Με συμβιβασμούς που «κοιτούν» και τις θέσεις του Βορρά της ΕΕ και στο τελικό «ισοζύγιο» η πρώτη ανάγνωση «δείχνει» πως θα έρθουν λιγότερα χρήματα στην Ελλάδα, αλλά και με προσθήκη βελτιώσεων όπως προχηματοδότηση και διεύρυνση των επενδύσεων σε έργα τύπου «Εξοικονομώ» όπως έγραφε χτες το insider.gr, επιτεύχθηκε συμφωνία για το νέο εργαλείο REPowerEU στο σημερινό Ecofin.
Σύμφωνα με την απόφαση, αλλάζει η κλείδα κατανομής των 20 δις ευρώ επιδοτήσεων (σ.σ. όπως ήθελαν κράτη του Βορρά) εισάγοντας έναν τύπο που λαμβάνει υπόψη όχι μόνο την πολιτική συνοχής (ΑΕΠ), αλλά και την εξάρτηση των κρατών μελών από τα ορυκτά καύσιμα και την αύξηση των τιμών των επενδύσεων.
Για την Ελλάδα, οδηγεί σε λιγότερα χρήματα από ότι η κατανομή του Ταμείου Ανάκαμψης: μπορεί δηλαδή να έρθει το 3,85% του συνόλου των επιδοτήσεων των 20 δις ή 769,222 εκατ. ευρώ (σ.σ. 5,77% ήταν η αρχική κατανομή του Σχεδίου Ανάκαμψης). Επίσης αλλάζουν (όπως ήθελε ο Βορράς) οι πηγές χρηματοδότησης των επιπλέον 20 δισεκατομμυρίων ευρώ (δεν θα προέλθουν από το αποθεματικό ρύπων της ΕΕ από άλλα ταμεία και δικαιώματα). Διαθέσιμο είναι επίσης στην Ελλάδα και στα άλλα κράτη που θα το ζητήσουν και ανάλογο μερίδιο από τα δάνεια των 225 δις ευρώ που προβλέπει το εν λόγω όχημα από τα αδιάθετα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η διεύρυνση των χρηματοδοτήσεων
Από την άλλη πλευρά, τα καλά νέα είναι πως επιτέλους το ταμείο δρομολογείται (σ.σ. εκκρεμεί από τον Μάιο η πολιτική συμφωνία) και εγκρίνονται μία σειρά από βελτιώσεις. Περιορίζει την υποχρέωση των κρατών μελών να υποβάλλουν το κεφάλαιο REPowerEU μόνο στις περιπτώσεις που επιθυμούν να ζητήσουν πρόσθετη χρηματοδότηση από τα αδιάθετα δάνεια.
«Πέρασε» επίσης η πρόταση για προχρηματοδότηση έως 1 δισ. ευρώ (και έως του 15% των επιπλέον κονδυλίων) και η διεύρυνση των δυνατοτήτων και για ιδιωτικές επενδύσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων για ενεργειακή εξοικονόμηση. Επίσης, η προκαταβολή μπορεί να διατίθεται εμπροσθοβαρώς για την καλύτερη αντιμετώπιση της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης, κατόπιν αιτήματος κράτους μέλους που πρέπει να υποβληθεί μαζί με το κεφάλαιο για το REPowerEU σε τροποποιημένο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Επίσης, ορίζεται πως τα κράτη μπορούν να υποβάλουν σχέδιο κεφαλαίου για το REPowerEU πριν από την υποβολή τροποποιημένου σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Παράλληλα, το κεφάλαιο για το REPowerEU θα πρέπει να περιλαμβάνει νέες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων του REPowerEU, ήτοι μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που δεν περιλαμβάνονται στην ήδη στο Σχέδιο Ανάκαμψης.
Ωστόσο, αν ένα κράτος μέλος υπόκειται σε προς τα κάτω επικαιροποίηση της μέγιστης χρηματοδοτικής συνεισφοράς του (όπως η Ελλάδα λόγω ταχύτερης ανάκαμψης από την πανδημία) τότε, το «κλιμακούμενο μέρος των μέτρων που περιλαμβάνονται στην ήδη εκδοθείσα εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου μπορεί να συμπεριληφθεί στο κεφάλαιο για το REPowerEU μαζί με τα αντίστοιχα ορόσημα και τους αντίστοιχους στόχους».
Υπάρχει μάλιστα και απόκλιση από την αρχή «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης». Τέλος, δίνει τη δυνατότητα μεταφοράς του συνόλου ή μέρους της προσωρινής κατανομής του από τους πόρους του αποθεματικού προσαρμογής στο Brexit στον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
