κατατέθηκε χθες στη Βουλή και περιλαμβάνει για το 2023 μόνιμες ελαφρύνσεις 3,5 δισ. συν μόνο 1 δισ. ευρώ επιπλέον ως «κουμπαρά» για παρεμβάσεις που συνδέονται με την ενεργειακή κρίση. Και τούτο για να επιτευχθεί η «σύσταση» για επιστροφή σε πρωτογενές πλεόνασμα (0,7% του ΑΕΠ), με ταχύτατη μείωση του χρέους και το 2023, με όπλο και την ανάπτυξη αλλά και τον ισχυρό πληθωρισμό.
Η 1η μεταπρογραμματική αξιολόγηση
Οι θεσμοί έχουν στα χέρια τους και έναν δεύτερο πακέτο συστάσεων που έχουν διαμορφωθεί στο πλαίσιο του «Ευρωπαϊκού Εξαμήνου». Με αυτό θα παρακολουθούν την Ελλάδα και φέτος και τα επόμενα (πολλά) χρόνια έως ότου αποπληρώσει το 75% των δανείων που έχει λάβει από τον ESM (και βγει από το εν λόγω καθεστώς που διέπει όλα τα κράτη που πέρασαν από μνημόνια).
Πρόκειται για τον βασικό κορμό της μεταπρογραμματικής εποπτείας στο οποίο περιλαμβάνεται η ίδια δημοσιονομική σύσταση, αλλά και μία σειρά από άλλες παρεμβάσεις. Ανανεώνονται κάθε χρόνο και συνδέονται μεταξύ άλλων με τη μείωση των οικονομικών «ανοιγμάτων» της χώρας σε επίπεδο επενδύσεων, εμπορικού ισοζυγίου, αλλά και να δώσει έμφαση στην πρωτοβάθμια υγεία, στην ενεργειακή μετάβαση και στην υλοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης.
Τα φώτα στο Ταμείο Ανάκαμψης
Έμφαση δίδεται στην ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων που έχουν δρομολογηθεί είτε μέσα από τις παραπάνω συστάσεις, είτε μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης στο οποίο πολλές από αυτές έχουν ενσωματωθεί με ελληνική πρωτοβουλία και με κίνητρο (σε αυτή την περίπτωση) όχι δόσεις δανείων αλλά δόσεις επιδοτήσεων από το νέο αυτό εργαλείο της ΕΕ. Η κυβέρνηση έχει ήδη καταθέσει από την προηγούμενη Παρασκευή το τελευταίο αίτημα (σ.σ. είναι ένα από τα λίγα κράτη που έχουν προχωρήσει και σε αυτή τη διαδικασία), αλλά έχει μπροστά της μία ολοένα και πιο μεγάλη λίστα με ορόσημα και στόχους (πάνω από 300 συνολικά τον αριθμό) που θα πρέπει να φέρει σε πέρας έως τα μέσα του 2026 προκειμένου να πάρει το σύνολο των κονδυλίων που της αναλογούν.
Προφανώς θα γίνουν προσαρμογές στο μείγμα Μεταρρυθμίσεων και Επενδύσεων του Ταμείου Ανάκαμψης λόγω της κρίσης με όχημα την ενδιάμεση αξιολόγηση που δρομολογείται σε όλα τα κράτη. Η αναθεώρηση θα γίνει σε συνδυασμό με την ένταξη του νέου άξονα του REPowerEU που επιχειρείται να συμφωνηθεί και πολιτικά μέσα από πρόταση αναθεώρησης η οποία κατατέθηκε στους ΥΠΟΙΚ όπως έγραφε το insider.
Οι τεχνικές συναντήσεις θα κρατήσουν όλες τις επόμενες μέρες και στις 10 Οκτωβρίου έχει προγραμματιστεί, σύμφωνα με πληροφορίες, η συνάντηση των επικεφαλής των Θεσμών με την ηγεσία του ελληνικού οικονομικού επιτελείου.Tα πορίσματα και για τα 22 προαπαιτούμενα και για τη μεταπρογραμματική εποπτεία αναμένονται το Νοέμβριο μαζί με τον κύκλο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Ενδεχομένως να ενσωματώνονται σε ένα ενιαίο κείμενο (με τα προαπαιτούμενα ως παράρτημα), το οποίο θα πρέπει να οδεύσει προς πολιτική έγκριση στο Eurogroup του Δεκεμβρίου.
Η πιο μεγάλη σημασία πλέον δεν είναι το πακέτο των δόσεων (που θα τονώσει τα ταμειακά διαθέσιμα) και το πράσινο φως προς την ΕΚΤ και το νέο εργαλείο παρέμβασής της, αλλά το μήνυμα που θα δοθεί στις αγορές για τη χώρα η οποία επιχειρεί να επιστρέψει σε επενδυτική βαθμίδα το ταχύτερο δυνατό. Ο λόγος για μία κίνηση που πλέον προσδιορίζεται χρονικά και στις Βρυξέλλες για… αργότερα, συνδεδεμένη με τον εκλογικό κύκλο.
